۱۴۰۲-۱-۱۱ تفسیر سوره هود جلسه ۶
بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه ۱۴۰۲/۱/۱۱. ایام ماه مبارک رمضان
((تفسیر سوره هود، «جلسه ۶»)) ـ
«بسم الله الرحمن الرحیم»
((تفسیر ایات مبارک ۱۰-۱۱-۱۲))
(آیه ۹): هود : وَلَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَهً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لَیئُوسٌ کفُورٌ
اگر به انسان رحمتی بچشانیم و بعد از مدتی از او پس بگیریم، حتماً نا امید و ناسپاس می‌شود؛ (۹)
تفسیر آیه (یعنی انسان امیدش را از دست می‌دهد یاس او را می‌گیرد و شکر نعمت نمی‌کند بلکه کفران و ناسپاسی می‌کند قرآن می‌فرماید انسان اینگونه است که یک نعمتی و رحمتی به او بدهی بعد پس بگیری مأیوس و کفرانکار می‌شود
آیه (۱۰) وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیقُولَنَّ ذَهَبَ السَّیئَاتُ عَنِّی إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ
ولی اگر بعد از بلایی که سرش آمده، طعم آسایش به او بچشانیم، به‌جای شکر و شادی، با غفلت و غرور می‌گوید: «گناهانم برطرف شد!» بدرستیکه او سرمست فخرفروش است. (۱۰)
تفسیر آیه (یعنی به او نعمت بدهد بعد از ضرری که مس کرده او را هر آینه می‌گوید بدیهااز من دور شده 《سیئات این جا به معنی گناهان است》
نعما به معنی نعمتی که آثارش در انسان نمایان می‌شود وضرا به معنی ضرری که آثارش در انسان نمایان می‌شود فرح یک خوشحالی خاص است سر مستی است در حالی که فخور، فخر فروشی به دیگران می‌کند افتخار می‌کند
گاهی وقت انسان نعمتی به او می‌رسد اما در ظاهر زندگی او تغییری نکرد ولی یک موقع پولی می‌رسد می‌بیند خونه ماشین وو ظاهر زندگی او عوض می‌شود پس باید خیلی عمیق باشد
” نعما” آن نعمتی است که ظاهر زندگی را عوض می‌کند پس باید خیلی پر و پیمان باشد
بعد از ضرری که مس کرده او را –
نکته: خداوند دوست دارد وقتی نعمتی به بنده‌اش می‌دهد آثار آن نعمت را در او ببیند مثلاً وقتی ثروت دارید لباس وصله دار نپوشید
(اندازه نگه دار که اندازه نکوست
هم در خور دشمنی است وهم لایق دوست)
– واگر بچشانیم آن نعمت را که زندگی او زیر و رو بشود. می‌گوید سیئاتم برطرف شد مفسرین این انسان را کافر گرفته‌اند کافر به گناه قائل نیست پس سیئات یعنی مشکلات
اما قرآن نگفت کافر گفت انسان انسان هم می‌تواند مؤمن هم کافر هم منافق هم مسلمان باشد همه اینها را در بر دارد سیئات یعنی گناهان، وقتی وضع او خوب می‌شود می‌گوید من گناهانم پاک شده است
– روایت: از عیوب ثروتمندی آن است که انسان گناهان خود را فراموش می‌کند.
ماخذ این حدیث کجای قرآنست؟!! در همین آیه دلیل اینکه چرا انسان ثروتمند بشود گناهان خود را نمی‌بیند؟ در حالی که مریض بشود فقیر وگرفتار بشود گناهانش را می‌بیند چون انسان اصل وجودش فقر است
“یا ایهاالناس انتم الفقرا ء الی الله ” شما همه فقیر خدائید
هر امری که انسان را به آن فقر خودش نزدیک کند انسان را به توحید و حقیقت خودش نزدیک می‌کند لذا فقر، مریضی، گرفتاری، انسان را متنبه می‌کند و برعکس سلامتی و تمول اینها انسان را دور می‌کند از حقیقت، از خدا دور می‌کند مگر آن استثنایی که دربعد می‌آید
نکته: در آیه اول می‌فرماید اگر رحمت را ازش بگیریم مأیوس می‌شود در آیه دوم می‌فرماید نعمت بدهیم می‌گوید گناهان من رفت در آیه اول انسان چیزی نگفته ولی در آیه دوم می‌فرماید نعمت به او بدهیم بعد از گرفتاری می‌گوید گناهان من رفت چرا؟ دلیل دارد: انسان وقتی یاس می‌گیردش انرژی حرف زدن ندارد نکته روانشناسی در آن هست در آیه دومی شروع می‌کند فخر فروشی به دیگران!،
– آقا امیر المومنین ع در نهج البلاغه: اگر مردم به کسی بگویند خوشا بحالش روزگار برای او روز سختی را ذخیره کرده است یعنی یک روز بیچاره کننده‌ای در انتظارش است وقتی مردم بگویند خوش به حال این چون فخر فروشی کرده آمده دارایی‌هایش را به رخ دیگران کشیده است که مثل قارون در میان قوم خودش حاضر شد که همه گفتند خوش به حال قارون و فرو رفت در زمین
– هیچوقت داشته‌های خود را به رخ دیگران نکشید یعنی جوری نباشید بروید در چشم دیگران.!
آیه (۱۱): إِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِک لَهُم مَّغْفِرَهٌ وَأَجْرٌ کبِیرٌ
اما کسانی که صبر کردند و کارهای خوب می‌کنند، آمرزش و پاداشی بزرگ در انتظارشان است. (۱۱)
– سؤال؟ چرا نفرمود” الاالذین آمنوا و عملوا الصالحات” فرمود” الاالذین صبروا و عملوا الصالحات ”
روایت: صبر ثمره ایمان است، صبر میوه ایمان است. هر کسی که ایمان بیاورد نیست، باید ایمانش میوه داده باشد کسی صبر می‌کند که ایمانش میوه داده باشد که هر چقدر ایمان بیشتر صبر بیشتر ووو
صبر سه نوع است: ۱-صبر بر معصیت ۲-صبر بر مصیبت ۳ صبر در طاعت
پس هر مؤمنی نیست ممکن است مؤمن باشد اما ایمانش ثمره نداده باشد ایمانش باید عمیق باشد که جزو این دو دسته نباشد
گفتیم سیئات گناهان را می‌فرماید چون طرف می‌داند گناه چیست و ثواب چیست
اینها اصلاً متفاوت هستند از بقیه انسانها اینها اگر رحمتی را از آنها بگیریم مأیوس نمی‌شوند کفور نمی‌شوند
مؤمن می‌گوید این عالم حساب و کتاب دارد صاحب دارد خدا دارد پس در گرفتاری‌ها “صبروا ” ودر حال نعمت “عملوا الصالحات “وو در این “الاالذین صبروا ” دقت شود پای گناه آمد باید صبر کنیم اینها هستند که از بقیه انسانها اشرف‌اند
و الا نماز را خیلی‌ها می‌خوانند ولی همان موقع یک زن نامحرم او را دعوت کند قبول می‌کند این بدرد خودش می‌خورد نمازهایش!!!
اگر می‌خواهیم از بقیه انسانها افضل باشیم باید صبر پیشه کنیم “الاالذین صبروا و عملو الصالحات”
این جا رکوع تمام می‌شود و پارگراف تمام می‌شود وارد بحث دیگری می‌شود در قران
رکوع: یعنی پاراگراف – پاراگراف آیاتی که بهم مرتبط‌اند
ایه (۱۲) فَلَعَلَّک تَارِک بَعْضَ مَا یوحَیٰ إِلَیک وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُک أَن یقُولُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَیهِ کنزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَک إِنَّمَا أَنتَ نَذِیرٌ وَاللَّهُ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ وَکیلٌ
نکند بعضی آیه‌هایی را که به تو وحی می‌شود، به مردم نرسانی و دلت بگیرد، از ترس اینکه بگویند: «چرا گنجی بر او فرستاده نشده یا فرشته‌ای همراهش نیامده؟!» پیامبر، تو فقط هشداردهنده‌ای. وکیل موجودات خداست. (۱۲)
تفسیر آیه (تنگ می‌شود سینه‌ات بخاطر این که میگویند….
سخن آنقدر اثر دارد که خاتم الانبیاء ص هم از بعضی حرفها سینه‌اش تنگ می‌شود! بخاطر چیزی که می گویند چرا گنجی بر این نازل نمی‌شود و… خداوند در جواب می‌فرماید:
” إِنَّمَا أَنتَ نَذِیرٌ” تو فقط یک ترساننده هستی از جانب ما تو فقط وظیفه‌ات این است
“وَاللَّهُ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ وَکیلٌ” وکیل خداست که بر هرچیزی وکالت دارد و…
تو وکیل بر همه مردم نیستی حتماً آنها را بهشتی کنی تو فقط بگو و خداست که می‌داند چکار کند.
سوره شعراء آیه ۳
لَعَلَّک بَاخِعٌ نَّفْسَک أَلَّا یکونُوا مُؤْمِنِینَ
نکند خودت را هلاک بکنی از اینکه بت‌پرست‌ها ایمان نمی‌آورند!
– شاید تو می‌خواهی جانت را فدا کنی که چرا اینها ایمان نمی‌آورند چه کنم اینها ایمان بیاورند
خداوند می‌فرماید: الشعراء: إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَیهِم مِّنَ السَّمَاءِ آیهً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِینَ
اگر بخواهیم، می‌توانیم چنان معجزه‌ای از آسمان برایشان بفرستیم که به آن گردن نهند و به‌زور ایمان آورند! (۴)
– اگر بخواهیم آیتی از آسمان بر آنان فرو می‌فرستیم که گردن‌های آنان فرو هشته شود. ما می‌توانیم اما بنا نیست این طوری باشد!
الحمدلله علی الولایه