۱۴۰۲-۱-۱۷ تفسیر سوره هود جلسه ۹
بسم الله الرحمن الرحیم
پنج شنبه ۱۴۰۲/۱/۱۷. ایام ماه مبارک رمضان
((تفسیر سوره هود، «جلسه ۹»)) ـ
قران بجز از مدح علی آیه ندارد
«بسم الله الرحمن الرحیم»
((تفسیر ایات مبارک ۱۷-۱۸-۱۹))
هود
أَفَمَن کانَ عَلَیٰ بَینَهٍ مِّن رَّبِّهِ وَیتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِ کتَابُ مُوسَیٰ إِمَامًا وَرَحْمَهً أُولَٰئِک یؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن یکفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَک فِی مِرْیهٍ مِّنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّک وَلَٰکنَّ أَکثَرَ النَّاسِ لَا یؤْمِنُونَ
آیا کسانی که از سوی پروردگارشان بر دلیلی روشن [از بصیرت و بینش] متکی هستند و شاهدی از سوی او [چون قرآن برای تأیید آن دلیل روشن] از پی درآید و پیش از قرآن [هم] کتاب موسی در حالی که [برای مؤمنان] پیشوا و رحمت بود [بر حقانیت قرآن گواهی داده مانند کسانی می‌باشند که چنین نیستند] اینان [که متکی بر دلیل روشن‌اند] به قرآن ایمان می‌آورند، و هر کس از گروه‌ها [چه یهود، چه نصاری و چه مشرکان] به آن کفر ورزد، وعده گاهش آتش است; پس [ای انسان!] درباره قرآن در تردید مباش که آن از سوی پروردگارت حق است، ولی بیشتر مردم [به خاطر کبر باطنی، لجاجت و جهل] ایمان [به آن] نمی‌آورند. (۱۷)
تفسیر آیه
بینه یعنی حقیقت بقدری روشن باشد که توضیح و استدلال نخواهد.
نکته (شخصی از امیرالمؤمنین پرسید آیه‌ای درشان خود می‌خوانید که کسی با آن شریک نباشد و حضرت این آیه را خواند
أَفَمَنْ کانَ عَلَیٰ بَینَهٍ مِنْ رَبِّهِ وَیتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ…
شاهد زمانی ارزش دارد که چیزی دیده و می اید گواهی می‌دهد.
رسول الله بینه‌ای دارد که امیرالمؤمنین علیه السلام شاهد بر انست.
بر مقام رسول الله شاهد است امیرالمؤمنین علیه السلام.
در خلافت بعد از رسول الله امیرالمؤمنین می‌فرماید یتلوه شاهد منه پشت سر او شاهدی می‌آید.
در طهارت و در شهود و در اتصال با خداوند امیرالمؤمنین شاهد رسول الله است.
ُ وَمِنْ قَبْلِهِ کتَابُ مُوسَیٰ إِمَامًا وَرَحْمَهً
قبل از قران آن را می‌فرماید.
آیه ۱۲ سوره احقاف
الأحقاف
وَمِن قَبْلِهِ کتَابُ مُوسَیٰ إِمَامًا وَرَحْمَهً وَهَٰذَا کتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِیا لِّینذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَبُشْرَیٰ لِلْمُحْسِنِینَ
[چگونه یک دروغ قدیمی است] در حالی که پیش از آن کتاب موسی پیشوا و رحمت بود [و از نزول آن بر پیامبر اسلام خبر داده]، و این قرآن تصدیق کننده [آن] است در حالی که به زبان عربی [فصیح و گویا] ست تا ستمکاران را بیم دهد، و برای نیکوکاران بشارتی باشد. (۱۲)
منظور قران را می‌گوید
قبل از قرآن کتاب تورات موسی بود که امام و رحمت بود.
اما اگر ضمیر من قبله برگردد به یتلوه شاهد منه.. که قبل از شاهدمنه کتاب موسی امام رحمت بود، و بعد از کتاب موسی ع امام رحمت امیرالمؤمنین است.
صراحتاً قران را ذکر نکرد.
جمله أُولَٰئِک یؤْمِنُونَ بِهِ اینان ایمان می اوردند به او.
اینها چه کسانی هستند؟
علامه طباطبایی یک نظری دارد می‌فرماید افمن کان علی بینه… ایا کسی بر بینه خویش… اینجا جواب می‌خواهد ولی جوابی بر آن نیامد.
علامه می‌گوید جواب در تقدیر است…
اما گوئیم مرجع ضمیر درست نشد باید گروه درست کنید یک گروهی را بگویید و بگویید اینها ایمان می‌آورند.
پس اینها چه کسانی هستند؟
سوره اسراء آیه ۱۸ و ۱۹
«۱۸» مَن کانَ یرِیدُ الْعَاجِلَهَ عَجَّلْنَا لَهُ فِیهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِیدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ یصْلاَهَا مَذْمُوماً مَّدْحُوراً
هر کس پیوسته زندگی دنیای زودگذر را بخواهد، به مقداری که بخواهیم و برای هرکه اراده کنیم، در این دنیا بشتاب فراهم می‌کنیم، سپس جهنّم را برایش قرار می‌دهیم که با شرمندگی وطردشدگی، وارد آن خواهد شد
«۱۹» وَمَنْ أَرَادَ الْأَخِرَهَ وَسَعَی لَهَا سعیها وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِک کانَ سَعْیهُم مَّشْکوراً و هر کس خواهان آخرت باشد و برای آن تلاش شایسته و در خور کند، و مؤمن باشد، پس تلاش آنان سپاس گزارده می‌شود
کسی که آخرت را بخواهد و برای آن بدود سعی او شکرگزاری می‌شود.
حالا در آیه ۱۵
مَنْ کانَ یرِیدُ الْحَیاهَ الدُّنْیا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیهِمْ أَعْمَالَهُمْ فی‌ها وَهُمْ فِیهَا لَا یبْخَسُونَ
کسانی که دنیا را می‌خواهند به آنها می‌دهند وآتش در آخرت در پیش دارند.
اینها آخرت را می‌خواهند که در تقدیر است. آنها اهل آخرت هستند ایمان می‌آورند به قرآن و امام، یعنی آنها که اهل آخرت هستند به این قرآن و امام و به این پیامبر ایمان می‌آورند آنهایی که اهل دنیا هستند اگر چه مسلمان است اما هیچ جز دنیا نمی‌خواهد.
وَمَنْ یکفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ
از احزاب که کفر می‌ورزند یعنی هر گروه که می‌خواهند باشند فرقی ندارد گفت کفر بورزد اهل آتش است چه از صحابه پیامبرباشد و چه مسلمان باشد….
ۚ فَلَا تَک فِی مِرْیهٍ مِنْهُ ۚ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّک
شک نکن خیالت راحت باشد شک مال زمانی است که انسان نمی‌داند که حق است یا باطل.
قران حقی است از پروردگار تو شک در آن نیست
وَلَٰکنَّ أَکثَرَ النَّاسِ لَا یؤْمِنُونَ
مسلمان بامومن فرق دارد قرآن می‌فرماید اعراب ایمان در قلب شما وارد نشده است مسلمان یک حرف دیگر است و مؤمن کسی است که قلبش پذیرا است و بر اثر این پذیرش قلب او خیلی کارها را انجام نمی‌دهد آن کسی که قلبش نپذیرد مسلمان هم باشد هر کاری می‌کند برای این دنیا است
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَیٰ عَلَی اللَّهِ کذِبًا أُولَٰئِک یعْرَضُونَ عَلَیٰ رَبِّهِمْ وَیقُولُ الْأَشْهَادُ هَٰؤُلَاءِ الَّذِینَ کذَبُوا عَلَیٰ رَبِّهِمْ أَلَا لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ
و ستمکارتر از کسانی که به خدا دروغ بندند چه کسی است؟ اینان [در قیامت] بر پروردگارشان عرضه خواهند شد، وگواهان [اعمال] می گویند: اینان کسانی هستند که بر پروردگارشان دروغ بستند; آگاه باشید! لعنت خدا بر ستمکاران باد. (۱۸)
تفسیر آیه
چند نکته در این آیه آمده است
ظالم ستمکار و اظلم ستمکارترین است…
افترا چیست؟ کلامی را به دروغ نسبت به کسی بدهید.
افْتَرَیٰ عَلَی اللَّهِ کذِبًا افترا ببندید به خدا به دروغ، چرا وصف کذبا را می‌آورد یک موقع کسی یک سخنی را نسبت می‌دهد به شخصی به دروغ اما آن سخن راست است. اما اینجا می‌فرماید سخن کذبی را به خداوند دروغ می‌بندند
ظلم یعنی قرار دادن شیئی در غیر جای خودش، لذا بزرگترین ظلم این است که کسی را جای خدا قرار بدهید.
شرک، ظلم عظیم است، که کسی را در جای امام معصوم قرار بدهید، لذا ظالم هستند کسانی که از طرف خود امام قرار می‌دهند امام از طرف خدا است.
پس دروغ بستن به خدا کسانی که گفته‌اند ما خلیفه خدا هستیم افترا بر خدا است.
جانشین خدا در روی زمین فقط توسط رسول الله مشخص و معلوم می‌شود هیچ کس را نمی‌توان گفت جانشین خداست، کفر است هر کس چنین بگوید، خلیفه خدا فقط امام زمان است اینها که افترا می‌بندد به خدا عرضه می‌شوند به خدا ، یعْرَضُونَ عَلَیٰ رَبِّهِمْ، یعنی همین.
ْ وَیقُولُ الْأَشْهَادُ… روایت است ائمه، شهدا هستند.
شاهدان انجا می گویند هَٰؤُلَاءِ الَّذِینَ کذَبُوا… اینها بودند دروغ بستند بخدا.
شهدا می گویند، لعنت خدا بر ظالمان
أَلَا لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ
لعنت در دنیا و نفرین است،
صلوات هم دعا است خدایا صلوات بفرست
در قیامت دعا و اینها نیست خود لعنت بر آنها واقع می‌شود
لعنت یعنی چه؟؟
اگر رحمت خدا به شکل دایره‌ای در نظر بگیریم این دایره مرکز دارد امام رحمت مرکز این دایره است هر چه به مرکز نزدیکتر گناهان می‌رود کنار و از دوش شما برداشته می‌شود.
وقتی بیرون از دایره می‌شوید گناهان می افتد روی دوش خود شما
کلُّ نَفْسٍ بِمَا کسَبَتْ رَهِینَهٌ
هر نفسی در رهن عمل خود شماست.
وقتی که گفته می‌شود خدایش رحمت کند بار گناه برداشته می‌شود و مورد غفران رحمت الهی قرار می‌گیرد خداوند کسی را عذاب نمی‌کند اعمال خود انسان است که می‌شود از عذاب الهی.
عَلَیٰ رَبِّهِمْ ۚ أَلَا لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمین
روایت همانها که به اهل بیت ظلم کردن هستند، لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ هستند.
اینها با پنج تن آل عبا چه کردند.
فاطمه زهرا را به شهادت رساندند بعد از رسول خدا و امیرالمؤمنین را خانه‌نشین کردند و فرق او را شکافتند و به شهادت رسانند، امام حسن را مسموم کردند و امام حسین چه فاجعه‌ای بر پا کردند.
در مورد لعنت کردن،
امام سجاد علیه السلام رفت پیش یزید گفت پدرت حسین چیزی را می‌خواست اهلیت آن را نداشت لذا به دست کسی کشته شد به دست کسی که اهلش بود
امام سجاد فرمود: لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ، آیا این در مورد پدر من است و یا قاتل پدر من است
لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ،
این ظالمین چه کسانی هستند. خود قرآن انها را معرفی می‌کند.
چرا عمر منع حدیث کرد بعد از پیامبر چون بسیاری از سخن پیامبر در مورد فضایل امیرالمؤمنین علیه السلام بود و بسیاری از سخنان پیامبر در ذیل آیه گفته شده بود که برای چه کسانی است و معرفی کرده بود. لذا احادیث را از بین برد.
ظالمین چه کسانی هستند؟ آیه ۱۹
هود
الَّذِینَ یصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَیبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَهِ هُمْ کافِرُونَ
آنان که مردم را از راه خدا باز می‌دارند و می‌خواهند آن را [با وسوسه و اغواگری] کج نشان دهند و به آخرت کافرند. (۱۹)
الحمدلله علی الولایه