۱۴۰۲-۱۲-۲۲ تفسیر سوره هود جلسه ۱
بسم الله الرحمن الرحیم
««الحمدالله رب العالمین الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و طبیب قلوبنا و شفیع ذنوبنا العبد المؤید الرسول المسدد المحمود الاحمد ابوالقاسم المصطفی محمد»
سه شنبه ۱۴۰۲/۱۲/۲۲، ماه رمضان، تفسیر قران.
موضوع تفسیر سوره هود ایات ۵۰ تا ۵۲
حلول ماه رمضان مبـــارک باشد
بسم الله الرحمن الرحیم
هست کلید در گنج حکیم
روایت از رسول الله ص: «سوره هــــــــــود مرا پـیر کرد»
سال قبل سوره هود را شروع کردیم
مقدمه(ابتدا سوره با بسم الله الرحمن الرحیم است،
قرآن با بسم الله الرحمن الرحیم شروع می‌شود هر سوره‌ای با بسم الله الرحمن الرحیم شروع می‌شود و ما هم باید کارهای خود را با بسم الله الرحمن الرحیم شروع کنیم،
هر امر مهمی که با بسم الله الرحمن الرحیم شروع نشود دم بریده (ابتر) است.
وقتی کارها با بسم الله الرحمن الرحیم و با نام خدا شروع شود پایان خوبی دارد سنت الهی این است که کلام را با بسم الله الرحمن الرحیم شروع می‌کند پس ما هم باید کار و کلام خود را با بسم الله الرحمن الرحیم شروع کنیم
سوره هود خصوصاً در داستان طوفان در فصاحت و بلاغت در اوج است سال گذشته داستان حضرت نوح ع به پایان رسید و رسیدیم به آیات جناب هود علیه السلام.
در ابتدای سوره دعوت به توحید است آیه ۲ هود
أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ…. غیر خدا را نپرستید و این نکته خیلی مهم است،
اما پرستش خدا اینکه گفته شود اشهد ان لا اله الا الله تمام شد یا نماز بخوانیم پرستش خدا تمام می‌شود؟؟ خیر
در قرآن چقدر گفته می‌شود یا ایها الذین آمنو … و چقدر گفته می‌شود ان الذین کفروا…
ایمان عرض عریضی دارد. به حسب ظاهر با یک شهادت انسان مسلمان می‌شود ولی مؤمن شدن خیلی کار دارد و انسان باید خیلی چیزها را کنار بگذارد تا جزو الذین کفرو نباشد.
نکته: چرا اینقدر مسئله توحید و یکتاپرست بودن مهم است چرا شرک و غیر خداپرستیدن بد و مذموم است.
خداوند نمی‌آمرزد هر که را که شرک بورزد و مادون او را هرچه باشد می‌بخشد.
چرا شرک آمرزیده نمی‌شود و چرا مسئله توحید اینقدر مهم است؟!!!
بحث آخرت سر جای خودش اما در دنیا چه تفاوتی دارد؟
در نظام عالم دیده می‌شود این عالم معدن کثرت است این عالم از ذرات متکثر به وجود آمده بدن خود ما از اعضای متکثر به وجود آمده این کثرات وقتی اهمیت دارد که به وحدت گرایش پیدا کند یکی بشود و متحد بشود، مثلاً یک ساعت اعضای آن جدا باشد قابل استفاده نیست ولی کنار هم و یکی بشود از ساعت می‌شود استفاده کرد و خاصیت پیدا می‌کند.
همه موجودات این عالم اینطور هستند وقتی متکثر هستند قابل استفاده نیستند وقتی وحدت پیدا کنند یکی شوند با هم قابل استفاده می‌شود. ـ
زمانی که انسان موحد باشد هر کاری نمی‌کند یکتاپرست هر کاری انجام نمی‌دهد اگر انسان موحد و یکتاپرست نباشد و دچار شرک باشد و علی الخصوص که شرک ریشه شیطانی دارد مثلاً مثل مغولها که چقدر خون ریز هستندو…..
هر چه کار زشت است زیر سر شرک است ولی انسان موحد و یکتا پرست کار زشت انجام نمی‌دهد.
تمام دعوت انبیا این است که فقط خدا را پرستش کنید. قتل نفس زنا قمار دزدی انجام ندهید و آن موقع یکتاپرست می‌شوید، به همین جهت تمام انبیا حرفشان این است
أَلّا نَعبُدَ إِلَّا اللّه‌َ…
«پایان مقدمه»
️هود
وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَیْرُهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُفْتَرُونَ
ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻗﻮم ﻋﺎﺩ، ﺑﺮﺍﺩﺭﺷﺎﻥ ﻫﻮﺩ ﺭﺍ [ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ] ﮔﻔﺖ: ﺍﻱ ﻗﻮم ﻣﻦ! ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺍﻭ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮﺩﻱ ﻧﻴﺴﺖ، ﺷﻤﺎ [ﻛﻪ ﺷﺮﻳﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ داده‌اید] ﺟﺰ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺩﺭﻭﻍ ﭘﺮﺩﺍﺯ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ. (۵٠)
حضرت هود از میان خود این‌ها مبعوث شد می‌فرماید والی عاد اخاهم هودا… به سوی قوم عاد برادرشان هود را فرستادیم…
و فرمود خدا را پرستش کنید الله را پرستش کنید.
روایت: اگر کسی بدون چون و چرا حرف کسی را گوش کند او را پرستیده است.
اگر کسی خودش را در مقامی قرار دهد که نشود سؤال کرد ادعای خدایی کرده است آیه قرآن سوره انبیا آیه ۲۳
لَا یُسْأَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَهُمْ یُسْأَلُونَ
و او بر هر چه می‌کند بازخواست نشود ولی خلق از کردارشان بازخواست می‌شوند.
چون اطاعت مخصوص خداست.
در روایت است که شخصی از امام ع سؤال کرد درباره آیه ((اتخذوا احبارهم و رهبانهم اربابا من دون الله)) که این‌ها علمای خود را سجده نمی‌کردند چطور می‌گوید آنها را خدایان گرفتند؟ فرمود چون هرچه علمای آنها می‌گفتند این‌ها بدون چون و چرا می‌گفتند چشم حتی اگر بر خلاف سنت دین آنها بود. و اگر شما هم از علمای خود اینگونه اطاعت کنید مثل همان‌ها خواهید بود.
اعبدواالله، خدا را پرستش کنید
شما خدایی جز الله ندارید.
نکته: گفته شد خدایی جز الله نیست بحث خدا در فطرت همه انسان‌ها هست حتی کسانی که می‌گویند خدایی نیست تا حالا شده سؤال کنند خدا چیست و بگویند خدایی نیست؟! چرا؟ چون می‌دانند خدا چیست بعد انکار می‌کنند، لذا خدا یک چیز فطری است.
این همه نظم در این عالم هست و همه با هم در ارتباط و پیوستگی است. مثلاً انسان‌ها چشم و یا پا یا گوش و غیره نداشتند منقرض می‌شدند همه اعضای بدن انسان با هم مرتبط است.
تمام این‌ها خالقی دارند حالا از کجا می‌گویند یک خالقی هست!! شاید کسی بگوید هر کره یک خالقی دارد!!!
تعدد خدا چه اشکال دارد؟؟ در جواب گفته می‌شود از پیوستگی در خودمان و نظم در عالم معلوم می‌شود که یک خالق این را بوجود آورده، یک نیرو این‌ها را با هم مرتبط کرده و به وجود آورده.
می‌گویند «ده درویش در گلیمی بخسبند و دو پادشاه در اقلیمی نگنجند.
چرا دو پادشاه در یک اقلیم نگنجد؟!!!! دو پادشاه با هم می‌جنگند حالا چرا ده فقیر در زیر یک گلیم هستند چون با هم کاری ندارند فقیر هستند.
نظام عالم یکپارچه است یک نیرو مدبر و حکیم و مقتدر باید این‌ها را تدبیر کند تمام موجودات به یک معدن وصل هستند
قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَٰهٍ غَیْرُهُ ۖ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا مُفْتَرُونَ
گفت که‌ای مردم، خدای یکتا را پرستش کنید که جز او شما را خدایی نیست و شما (در گفتاری که از بتان و خدایان باطل به میان آورده‌اید بدانید که) افترا زننده‌ای بیش نیستید.
فرمود نیستید مگر افترا زدگان! شما دروغ می‌گویید خدایان شما دروغی هستند اصلاً وجود ندارند مثلاً حضرت عیسی می‌گویند خدا هست یک حضرت عیسایی هست که می‌گویند خدا هست ولی در بت پرستی چیزی نیست.
از این آیه برمی‌آید عاد (آکدیان) بت پرست بودند مربوط می‌شود به بعد از طوفان نوح ع
بت چیست؟؟؟ آن‌هایی که بت را پرستش می‌کنند می‌گویند ما یک خدا داریم این عالم را آفریده اما خدای کشاورزی، خدای عشق ووووکجا هستند!!! خداهایی که شما می‌گویید کجا هستند!!!!
خود بت پرستی منشاش خداپرستی است.
مثلاً بزرگ قومی را احترام می‌گذاشتند و بعد نسل‌های بعد تصور می‌کردند این خدا است و داستان سرایی شروع می‌شد الی آخر……
هود
یَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَى الَّذِی فَطَرَنِی أَفَلَا تَعْقِلُونَ
ﺍﻱ ﻗﻮم ﻣﻦ! ﺍﺯ ﺷﻤﺎ [ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺑﻠﺎﻍ ﺭﺳﺎﻟﺘﻢ] ﻫﻴﭻ ﭘﺎﺩﺍﺷﻲ نمی‌خواهم، ﭘﺎﺩﺍﺷﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻛﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ; ﺁﻳﺎ نمی‌اندیشید؟(۵١)
اینجا فرمود من اجری از شما نمی‌خواهم اولین مشخصه انبیا این است که می‌فرمایند من اجری از شما نمی‌خواهم
وقتی آنها دعوت به خدا و یکتاپرستی می‌کنند وقتی اجری نمی‌خواهند این مشخصه و تصدیق آنها است
مثلاً اگر انسانی کسی را دعوت کند برای گنجی و از آن شخص بخواهد با او همراه شود و حتی سود برای او هم داشته باشد این شخص می‌گوید این کار برای خودش بوده است اما اگر می‌بینید چیزی برای خودش نمی‌خواهد و آمده است یک تنه با تمدنی در افتاده است و می‌گوید اجر من با خدا است مطمئن می‌شود که او برای خودش نیامده است. این مشخصه انبیا است.
اجر من با کسی است که مرا اینگونه آفریده او خودش اجر مرا می‌دهد این دل دیگران را قوت می‌دهد که دارد برای خدا حرف می‌زند.
می‌فرماید افلا تعقلون. ـ چرا تعقل نمی‌کنید چرا عقل خود را به کار نمی‌اندازید
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود از چشم تا به گوش چهار انگشت است آنچه با چشم دیدی حق است و با گوش شنیدی باطل است (خطبه ۱۴۱ نهج البلاغه)
خطبه ۱۴۱ – پرهیز دادن از شنیدن غیبت
أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ اَلْحَقِّ وَ اَلْبَاطِلِ إِلاَّ أَرْبَعُ أَصَابِعَ
بدانید که میان حق و باطل جز چهار انگشت فاصله نیست
فسئل علیه‌السلام عن معنى قوله هذا فجمع أصابعه و وضعها بین أذنه و عینه ثم قال
(پرسیدند، معناى آن چیست؟ امام علیه السّلام انگشتان خود را میان چشم و گوش گذاشت و فرمود)
اَلْبَاطِلُ أَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ وَ اَلْحَقُّ أَنْ تَقُولَ رَأَیْتُ
باطل آن است که بگویى «شنیدم» و حق آن است که بگویى «دیدم.
وَیَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَیْکُم مِّدْرَارًا وَیَزِدْکُمْ قُوَّهً إِلَىٰ قُوَّتِکُمْ وَلَا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِینَ
ﺍﻱ ﻗﻮم ﻣﻦ! ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﺪ، ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻭ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻳﺪ، [ﺗﺎ] ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﭘﻲ ﺩﺭ ﭘﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻳﻲ ﺑﺮ ﻧﻴﺮﻭﻳﺘﺎﻥ ﺑﻴﻔﺰﺍﻳﺪ، ﻭ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ﺭﻭﻱ [ﺍﺯ ﺣﻖ] ﺑﺮﻣﮕﺮﺩﺍﻧﻴﺪ. (۵٢)
آیه چند قسمت دارد اول ای قوم من استغفار کنید و دوم سپس توبه کنید به سوی او
در اینجا سؤال مطرح می‌شود
حالا استغفار کردی و توبه کردی چه می‌شود؟؟
و بعد (ابر آسمان را ارسال می‌کند به سوی شما) معلوم می‌شود در خشکسالی افتاده بودند!!!
در روایت دارد
من أذکَار الصّباح: اللهمّ اغفر لی فإنه لا یغفر الذنوب إلا أنت
خداوندا مرا بیامرز که آمرزنده گناهان جز تو نیست.
اینطور نیست که مثلاً کسی استغفار کند، خدا به فرشتگان بگوید او را بخشیدم!
گناه مثل این است که کسی چاقو بزند به بدن خودش وقتی استغفار می‌کند دارد زخم‌های بدن خود را درمان می‌کند خدایا من خودم را خراب کردم تو درست می‌کنی و جز تو کسی نمی‌تواند درست کند.
در تعریف استغفار و توبه در روایات فرمودند که استغفار برای گناهانی است که قبلاً مرتکب شده‌ای و استغفار می‌کنی و توبه برای آینده است بازگشت به سوی خداست. راه را اشتباه رفتم برمی‌گردم به سوی خدا.
آقا امیرالمؤمنین فرمود تعجب می‌کنم از کسی که ناامید می‌شود در حالی که استغفار را بلد است یعنی هر گره‌ای به کار تو افتاد استغفار کن گره‌ها باز می‌شود.
روایت از امام جواد علیه السلام سه چیز موجب رضای خداست
۱- کسی که کثیر الاستغفار است
۲- زیاد صدقه دادن
۳- فروتنی با خلق
استغفار مربوط به خداست صدقه مربوط می‌شود به خلق خدا فروتنی مربوط به خود انسان است و به جهتی هم به خدا و خلق.
هود علیه السلام: استغفار کنید و توبه کنید ببینید خدا با شما چه می‌کند
ادامه دارد…..
الحمدلله علی الولایه