۱۴۰۲-۲-۲۱ شرح اصول کافی
باب ائمه ارکان زمین هستند
بسم الله الرحمن الرحیم
پنج شنبه ۱۴۰۲/۲/۲۱» درس اصول کافی، جلد اول
باب ائمه ارکان زمین هستند،
موضوع: (روایت ۳)
حدیث سوم:
ترجمه: امام باقر (ع) فرمود: فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام این است که هر چه آورده من به آن عمل میکنم و از هر چه نهى کرده ترک میکنم، اطاعت او بعد از رسول خدا (ص) همان اطاعت رسولخدا (ص) است و فضیلت براى محمد (ص) است. هر که از او پیش افتد چون کسى است که از خدا و رسولش پیش افتاده و کسى بر او برترى جوید مانند کسى است که بر رسول خدا (ص) برترى جسته و هر که در امر کوچک یا بزرگى او را رد کند در مرز شرک بخداست، زیرا رسول خدا (ص) باب منحصر معرفت خدا بود، و راهى بود که هر که آن را پوید بخداى عزوجل رسد و همچنین است امیرالمؤمنین پس از وى و ائمه علیه السلام یکى پس از دیگرى هم به همین روشند، خداى عزوجل ایشان را ارکان زمین مقرر فرموده تا اهلش را نلرزاند و ستونهاى اسلام و مزدور راه هدایت ساخته. کسى جز با هدایت ایشان هدایت نشود و کسى که از طریق هدایت خارج شده و گمراه گشته فقط بواسطه تقصیر در حق آنهاست، آنها بر علم و عذر و بیمى که خدا (در قرآنش) نازل کرده امینند، و حجت رسا بر مردم روى زمینند، براى آخرین آنها از جانب خدا جارى شود مثل آنچه بر نخستینیان جارى بود (همگى در علم و وجوب اطاعت و سایر کمالات برابرند) و کسى جز بیارى خدا بدین درجه نرسد، امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: من در میان بهشت و دوزخ مقسم خدایم، کسى جز طبق تقسیم من به بهشت یا دوزخ نرود، من پیشواى مردم پس از خود و رساننده از جانب پیش از خود (پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله وسلم) میباشم، کسى جز احمد (ص) بر من پیشى ندارد و من و او در یک روشیم، جز اینکه نبوت تنها بنام اوست، و به من شش فضیلت عطا شده است ۱- علم آجال و مرگها ۲- علم بلاها ۳- علم وصایا (آنچه اوصیاء پیغمبران میدانند) ۴ فصل الخطاب (قرآن یا داورى میان حق و باطل و یا بیان و سخن واضح) ۵ و من صاحب کرات (حمله هاى مشهور میدان جنگ یا عالم بحوادث و وقایع گذشته و آینده) و دولت حاکم بر همه دولتهایم ۶- و من صاحب عصا و میسم و جنبدهاى که با مردم سخن گوید میباشم.
شرح حدیث:: امام باقر ع فرمودند:
فضیلت امیرالمؤمنین ع آن است که آنچه او آورده باید گرفته شود و آنچه را نهی می‌کند باید از آن دوری کرد یعنی امر و نهی او باید اطاعت بشود.
اطاعت برای امیرالمؤمنین ع بعد از رسول الله ص واجبست همانگونه که از رسول الله ص اطاعت می‌شده باید از امیرالمؤمنین ع اطاعت شود.
– به فرموده حضرت آقا: اول شخص در نظام هستی خاتم الانبیاء است. و دوم شخص امیرالمؤمنین ع است.
این جا هم همین را می‌فرماید.
امام باید جلو حرکت کند و مأموم باید پشت سر امام باشد در راه رفتن را نمی‌گوییم اگر چه در راه رفتن هم باید رعایت کنیم. در تمام امور باید ببینید امام چه می‌کند. هر کسی که پیش افتاده از امیرالمؤمنین ع یعنی از خدا و رسول ص تبعیت نکرده است!
روایت: امالی شیخ طوسی، حسادت به علی کفر است
حسادت همه جا هست اما بحث ولایت یک چیز دیگر است، آنجا دیگر آدم عادی نیست که شما بخواهید برتری جویی کنید، هم چنان که این کار را کردند
از امام باقر ع پرسیدند که این همه رسول خدا ص سفارش کرد چه طور شد غصب خلافت کردند؟ حضرت یک جمله فرمودند: الحسد
کسی نمی‌تواند بگوید من مؤمن به خدا هستم ولی رسول الله ص را قبول ندارم
باب خداوند رسول الله ص است، بعد امیرالمؤمنین ع است.
حدیث: امام رضا ع فرمودند: کلمه لااله الاالله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی به شرطها و شروطها باید شروطش را بپذیرید و امام رضا ع فرمود من ازشروط لا اله الاالله هستم
راهی که هر کسی برود به خدا برسد یعنی رسول الله ص و هم چنین بعد از رسول الله ص راه بسوی خدا امیرالمؤمنین ع است.
و هم چنین جریان دارد در امامان اهل بیت یکی بعد از دیگری یعنی هر امامی باب الله زمان خودش است و این ربطی به غیر امام ندارد
امام داستانش یک چیز متفاوت است امامان را از غیر آنها باید جدا کرد.
– راه هدایت بدست این‌هاست مثل کشتی نوح ع به پسرش فرمود هیچ پناهی امروز نیست….
هیچ کس هدایت نمی‌شود مگر به هدایت آنها.
اینها امینان، امانتدار خدا هستند بر آنچه که از علم هبوط کرده است بر زمین.
– روایتی در این زمینه داریم که می‌فرماید:
هر علمی که از حضرت آدم ع به انبیاء و اولیاء داده شده است بر نگشته بلکه حجت خدا آن علم در نزدش محفوظ است.
نکته: همه را با حجت خدا می‌سنجند چون میزان و ترازو حجت خداست اول و آخر انها با هم فرق ندارند یکی هستند این نیست که به اول امام یک چیزی بدهند و به آخر آنان ندهند! در علم بین امامان تفاضل هست
در روایت داریم فرمود: اما در علم حلال و حرام و قرآن و اینها یکسانند، یک تفاوت‌هایی هست که شما عقلتان نمی‌رسد
– امیرالمؤمنین ع فرمود:
همه کاره بهشت و جهنم رسول خدا ص و امیرالمؤمنین ع است.
– رسول خدا (ص) خطاب به علی (ع) فرمود:
تو نسبت به من به‌منزله هارون نسبت به موسی هستی جُز اینکه بعد از من پیامبری نخواهد بود.»
– امیرالمؤمنین ع فرمودند:
پیشی نگرفته احدی بر من مگر رسول خدا ص عبارتی هست که باید توضیح داده شود – ” من و رسول خدا ص بر یک راهیم جز اینکه این راه بنام ایشان است.”
الآن اسلام، اسلام کیست؟ اسلام محمدی ص است. می‌فرماید من و رسول خدا ص در یک راهیم جز این که این راه بنام ایشان است
” یس- وَالْقُرْآنِ الْحَکِیمِ- إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ- عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ”
– بر صراط مستقیم است آیا دیگران بر صراط مستقیم هستند؟ نخیر دیگران هدایت شده‌اند بر صراط مستقیم.
طه
قُلْ کُلٌّ مُّتَرَبِّصٌ فَتَرَبَّصُوا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِیِّ وَمَنِ اهْتَدَىٰ
ﺑﮕﻮ: ﻫﺮ ﻳﻚ [ﺍﺯ ﻣﺎ ﻭ ﺷﻤﺎ] ﻣﻨﺘﻈﺮﻳﻢ، ﭘﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻱ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ صاحبان ﺭﺍﻩِ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻩ ﻳﺎﻓﺘﮕﺎﻥ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟(١٣۵)
– بزودی میدانند چه کسانی اصحاب صراط مستقیم‌اند و چه کسانی هدایت یافته‌اند
اینها دو تاست
– دیگران به برکت اینها بر این صراط مستقیم هدایت شده‌اند در سوره حمد هم می‌خوانیم
«اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ».
صراط مستقیم از آن کیست؟
صراط الذین انعمت علیهم. برای آنهایی که به آنان نعمت بخشیدی، نعمت ولایت
ما را هدایت کن بر آن صراط خیلی فرق دارد با هم! کسی که صاحب صراط است و کسی که هدایت شده است به آن صراط
در این عبارت خیلی باید تفکر کرد – ” من و رسول خدا ص بر یک راهیم جز اینکه این راه بنام ایشان است.”
اگر می‌خواهید شئونات امیرالمؤمنین ع را پیدا کنید بگردید ببینید در قرآن کجا خداوند هارون و موسی ع را ذکر می‌کند
الأنبیاء: وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَىٰ وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِیَاءً وَذِکْرًا لِّلْمُتَّقِینَ
ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻲ ﻭ ﻫﺎﺭﻭﻥ [ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ] ﺟﺪﺍﻛﻨﻨﺪﻩ [ﺣﻖ ﺍﺯ ﺑﺎﻃﻞ] ﻭ ﻧﻮﺭ ﻭ ﻣﺎﻳﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭﺍﻥ [ﺍﺳﺖ] ﻋﻄﺎ ﻛﺮﺩﻳﻢ. (۴٨)
– فرقان و ضیاء را به هر دوی ایشان دادیم کتاب دادیم و…
مگر رسول خدا ص نفرمود علی برای من به منزله هارون به موسی است
– حدیث: رسول الله ص فرمودند: اگر بیم نداشتم که شما آنچه نصارا در حق عیسی ع گفتند در حق علی بگویید هر آینه چیزهایی می‌گفتم که خاک پایش را برای شفا بر می‌داشتید
رسول الله ص می‌فرماید می‌ترسم در مورد مقامات علی حرف بزنم که می‌ترسم به کفر بیفتید
به قول صغیر اصفهانی:
«کس نیابد بر مقامش ره که احمد در عروج
هر چه بالاتر رود بیند علی بالاستی»
روایت: در معراج جایی نبود که رسول الله ص بروند و علی را نبینند.
فرمود به من شش چیز عطا شده است:-به من شش فضیلت عطا شده است:
۱- علم آجال و مرگها ۲- علم بلاها ۳- علم وصایا (آنچه اوصیاء پیغمبران مىدانند) ۴- فصل الخطاب (قرآن یا داورى میان حق و باطل و یا بیان و سخن واضح) ۵- و من صاحب کرات (حملههاى مشهور میدان جنگ یا عالم بحوادث و وقایع گذشته و آینده) و دولت حاکم بر همه دولتهایم ۶- و من صاحب عصا و میسم و جنبنده اى که با مردم سخن گوید میباشم. و…
– من صاحب دولت همه دولتها هستم.
جناب حافظ:
«شاه بیدار بخت را هر شب. ما نگهبان افسر و کلهیم. گو غنیمت شمار صحبت ما. که تو در خواب و ما به دیده گهیم.
«تخت و کلاه شاهی و سلطنت و دولت را ما حفظ می‌کنیم، آن احاطه باطنی را می‌فرماید.»
النمل: وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّهً مِّنَ الْأَرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ کَانُوا بِآیَاتِنَا لَا یُوقِنُونَ
ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ [ﺩﺭ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺩﻧﻴﺎ] ﻭﻋﺪﻩ ﻋﺬﺍﺏ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺘﻤﻰ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﻮﺩ، جنبنده‌ای ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻴﺮﻭﻥ می‌آوریم ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﺨﻦ می‌گوید [ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﻭﺁﺧﺮﺕ ﻭﺍﺻﻮﻝ ﺁﻥ ﻳﻘﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ]; ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺩم ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ. (٨٢)
– به هر چیزی که جنبنده است می گویند دابه، جنبنده شامل هر چیزی می‌شود، می‌گوید خارجش می‌کنیم از غیبت بعد سخن می‌گوید واین اشاره دارد به خروج امام زمان عج، “اخرجنا”
– حدیث: من آن دابه ایی هستم که با مردم سخن می گویم و…
نفرمود یک موجودی را بوجود می‌آوریم یعنی دابه از زمین است، فرمود خارجش می‌کنیم
از ارض – پس بوده از قبل ما، این را برایشان ظاهر می‌کنیم، خارج می‌کنیم
بیرون آوردن و… این مهدی عج است که از ۱۲۰۰ سال پیش می‌آید سخن می‌گوید و این عجیب است و چه آیتی است!
می‌فرماید یک جنبنده است و نفرمود بوجود می‌آوریم فرمود خارجش می‌کنیم از ارض مردم به آیات ما یقین ندارند آیات ما امامان اهل بیت‌اند ما ایشان را می‌آوریم که ببیند و یقین کنند
روایت: آقا امیرالمؤمنین ع فرمودند: دابه الارض منم – و یادر بعضی روایات دیگر هم هست سؤال شد آیا شما بعد از مردن دوباره برمی گردید فرمودند نه این طوری نیست که شما فهمیدید منظورم نه شخص من است بلکه از من است کسی که می‌آید که خود من است. بعضی از روایات دابه الارض را حضرت ولی عصر عج معرفی کرده است
پایان باب