۱۴۰۳-۲-۹ شرح عیون جلسه ۳۹۷
یک شنبه ۱۴۰۳/۲/۹، درس عیون میائل نفس، جلسه ۳۹۷
موضوع: عین ۵۳، وزان قبر در دو نشأت وزان انسان است، دران دو.»
قبر در دو نشئه‌ی دنیا وآخرت مثل خود
انسان است در دنیا وآخرت ـ
خیلی از مسلمانها و حتی علمای اسلام هم
اعتقادشان چنان است که فکر می‌کنند عذاب انسان بر این جسم است.
عذاب قبر که در روایات آمده است، بر جسم نیست. زیرا مثلاً کسی که خمپاره خورده و پودر شده است، عذاب قبر او چه می‌شود؟
ایا روزقیامت خداوند اعضایش را جمع می‌کند!!!
الآن چی؟! آن کسانی که عذاب قبر را همین
عذاب خاکی می‌دانند فکر می‌کنند مراد این قبر ترابی است!!؟
انسان در دنیا و آخرت چگونه است؟
انسان در دنیا جسم دارد و بهره‌اش از آخرت، روح است. روح هم در آخرت متناسب باآن عالم بدن دارد. همینطور قبر که یک قبر دنیایی و یک قبر آخرتی داریم.
قبور دیگر هم داریم.
بعضی‌ها که اسیر این بدن هستند مقبور هستند.
قبر متحرک در قرآن آمده است. در داستان حضرت یونس ع که او در دهان ماهی حرکت می‌کرد.
در این عالم دنیا خیلی افرادی قبور متحرک هستند و غیر از این بدن و احساسات بدن و خواسته‌هایش درکی ندارند و دنبال جیزی هم نیستند. اینان مقبور هستند.
بدن آخرتی هم که صوری است، نوعی قبر محسوب می‌شود. آن مشغله‌هایی که به نفس احاطه پیدا می‌کند
و آنان آنقدر سرگرم دنیا می‌شوند و دنبال هوای نفس هستند، که خودشان نمی‌فهمند در دنیا، خودشان قبر هستند. همین توهمات که در دنیا هست و اعمال انسان و ملکات که آنطرف تجسم پیدا می‌کنند؛
می‌فرماید:
«آن سخن‌های چو مار و کژدُمت
مار و کژدُم گشت و می‌گیرد دُمت
ای دریده پوستین یوسفان
گرگ بر خیزی ازین خواب گران
گشته گرگان یک به یک خوهای تو
می‌درانند از غضب اعضای تو.
در آن عالم در تجسم اعمالش گیر می افتد
و لذا خودش قبر می‌شود.
چه صور نیکو وحسنه باشند چه آن صور قبیحه که عذاب آور هستند و بر روح و نفس احاطه دارند.
قبری در اینجا هست و قبری برزخی است که تجسم آن ملکاتی است که احاطه دارد و نفس در برزخ درگیر آنهاست و زندانی آنها است واینکه آیه قرآن می‌فرماید:
کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَهٌ
ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ.
فرمودند: اینجا قبرها متشابه‌اند در آخرت متفاوت‌اند و ما یک قبر نداریم چند قبر داریم؛ متشابه را دو معناست.
یکی قبور خاکی که همه شبیه هم هستند
ولی انسان در آن مدفون و مقبور نیست، زیرا بدن مثل پیراهن می‌ماند که انسان در موقع مرگ در می‌آورد و چون این پیراهن مؤمن بوده و با احترام و آدابی خاکش می‌کنند که به او بی حرمتی نشود.
تصور نشود که عذاب قبر این جا است!!!!
توسع در تعبیر: لباس جزو اعضاء شما نیست اما وقتی چیزی روی لباس شما می‌ریزد می گویید چیزی روی لباس من ریخت
یک تعبیری را وسعت می‌دهیم؛ حالا این قبر ترابی را وسعت دادیم و گرنه انسانی دران نیست.
و اما معنای دیگر اینکه: افراد انسان نوعی واحد است انسان یک نوع است ودر تحت نوع، افراد قرار دارد. انسان یک نوع و حسن و حسین ووو می‌شوند
افراد؛ مثلاً بو لهب کجا و ابوذر کجا!
اینها از لحاظ ظاهری شباهت دارنداما این کجا و آن کجا!
همانطور که قبرها در اینجاشبیه به هم هستند بدن‌های انسان که قبر نفوس هستند نیز شبیه به هم هستند. آیه قرآن:
سوره فاطر
وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَن یَشَاءُ وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِی الْقُبُورِ
ﻭ ﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺧﺪﺍ [ﺩﻋﻮﺕ ﺣﻖ ﺭﺍ] ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﺍﻧﺪ; ﻭ ﺗﻮ نمی‌توانی [ﺩﻋﻮﺕ ﺣﻖ ﺭﺍ] ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺒﺮﻫﺎﻳﻨﺪ ﺑﺸﻨﻮﺍﻧﻲ. (٢٢)
این آیه را وهابی‌ها دلیل نادانی‌هایشان می‌گیرند
که شما قبر پرست هستید!
در جواب گوییم: قرآن اینگونه نیست که شما فقط یک آیه را بگیرید و به فهم خودتان تعبیر کنید شما فکر می‌کنید قران فقط همین یک آیه را دارد
آیه قرآن: سوره الزخرف
وَاسْأَلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ مِن رُّسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِن دُونِ الرَّحْمَٰنِ آلِهَهً یُعْبَدُونَ
ﻭ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻮ فرستاده‌ایم ﺑﭙﺮﺱ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ [ﺧﺪﺍﻱِ] ﺭﺣﻤﺎﻥ ﻣﻌﺒﻮﺩﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺷﻮﻧﺪ، ﻗﺮﺍﺭ داده‌ایم؟!(۴۵)
وقتی می‌فرماید از رسولان که قبل از تو فرستاده‌ایم سؤال کن پس آنها می‌شنوند و جواب می‌دهند در حالی که همه مقبورند و جسم خاکی‌شان در قبر هست.
پس بودن جسم خاکی در قبر، به این معنا نیست که نمی‌توانند بشنوند!
در آیه دیگر:
سوره الممتحنه
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ قَدْ یَئِسُوا مِنَ الْآخِرَهِ کَمَا یَئِسَ الْکُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ
ﺍﻱ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ! ﺑﺎ ﻗﻮﻣﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﺸﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺩﻭﺳﺘﻲ ﻧﻜﻨﻴﺪ. ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﺕ ﻣﺄﻳﻮﺳﻨﺪ، ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﻣﺪﻓﻮﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺮﻫﺎ [ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎم ﺷﻮم ﺧﻮﺩ رسیده‌اند، ﺍﺯ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﻳﺶ] ﻣﺄﻳﻮﺳﻨﺪ. (١٣)
به پیامبر اکرم ص فرمود:
سوره نمل
إِنَّکَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَىٰ وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ
ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺗﻮ نمی‌توانی [ﺩﻋﻮﺗﺖ ﺭﺍ] ﺑﻪ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺑﺸﻨﻮﺍﻧﻲ، ﻭ ﻧﻴﺰ نمی‌توانی ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﻛﻨﺎﻥ ﺭﻭﻱ ﺑﺮﻣﻰ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ ﺑﺸﻨﻮﺍﻧﻲ، (٨٠)
وقتی به پیامبر ص فرمود: اینها غیر از بدن و خواسته‌های نفس هیچ نمی‌فهمند می‌فرماید حرفت را به گوششان نمی‌توانی برسانی. اصلاً نمی‌شنود! تا بخواهد اطاعت کند!
سوره آل عمران:
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ
ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﺒﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ مرده‌اند، ﺑﻠﻜﻪ زنده‌اند ﻭ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﺩﺍﺩﻩ می‌شوند. (١۶٩)
پس این آیه‌ها همه شاهد هستند که انسان با مرگ تمام نمی‌شود. رسول اکرم ص در سر کشتگان بدر با آنها صحبت می‌کرد و می‌فرمود:
دیدید وعده خدا حق بود. عمر و برخی دیگر به وی اعتراض کردند، که چرا با آنها حرف می‌زنید اینها مرده‌اند و رفتند
رسول خدا ص فرمود: اینها از تو بهتر می‌فهمند از تو بهتر می‌شنوند منتهی قادر به جواب دادن نیستند؛
نکته‌هایی دارد؛ یعنی تو در قبری هستی که نمی‌توانی بشنوی ولی اینها از این قبر این بدن بیرون آمده‌اند و خوب می‌شنوند.
قبر حقیقی چیست!!! این قبری که حفره ترابی است، مراد نیست.
قبر حقیقی خارج از انسان نیست جدای از او نیست، بلکه دارای مراتبی است.
در اینجا چه بدنها را در نظر بگیرید و چه حفره‌های ترابی را در نظر بگیرید، همه شبیه به هم هستند اما قبرهای حقیقی، فرقهای زیادی دارند.
یک قبر باغی از باغهای بهشت است یک قبر،
گودالی از گودالهای جهنم است.
سوره الإنفطار
وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ
ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﺮﻫﺎ مبعوث می‌شوند
وقتی که با آن هیات از قبر بیرون می‌آیید
یعنی از آن هیات و قبور برزخیه که گرفتار آن بودید خلاص می‌شوید و بیرون می‌آیید. از آن گرفتاریهایش و تازه پا به عرصه توحید می‌گذارد.
سوره النجم
أَمْ لَمْ یُنَبَّأْ بِمَا فِی صُحُفِ مُوسَىٰ
ﻳﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ صحیفه‌های ﻣﻮﺳﻲ ﺍﺳﺖ خبر نداده‌اند
وَإِبْرَاهِیمَ الَّذِی وَفَّىٰ
ﻭ [ﻳﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ صحیفه‌های] ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ [ﺍﺳﺖ] ﻫﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ [ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ] ﻭﻓﺎ ﻛﺮﺩ [ﺁﮔﺎﻫﺶ نکرده‌اند؟](٣٧)
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ
ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺎﺭﻱ ﺑﺎﺭ ﮔﻨﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ نمی‌دارد، (٣٨)
وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ
ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺟﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﻠﺎﺵ ﻛﺮﺩﻩ [ﻫﻴﭻ ﻧﺼﻴﺐ ﻭ بهره‌ای] ﻧﻴﺴﺖ، (٣٩)
وَأَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُرَىٰ
ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻠﺎﺵ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻱ ﺩﻳﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ; (۴٠)
ثُمَّ یُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَىٰ
ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﻠﺎﺷﺶ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺩ; (۴١)
وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّکَ الْمُنتَهَىٰ
ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ [ﻫﻤﻪ ﺍﻣﻮﺭ] ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﻮﺳﺖ; (۴٢)
یعنی در اینجا جزای اعمال را دید، بعد منتهی می‌شود؛
می‌شود قیامت این جا جزای اعمال را دید بعد می‌رود
سراغ توحید:
وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَأَبْکَىٰ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ می‌خنداند ﻭ می‌گریاند; (۴٣)
یعنی همه می‌شود او.
طرف به توحید می‌رسد می‌بیند فقط اوست که می‌خنداند و می‌گریاند و:
وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْیَا
ﻭ ﻫﻢ ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ می‌میراند ﻭ ﺯﻧﺪﻩ می‌کند. (۴۴)
وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالْأُنثَىٰ
ﻭﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭ ﺯﻭﺝ ﻧﺮ ﻭﻣﺎﺩﻩ ﺁﻓﺮﻳﺪ، (۴۵)
مِن نُّطْفَهٍ إِذَا تُمْنَىٰ
ﺍﺯ ﻧﻄﻔﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺣﻢ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮﺩ. (۴۶)
وَأَنَّ عَلَیْهِ النَّشْأَهَ الْأُخْرَىٰ
ﻭ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺍﻭﺳﺖ، (۴٧)
یعنی از برزخ اعمال؛ از آن اعمال؛ از قبرها برانگیخته می‌شوند؛ از آن جزای اعمال نیک و بد که بیرون می‌آید؛ از آن پوسته؛ تازه به توحید می‌رسد و تازه قیامتش قیام می‌کند.
در برزخ با اعمال و جزای خودش محشور بود، پی اینکه هر کس چقدر گرفتار است بستگی به اعمالش دارد آن کسی که پاک و درست کردار و خوب است برزخ را راحت طی می‌کند و به توحید می‌رسد و قیامتش قیام می‌کند حتی در همین دنیا، قیامتش قیام می‌کند.
~~«شرح عین ۵۳»~~
این عین از آن عیون جاری در باغهای بهشت است.
می‌فرماید انسان اینجا چطور در دنیا و آخرت است، به همان نحو در دنیا و آخرت دارای قبر است.
۱- قبرهای خاکی که ظرفها و حفره‌های اجسام مرده است این افراد متشابه و متماثلند و انسان از آن رو که انسان است در این قبور خاکی مقبور نیست …
چرا همه اعضاء و جوارح بدن ما سر جایش است؟ چون زنده است؛ وقتی می‌میرد این اجزا از هم متفرق می‌شوند و دیگر چیزی نیست آنها را مجموع نگه دارد و متفرق می‌شوند.
بعضی از نفوس هستند که بدن را از تفرق و متلاشی شدن نگه می‌دارند و بعضی از کارها هست که انجام بدهد بدن در قبر نمی‌پوسد. نپوسیدن بدن در قبر چه خاصیتی دارد!!! به چه دردی می‌خورد!!!!
این رفتن شما بر سر قبر مردگان، صرفاً علامت وفا داری است.
روایت:
از وفا داری شیعیان به ما زیارت قبور ماست و این علامت است که شیعه وفا دار امامش هست وگرنه اینها مقید به این قبرها نیستند.
۲- افراد این قبور از آن حیث متشابهند که این قبور متماثل همان افراد انسانند که تحت یک نوع می‌باشند.
خداوند عز وجل فرمود:
«وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِی الْقُبُورِ» یعنی
(تو قادر بر شنوانیدن کسانی که در قبورند نیستی)
آیه قرآن
قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُکُم بِالْوَحْیِ وَلَا یَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَاءَ إِذَا مَا یُنذَرُونَ
ﺑﮕﻮ: ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻭﺣﻲ ﺑﻴﻢ می‌دهم، ﻭﻟﻲ ﻛﺮﺍﻥ، ﺑﺎﻧﮓ ﺩﻋﻮﺕ ﺭﺍ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ، نمی‌شنوند. (سوره انبیا)
پس در همینجا می‌فرماید آنها نمی‌شنوند.
«آنهابا هوای نفس خودشان مقبورند»
یوم تبلی السرائ، از اسماء قیامت است یعنی روزی که همه اسرار آشکار می‌شود یعنی هر کسی هر کاری کرده است در آنجا اشکار می‌شود.
«اگر می‌خواهید اشکار نشود از الان استغفار کنید که خداوند بپوشاند و غفران بشود.»
روایت:
عالمی که به علم خودش عمل نکند روز قیامت جوری محشور می‌شود که گوشت در صورتش نیست اسکلت است نه اینکه آبرو ندارد گوشت صورت ندارد و ظاهرش خیلی مردم فریب است اما درون چه چیز هست.!
الحمدلله علی الولایه