۱۴۰۳-۱-۷ تفسیر سوره هود جلسه ۹
بسم الله الرحمن الرحیم
🌹««الحمدالله رب العالمین الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و طبیب قلوبنا و شفیع ذنوبنا العبد المؤید الرسول المسدد المحمود الاحمد ابوالقاسم المصطفی محمد»»
سه شنبه ۱۴۰۳/۱/۷ تفسیر قران سوره هود
🧿موضوع: تفسیر ایات (۸۳ تا ۸۶) سوره هود
⬅️رسول الله ص: «سوره هــــــود مرا پیر کرد»
🌀اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
🕋هود
مُّسَوَّمَهً عِندَ رَبِّکَ وَمَا هِیَ مِنَ الظَّالِمِینَ بِبَعِیدٍ
[سنگ‌هایی] ﻛﻪ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ سنگ‌ها ﺍﺯ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺩﻭﺭ ﻧﻴﺴﺖ. (٨٣)
‼️نکته(گاهی وقت عذاب جمعی نازل می‌شود گاهی وقت فردی است لازم نیست عذاب جمعی بیاید یک موقع به یک نفر و یا به یک خانه عذاب نازل می‌شود.
🌀منبع: تحف العقول عن آل الرسول صلی آل، ج ۲، ص ۵۱ موضوع: کلمات قصارقائل: پیامبر اکرم-ص
إِذَا کَثُرَ اَلزِّنَا بَعْدِی کَثُرَ مَوْتُ اَلْفَجْأَهِ وَ إِذَا طُفِّفَ اَلْمِکْیَالُ أَخَذَهُمُ اَللَّهُ بِالسِّنِینَ وَ اَلنَّقْصِ وَ إِذَا مَنَعُوا اَلزَّکَاهَ مَنَعَتِ اَلْأَرْضُ برکات‌ها مِنَ اَلزَّرْعِ وَ اَلثِّمَارِ وَ اَلْمَعَادِنِ وَ إِذَا جَارُوا فِی اَلْحُکْمِ تَعَاوَنُوا عَلَى اَلظُّلْمِ وَ اَلْعُدْوَانِ وَ إِذَا نَقَضُوا اَلْعُهُودَ سَلَّطَ اَللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا قَطَعُوا اَلْأَرْحَامَ جُعِلَتِ اَلْأَمْوَالُ فِی أَیْدِی اَلْأَشْرَارِ وَ إِذَا لَمْ یَأْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ لَمْ یَنْهَوْا عَنِ اَلْمُنْکَرِ وَ لَمْ یَتَّبِعُوا اَلْأَخْیَارَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی سَلَّطَ اَللَّهُ عَلَیْهِمْ أَشْرَارَهُمْ فَیَدْعُو عِنْدَ ذَلِکَ خِیَارُهُمْ فَلاَ یُسْتَجَابُ لَهُمْ.
چون پس از من زنا فراوان شود، مرگ ناگهانی زیاد می‌گردد و چون کم فروشی رواج پیدا کند، خداوند به قحط و کمبود دچارشان سازد و چون زکات ندهند، زمین برکتهای خود را از زراعت و میوه‌ها و معدن‌ها دریغ نماید و چون در قضاوت حکم ظالمانه دهند، با ظلم و تجاوز همکار شوند و چون پیمان شکنی نمایند، خداوند دشمنانشان را بر آنان مسلط گرداند و چون قطع رابطه با خویشان نمایند، ثروتشان به دست تبهکاران افتد و چون امر به معروف و نهی از منکر را تعطیل کنند و پیرو نیکان اهل بیت من نباشند، خداوند اشرارشان را بر آنان مسلط نماید و در این هنگام نیکان آنان دعا کنند ولی مستجاب نشود (پایان حدیث)
📌که زنا باعث می‌شود مرگ مسلط شود، یعنی نظام عالم حساب و کتاب دارد.
وَإِلَىٰ مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْبًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَیْرُهُ وَلَا تَنقُصُوا الْمِکْیَالَ وَالْمِیزَانَ إِنِّی أَرَاکُم بِخَیْرٍ وَإِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ مُّحِیطٍ
ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ [ﻣﺮﺩم] ﻣَﺪﻳﻦ، ﺑﺮﺍﺩﺭﺷﺎﻥ ﺷﻌﻴﺐ ﺭﺍ [ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ.] ﮔﻔﺖ: ﺍﻱ ﻗﻮم ﻣﻦ! ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﺪ، ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺍﻭ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮﺩﻱ ﻧﻴﺴﺖ; ﻭ ﺍﺯ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﺮﺍﺯﻭ ﻣﻜﺎﻫﻴﺪ، ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻧﮕﺮﻱ ﻭ ﻧﻌﻤﺖ [ﻱ ﻛﻪ ﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻛﻢ ﻓﺮﻭﺷﻲ ﺍﺳﺖ] می‌بینم ﻭ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﺭﻭﺯﻱ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺑﻴﻤﻨﺎﻛﻢ. (٨۴)
⤴️ به سوی مدین برادرش شعیب را ارسال کردیم.
بعضی گفتند مدین اسم جد شعیب بود که آن منطقه به نام ایشان معروف شده.
📌 عذاب محیط یعنی عذابی که همه گیر است و محیط به همه است.
‼️نکته (یا قوم اعبدوا الله… تمام پیامبران همه این جمله را تکرار می‌کردند.)
📌 همه چیز زیر سر توحید است اول خداشناسی و بعد گفته می‌شود این کار را انجام بدهید یا ندهید!!
📌 اول دین معرفت به خدا است (خداشناسی)
📌 کسی که خداشناس باشد دنبال کار زشت نمی‌رود. اگر کسی کار ناشایست کند در این صورت خداشناسی او و توحید او اشکال دارد.
📌ولا تنقصوا المکیال و المیزان…(مکیال از کید می‌آید و میزان هم همان ترازو است)
📌 بعضی چیزها باید وزن بشود
بعضی چیزها شمارش می‌شود مثل گردو
بعضی چیزها را متر می‌کنند
بعضی چیزها مساحتی است مثل زمین.
📌 چرا قرآن این دوتا را نام برد، ولا تنقصوا المکیال والمیزان… علت این است!!! چون در وزن کردن تقلب بیشتر صورت می‌گیرد.
🌀انی اراکم بخیر… من شما رو به خوبی می‌بینم. معلوم می‌شود وضع اینها خوب بود؛ یعنی وضع شما خوب است چرا کم فروشی می‌کنید!!!
📌ترجمه و شرح حکمت ۳۲۸ نهج البلاغه: وظیفه اغنیا نسبت به فقرا
وَ قَالَ (علیه السلام): إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ فَرَضَ فِی أَمْوَالِ الْأَغْنِیَاءِ أَقْوَاتَ الْفُقَرَاءِ، فَمَا جَاعَ فَقِیرٌ إِلَّا بِمَا مُتِّعَ بِهِ غَنِیٌّ، وَ اللَّهُ تَعَالَى سَائِلُهُمْ عَنْ ذَلِکَ
و فرمود (ع): خداوند سبحان روزى فقرا را در اموال توانگران مقرر داشته. پس هیچ فقیرى گرسنه نماند، مگر آنکه، توانگرى حق او را باز داشته است و خداى تعالى توانگران را، بدین سبب، باز خواست کند.
🌀انی اراکم بخیر.. این دو جور معنا شده، یکی وضع شما را خوب می‌بینم و دیگری نظر من در مورد شما خوب است من خوبی شما را می‌خواهم.
🌀و انی اخاف علیکم عذاب یوم محیط.. اگر اینطور می‌گویم من خوبی شما را می‌خواهم از عذاب روز محیط و همگانی می‌ترسم.
📌 بعضی از گناهان اثراتش فراگیر است.
وَیَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِکْیَالَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ
ﻭ ﺍﻱ ﻗﻮم ﻣﻦ، ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﺮﺍﺯﻭ ﺭﺍ ﻋﺎﺩﻟﺎﻧﻪ [ﻭ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ] ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻫﻴﺪ، ﻭ ﺍﺟﻨﺎﺱ ﻣﺮﺩم ﺭﺍ [ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮﻳﺪﻥ] ﻛﻢ ﺷﻤﺎﺭﺗﺮ ﻭ ﻛﻢ ارزش‌تر [ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ] ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺗﺒﻬﻜﺎﺭﺍﻧﻪ ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﺁﺷﻮﺏ ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻜﻨﻴﺪ. (٨۵)
⤴️ یعنی کامل بدهید مکیال و میزان را.
📌اوفو… از وفا می‌آید، یعنی تمام،
📌وفا کردن یعنی به آخر رساندن.
📌 ظلم کنید به کسی به شما ظلم می‌شود.
📌 قسط به معنی عدل است. قسط یک کلمه دو وجهی هست بعضی کلمات دو معنای متضاد دارند مثل کلمه عدل، یک معنای عدل ظلم است یک معنای عدل مساوات است.
📌 یک معنای قسط ظلم است و یک معنای آن عدل است.
🌀ولا تعثوا…، عثو، به معنی فساد است.
📌 حضرت صالح علیه السلام هم به قوم خود گفت⤵️
هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُمْ فیها..
شما را مأمور آبادی زمین کرده یعنی روی زمین فساد نکنید یعنی تباهی نکنید.
‼️نکته در (آیه ۸۴) فرمود: ولا تنقصوا المکیال و المیزان… کم نگذارید.
و در (آیه ۸۵) فرمود: اوفوا المکیال و المیزان.. وفا کنید.
‼️نکته (کم ندهید به مردم اشیا آنها را، وقتی معامله می‌کنید اشیا مال آنها می‌شود جنس متعلق به انها می‌شود)
📌 اما قوم شعیب، می‌گویند هر طور بخواهیم استفاده می‌کنیم مال خودمان است ولی اینطور نیست.
🕋هود
بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ وَمَا أَنَا عَلَیْکُم بِحَفِیظٍ
ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪﺍ [ﺩﺭ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭﺗﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﺩ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺣﻖ ﻣﺮﺩم] ﺑﺎﻗﻲ می‌گذارد، ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﮔﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ، ﻭ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻧﻴﺴﺘﻢ. (٨۶)
📌چرا وسط داستان حضرت شعیب ع می‌گوید بقیت الله، برای شما بهتر است.
📌بقیت الله یعنی چه!؟؟ بقیه یعنی باقی گذاشته خداوند باقی گذاشته خداوند یعنی چه!!!؟ خداوند یک سری چیزها را برای ما حرام کرده از خوردنی‌ها مثل حیوانات گوشتخوار حرام است فقط حیوانات علف خوار حلال هستند در حیوانات اهلی سگ و خوک نجس است.
📌در کارها دزدی و نزول حرام است.
📌 زنا و لواط حرام است شراب حرام است اما یک چیزهایی را باقی گذاشته گوشت گوسفند و گاو حلال است تجارت و ازدواج حلال است.
📌 یک سری چیزها را خدا تحریم کرده و یک سری چیزها را باقی گذاشته که می‌شود بقیت الله.
📌بقیت الله خیر لکم.. آن چیزی که خدا باقی گذاشته بهتر است برای شما.
📌 سود پول، اقتصاد کشور را نابود می‌کند.
🌀ان کنتم مؤمنین… اگر شما مؤمن هستید این شرط است. یعنی اگر مؤمن باشید این را متوجه می‌شوید که آن چیزی را که خدا برای شما باقی گذاشته بهتر است مثلاً ازدواج بهتر از زنا است.
📌بقیت الله، معنای دیگر هم دارد این معنا که گفته شد در آیه قبل در مورد کم فروشی بود که در تجارت، حلال سود ببرید این بقیت الله است ولی دزدی بقیت الله نیست خیر نیست. اما ولا تعثوا فی الارض مفسدین، فساد نکنید.
📌 (علامه طباطبایی می‌فرماید این توضیح تعثوا است مثل فساد کنندگان فساد نکنید.)
📌 تفسیر دیگر از بقیت الله اگر در قرآن دقت شود در مورد بقیه قرآن اشاره کرده، فَلَوۡلَا کَانَ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِن قَبۡلِکُمۡ أُوْلُواْ بَقِیَّهٖ یَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡفَسَادِ فِی ٱلۡأَرۡضِ …
(هود آیه ۱۱۷)
بقیه‌ای که از فساد نهی کنند! بقیه یعنی چه!!!
فساد نکنید، این بقیه چیست!! این همین بقیت الله است چه ربطی به بقیت الله دارد!!! چه چیزی نهی از فساد می‌کند!!!
⬅️ الإمامُ علیٌّ علیه السلام: هَلَکَ خُزّانُ الأموالِ و هُم أحیاءٌ، و العُلَماءُ باقونَ ما بَقِیَ الدَّهرُ، أعیانُهُم مَفقودَهٌ، و أمثالُهُم فِی القُلوبِ مَوجودَهٌ
⤴️امام على علیه السلام: مال اندوزان، با آن که زنده‌اند، مرده‌اند و اهل علم، تا دنیا هست زنده‌اند. پیکرهایشان از میان می‌رود، امّا یادشان در دلها هست.
📌 بقیه‌ای که نهی از فساد در زمین می‌کند آن علمایی هستند که از فساد روی زمین جلوگیری می‌کنند. در ذیل جمله
وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ…. (باقیات الصالحات جمع مؤنث است.) در ذیل این عبارت قرآنی دارد که صالحات مادران ائمه هستند یعنی زنان عالمه و صالحه هستند.
📌 معنای دیگر باقیات الصالحات یعنی اعمال صالحی که از پیش برای قیامت خود می‌فرستید.
📌پس بقیه، بقیت الله، یعنی عالم خدایی عالم الهی که باقی خدا است در روی زمین.
📌 در داستان حضرت صالح ع فرمود ناقهالله، شتر خدا، آیا شتر خدا داریم!!! و مرد خدا نداریم!!! عالم خدا نداریم!!!
🔖«نشان اهل خدا عاشقیست با خود دار
که در مشایخ شهر این نشان نمی‌بینم»
📌 یک معنای بقیت الله انسان عالم الهی است که نهی از فساد می‌کند در روی زمین. این بقیت الله بهتر است برای شما از هر گردنکشی که بخواهد بر شما حکومت کند.
📌ان کنتم مؤمنین، بقیت الله برای شما بهتر است چون از فساد نهی می‌کند در روی زمین
⬅️روایت: بقیت الله امام عصر عج است
⬅️روایت: اگر می‌خواهید سلام بدهید به امام عصر عج بگویید (السلام علیک یا بقیت الله فی ارضه..)
⬅️روایت: در زمان حکومت امام عصر عج، امام اعلام می‌کند هر کسی پول می‌خواهد بیاید بگیرد ولی در آن موقع نیازمند وجود ندارد.
📌وما انا علیکم بحفیظ…. من نگهبان شما نیستم ولی بقیت الله نگهبان است! (که اجازه فساد و ربا و… نمی‌دهد)
صدق الله علی العظیم
خدایا توفیقی بده ما در مورد قران توکوتاهی نکنیم
و سهم و بهره ما از قرانت بیش از این باشد
امین
الحمدلله علی الولایه