۹۹-۲-۱۸ تفسیر سوره طه جلسه ۶ آیه ۱۱۴-۱۱۷
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر سوره طه (پنج شنبه ۹۹/۲/۱۸)
آیه ۱۱۴ و قل رب زدنی علما
سنت رسول الله ص و ائمه اطهار وقتی آیهای که امر در آنست مثل قل هوالله احد را میخواندند آهسته میگفتند هو الله احد و یا سبح اسم ربک الاعلی را میخواندند، آهسته میگفتند سبحان ربی الاعلی و بحمده.
قل رب زدنی علما. بگو پرودگارا علم مرا زیاد کن
تنها صفتی را که دستور داده شده زیادی آن را از خداوند بخواهید علم است. و این اشاره دارد به مرتبه لا یقفی نفس. که نفس انسان در هیچ مرتبهای توقف نمیکند هرچقدر که بالا رود
رسول الله علم کل را داراست چرا میگوید علم مرا زیاد کن؟ (حدیث: اسم اعظم ۷۳ حرف دارد و ۷۲ حرف در نزد ماست و یکی در علم غیب الهی پوشیده است) و ازیاد علم برای نبی اکرم ص از آن اسم مستأثر است.
نکته (ایا این آیه که رب زدنی علما خطاب به رسول الله است و یا هرکسی میتواند زیادی علم را طلب کند!
هر چه علم بیشتر شود همراه او رنج افزوده میشود.
روایت از امام حسن مجتبی: عقل سر کشیدن جرعههای غصه است.
نکته: از خداوند علم نافع بخواهیم مگر علم غیر نافع هم داریم؟ علم نور است و باعث دیدن است چطور ضرر می زند؟
آیه قران: وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْمٍ. خدا گمراه کرد او را به علمی. گاهی وقت علم که نور است باعث گمراهیست مثل قارون (گفتند از مالت زکات بده گفت این مال بخاطر علمی که در دست داشتم بدست اوردم …. و مثل سامری و گوساله که یک امت را بیچاره کرد.
اگر علم میخواهیم باید از روی تبعیت از خاتم انبیا ص علم بخواهیم تا علم باعث گمراهی نشود
طه
وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَیٰ آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِی وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا
و همانا پیمان بستیم با آدم پیش از این پس فراموش کرد و نیافتیم برای او عزمی را (۱۱۵)
این آیه حالت سر فصل دارد برای داستان حضرت آدم علامه طباطبایی: داستان آدم یک گزارش از زندگی نوع انسان است. نوع انسان مکانتش خوب است اما بخاطر پیروی از شیطان شقی میشود
این آیه سه قسمت دارد
اول: ولقد عهدنا الی آدم…آن عهد چه بود
دوم فنسی پس عهد ما را فراموش کرد
سوم: ولم نجدله عزما: برای او عزم نیافتیم
عهد را بعضی مفسرین گفتهاند اینکه شیطان دشمن آدم است فَقُلْنا یا آدَمُ إِنَّ هذا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِکَ… و کلمه من قبل اشاره به عهد عالم ذر است.
اما فنسی فراموش کرد. که فراموشی جزو طبیعت انسان است
در مورد قران داریم که آیهای را فراموش کردید نگوید فراموش کردم بلکه بگوید فراموشم شد.
قران ادبستان است.
سوم ولم نجدله عزما. حضرت آدم جزو انبیا اولوالعزم نیست
اولوالعزم کسانی هستند که صاحب عزم در ولایت مهدی عج هستند.
باب ورود به نبوت پذیرش ولایت امیرالمؤمنین است اما اولواالعزم صاحبان عزم در ولایت حضرت مهدی عج هستند چنانکه در روایات آمده است
طه
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَیٰ
و هنگامی که گفتیم به فرشتگان سجده کنید برای آدم پس سجده کردند جز ابلیس که سرپیچید (۱۱۶)
نکته: سجده بر غیر خدا جایز نیست حالا چطور فرشتگان بر آدم سجده کردند! امام صادق ع میفرماید وقتی سجده به امر خدا بود آن سجده برای خداست.
نکته: به فرشتگان امر به سجده شد شیطان که از جن است آیا شیطان هم مأمور به سجده بود؟
گوئیم الا استثنا است دو نوع استثنا داریم منقطع و متصل
اینحا الا ابلیس استثنای منقطع است
نکته اشاری: آدم در بین دو سجده واقع شده اسجدوا لادم فسجدوا…
سجده نزدیکترین حالت بخداست واین دو سجده دو بهشت است از بهشت اول که آدم رانده شد و بهشت دوم که جاوید در آن است در سجده اولی شیطان هم داخل است مثل بهشت اولی که شیطان در آن راه داشت و سجده دوم فرمود الا ابلیس که بهشتی است که شیطان در آن راه ندارد.
طه
فَقُلْنَا یا آدَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوٌّ لَّک وَلِزَوْجِک فَلَا یخْرِجَنَّکمَا مِنَ الْجَنَّهِ فَتَشْقَیٰ
پس گفتیم ای آدم همانا این است دشمنی برای تو و همسرت هان تا برون نکند شما را از بهشت که تیره بخت شوی (۱۱۷)
جناب ابن عربی؛ این آیه بشارتی است برای زنان، چون زن از حزب شیطان نیست وگرنه نمیفرمود این دشمن تو و همسر توست
درتورات زن را موجودی شیطانی معرفی کرده است.
چرا قران را ذکر میگویند؟ چون طبیعت انسان نسیان دارد و فراموش میکند لذا احتیاج به تذکر دارد
گفتن ذکر برای یاد اوریست لا اله لا الله را. چرا تکرار میکنیم و ذکر می گویم چون فراموشمان نشود که خدائی جز الله نیست
الحمدالله علی الولایه