ادبستان معرفت
استاد محمد مهدی معماریان ساوجی

۱۴۰۲-۶-۲۲ شب شهادت رسول الله ص و امام حسن ع

امانت الهی، تفسیر آیات ۷۲ و ۷۳ سوره احزاب

بسم الله الرحمن الرحیم

چهارشنبه ۱۴۰۲/۶/۲۲، (شب شهادت رسول الله ص و امام حسن مجتبی ع)

موضوع درس: امانت الهی، تفسیر آیات ۷۲ و ۷۳ سوره احزاب

⬅️ آیه ۷۲ سوره احزاب از آیاتی است که معرکه مفسران است و اقوال مختلفی در مورد این آیه گفته شده است.

🕋الأحزاب

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَهَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَن یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ کَانَ ظَلُومًا جَهُولًا

ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻣﺎ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺭﺍ [ﻛﻪ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺷﺮﻋﻴﻪ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺑﺨﺶ ﺍﺳﺖ] ﺑﺮ آسمان‌ها ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ کوه‌ها ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺶ [ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﺵ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ] ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ، ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﻭ [ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﺩﺍ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺍﻣﺎﻧﺖ] ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭ، ﻭ [ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎم ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻧﺖ] ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﺩﺍﻥ ﺍﺳﺖ. (٧٢)

در این آیه نکاتی قابل توجه است:

📌اول: مراد از امانت چیست؟!

📌دوم: مراد از ابای آسمانها و زمین و کوه‌ها از حمل امامت چیست؟ مگر آسمان و زمین فهم و شعور دارند؟

🕋الأحزاب: لِّیُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِکِینَ وَالْمُشْرِکَاتِ وَیَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا

ﺗﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻨﺎﻓﻖ، ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺸﺮﻙ ﺭﺍ [ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻧﺖ] ﻋﺬﺍﺏ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺑﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﺭﺍ [ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﻐﺰﺵ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻧﺖ] ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ; ﻭ ﺧﺪﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺁﻣﺮﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ. (٧٣)

– مراد از توبه کردن خداوند بر مردان و زنان مؤمن و توبه خدا چیست؟ مگر خدا توبه می‌کند؟ بله خداوند بسیار غفور و رحیم است

⬅️ مراد از امانت بعضی گفتند: این امانت همان چشم و گوش و اعضاء جوارحی است که به انسان داده شده است.

بعضی گفتند: این امانت همان روح است.

✴️جناب حافظ:

این جان عاریت که به حافظ سپرد دوست

روزی رخش بینم وتسلیم وی کنم

– باید به او برگردانم!

اما مفهوم واقعی امانت چیست؟

☑️روایت: به نماز و روزه مردم نگاه نکن. نشانه ایمان دو چیز است: صدق الحدیث و اداء الامانت

از نظر قرآن، آسمان و زمین و کوها علم و شعور دارند. از نظر اولیای الهی آنچه در اسمانها و زمین است، شعور دارد.

✴️به قول مولانا:

ما سمیعیم و بصیریم و هُشیم

با شما نامحرمان ما خامُشیم

– همه موجودات هم می‌بینند، هم می‌شنوند، و هم سخن می گویند.

✴️نطق خاک و نطق آب و نطق گل/ هست محسوس حواس اهل دل

اهل دل سخن گفتن موجودات را می‌شنوند.

تسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ ۚ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَٰکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ ۗ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا

📌انها تسبیح خدا می‌کنند ولکن شما نمی‌فهمید.

انها که اهل دل هستند، یعنی عرفا نطق و نیز شعور موجودات را می‌فهمند.

🕋ولَقَدْ آتَیْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا ۖ یَا جِبَالُ أَوِّبِی مَعَهُ وَالطَّیْرَ ۖ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِیدَ

📌پس طبق آیه، کوه‌ها گریه می‌کنند.

در مورد سنگها در قرآن گفته شده است که بعضی از سنگها از خشیت خدا می افتند.

☑️روایت: کوه احد ما اهل بیت را دوست دارد و ماهم او را دوست داریم

⬅️ولایت امیرالمؤمنین ع بر موجودات عرضه شد و آب‌هایی که پذیرفتند شیرین شدند و آبهایی که نپذیرفتند شور شدند. زمینی که ولایت را پذیرفت سر سبز شدند و زمینی که ولایت را نپذیرفت شوره زار شد. آن کوه‌هایی که ولایت را پذیرفتند معدن شدند و آنهایی که نپذیرفتند خالی از معدن شدند! ولایت امیرالمؤمنین ع عرضه شد بر پرندگان آن‌هایی که پذیرفتند خوشخوان شدند و آنهایی که نپذیرفتند صامت شدند.

یعنی هر موجودی که صاحب کمال است پذیرای ولایت شده است و آن موجودی که در نوع خودش صاحب کمال نیست ولایت را نپذیرفته است.

پس همه اینها در عالمِ خودشان شعور دارند.

☑️روایت: همه موجودات بر امام حسین ع گریه کردند. آسمان، زمین و ماهیان دریا گریه کردند. منتهی گریه آنها مختص خود آنهاست لازم نیست مثل ما باشد. این نکته را در پاسخ به کسانی می گوییم که معتقدند آسمان و زمین شعور ندارند و می گویند مراد، زبان حال است یعنی: اگر اینها شعور داشتند و ما عرضه می‌کردیم نمی‌پذیرفتند!

ولی این برداشت درست نیست. چون آنها شعور دارند.

☑️ روایت داریم که قطعات زمین در آخر روز از هم سؤال می‌کنند آیا ذاکری از روی شما عبور کرد آن قطعه که مؤمن ذاکر از آن عبور کرده باشد بر قطعات دیگر فخر می‌فروشد.

📌آسمان و زمین و کوه‌ها شعور داشتند و امانت را حمل نکردند. چرا حذر کردند و گفتند ما نیستیم اما انسان آنرا برداشت و امانت را بدوش گرفت؟

☑️جناب حافظ:

آسمان بار امانت نتوانست کشید

قرعه کار بنام من دیوانه زدند

⬅️ این امانت که به انسان داده شد چیست؟! چه چیز را باید حفظ کند؟ چون امانت را باید حفظ کرد وقتی حمل می‌کنید نباید زمین بگذارید یک چیزی بدوش گرفتید مال خودت هم نیست باید در هر شرایطی حفظ کنید و زمین نگذارید.

لطف و رحمت الهی شامل همه موجودات شده است ولی یک چیزی به انسان اختصاص داده و آن وحی است. دین الهی است. بگو کتاب خداست.

گواه ما برای این دیدگاه، خود قرآن است: مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاهَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ

– بحث حمل است پس آنرا حمل نکردند و مثل آنها مثل حمار (الاغ) است که کتاب‌هایی بار کرده است ولی حمل نمی‌کند. یعنی چنین انسان از انسانیت خود می افتد. او مثل حمار است.‌ فرمود ظلوم جهول است.

حمل نکند آنرا یعنی قدر نمی‌شناسد. خداوند از میان همه موجودات، وحی و کتاب و امامت که همگی اتصال بین خالق و مخلوق و اسباب اتصال آسمان و زمین است را به انسان داد.

لَوْ أَنزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَّرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَهِ اللَّهِ وَ……

ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﻮﻫﻲ ﻧﺎﺯﻝ می‌کردیم، ﻗﻄﻌﺎً ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﺧﺪﺍ ﻓﺮﻭﺗﻦ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ می‌دیدی.

– اگر قرآن را بر کوه نازل می‌کردیم متلاشی می‌شد. یعنی نمی‌توانست حمل کند. آن امانت الهی، آن دین خدا چنین سنگین است.

امانت هم ولایت است هم قرآن چون این دو یکی هستند مگر رسول الله ص نفرمود:

☑️حدیث ثقلین: قال رسول الله ص:

«من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترتم اهل بیت را. تا وقتی که از این دو تمسک جویید، هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ‌گاه از هم جدا نمی‌شوند. تا کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.» پس تا وقتی قرآن هست عترت هم هست‌ منتهی انسانها نسبت به این امانت جهول اند. اصلاً نمی‌دانند چیست؟! مگر ما حقیقت قرآن را می دانیم؟

پیامبر اکرم ص روز قیامت شکایت می‌کند که خدایا قوم من این قرآن را ترک کردند. نفهمیدند چه چیزی بود! 🕋 یا رب إن قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا. گرفتن قرآن و مهجور که معنای ترک کردن دارد، پارادوکس است!

مثل آیه ” مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاهَ ثم لم یحملوها” است. ظاهراً قرآن را می‌خواند اما در عمل خیر.

قرآن باید در متن زندگی‌ات پیاده شود نه آنکه فقط سر قبر بخواند!!!

ولایت و امامت کنار قرآن است.

مگر قدر ولایت را دانستند؟

– رسول خدا ص از فضائل امیرالمؤمنین ع می‌فرمود. یک عده از اصحاب می‌گفتند چقدر از پسر عمو و دامادش تعریف می‌کند! نمی‌فهمند و جهولند که او ولیّ خداست. رسول خدا ص فرمود حسادت به علی کفر است. از بس به امیرالمؤمنین ع حسودی می‌کردند. حال آنکه خودشان در تمام امور از ایشان عقب‌تر بودند. در تمام جنگ‌ها نفر اول امیرالمؤمنین ع بود. هیچ کدامشان یک صدم امیرالمؤمنین ع شمشیر نزدند.

رسول خدا ص فرمود: علمدار من در دنیا و آخرت، حضرت علی است. آنجایی که همه فرار می‌کردند علی می‌ایستاد.

چرا رسول خدا ص می‌فرمود حسودی به علی کفر است؟ چون علی که مثل دیگران نیست که به او حسودی کنید. این امانت خداست. اگر امانت بخواهد در میان ما مجسم بشود می‌شود قرآن و عترت. بعد این انسان ظلوم و جهول نیست؟ ظلم نکرد به عترت؟ تمام ۵ تن آل عبا ع به شهادت رسیدند. خود رسول الله ص هم به شهادت رسید.

روایت: آن دو زن مسمومش کردند

📌 ولایت را نمی‌شناسند چیست.

⬅️امام سجاد ع بعد از واقعه کربلا وقتی به مدینه برگشتند خطبه‌ای خواندند که رسول خدا ص فرمود اجر رسالت را نمی‌خواهم فقط به آنها نیکی کنید (اهل بیت) اگر به اقربای رسول الله می‌خواست ظلم شود بیشتر از روز عاشورا، نمی‌شد ظلم کرد.

این‌ها جهل نسبت به امام و پیامبر ص؟!

🕋اطیعوا الله و اطیعو االرسول…. از خدا و رسول خدا پیروی کنید…

📌 امانت، آن اتصال بین انسان و خداست.

🕋سوره البقره: وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ

ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﻢ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻦ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ، [ﺑﮕﻮ:] ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻣﻦ ﻧﺰﺩﻳﻜﻢ، ﺩﻋﺎﻱ ﺩﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﺍﺟﺎﺑﺖ می‌کنم; ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻋﻮﺗﻢ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﻧﺪ، ﺗﺎ [ﺑﻪ ﺣﻖّ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ] ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﻨﺪ [ﻭ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺍﻋﻠﻲ ﺑﺮﺳﻨﺪ]. (١٨۶)

– یعنی اینکه خدا به ما نزدیک است و اجابت می‌کند؟! نه

درست نیست. معنی آیه یک چیز دیگر است. می‌فرماید: هنگامی که از توی رسول سؤال می‌کنند. پس باید رسول در وسط باشد. واسطه مخلوقات اوست. یعنی رسول الله ص آن حلقه اتصال است و بعد او، جان رسول الله ص که امیرالمؤمنین ع است امام است. آن امانت الهی که این انسان نسبت به او ظلوم و جهول است.‌

آن امانتی که ازش سؤال می‌کنند که با امانت خدا چکار کردید! با کتاب خدا چکار کردید! قرآن و عترت با هم برادرند. قرآن را پشت سر انداختند و امام را به شهادت رساندند و سرش را بالای نیزه کردند. بعد خود را مسلمان هم می‌دانند. با کشتن تو اسلام را کشتند. اسلام آن اتصال با خداوند است و با واسطه امام حاصل می‌شود. با پیروی از قرآن و امام یعنی وقتی آن امانت به میان می‌آید، منافق و مشرک بوجود می‌آید. قبلاً که همه یکی بودند.

اگر آن اتصال بین خدا و انسان نبود همه انسانها یکی بودند آنجا که پای اتصال با خدا پیش می‌آید، یکی چ جناب حمزه می‌شود و یکی منافق.

☑️اتصال به خداوند نباشد، طرف حیوان است. کمثل الحمار است انسان وقتی انسان است که آن امانت الهی را پاس دارد.

اینکه خداوند به رسول الله ص فرمود: رحمت للعالمین؛ رحمتی وسعت کل شیء رحمتم همه جا را فرا گرفته است. رحمتی غیر از آن رحمت عام است. خداوند دو جور رحمت دارد یکی رحمت رحمانی یکی رحمت رحیمی. یک رحمتی که برای همه موجودات هست. و یک رحمتی که خاص مومنان است. رحمت للعالمین؛ رسول فرستاده که انسانها با حقیقت عالم اتصال پیدا کنند. اما نمی‌دانند و ظلوم و جهول اند.

چرا امام زمان عج غائب است؟ از ترس جان؛ چون او را می‌کشتند و باید جانش را حفظ کند. انسان نسبت به این امانت ظلوم و جهول است و این جهل را در طول تاریخ نشان داده است.

رسول الله ص فرمودند: «ما اوذی نبی مثل ما اوذیت» هیچ پیامبری به اندازه من اذیت نشد. کسی که در خانه خودش غریب باشد

در مورد زوجات پیامبر ص:

🕋سوره التحریم

إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِیلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکَهُ بَعْدَ ذَٰلِکَ ظَهِیرٌ

ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺩﻭ ﺯﻥ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺧﺪﺍ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻴﺪ [ﺧﺪﺍ ﺗﻮﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ می‌پذیرد]، ﭼﻮﻥ ﺩﻝ ﺷﻤﺎ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺣﻖ ﻭ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺮ ﺿﺪِّ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻛﻤﻚ ﺩﻫﻴﺪ [ﺭﺍﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﺮﺩ]; ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﻭ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ [ﻛﻪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺍﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ] ﻳﺎﺭ ﺍﻭﻳﻨﺪ، ﻭ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ. (۴)

– چی کردند با پیغمبر که آیه علیه آنها نازل شده؟

آن دو زن چه می‌خواستند بکنند؟!

در کتب تاریخی شیعه و سنی داریم که همین دو زن

بودند که پیامبر را مسموم کردند!!

یا رسول الله ص

🌹الحمدلله علی الولایه🌹

دانلود فایل صوتی

به این نوشته امتیاز دهید
مطالب مرتبط
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.