۱۴۰۳-۲-۴ فص فاطمیه جلسه ۱۲۷
بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه ۱۳۰۴/۲/۴، درس فص فاطمیه، جلسه ۱۲۷
فصل «۱۷»
موضوع: چند امر در مورد حضرت خدیجه.
حضرت وصی امام امیرالمؤمنین ع فرمودند: «ولم یجمع بیت واحد یومئذ فی الاسلام غیر رسول الله و خدیجه و أناثالثهما»
خطبه ۱۹۲ – خطبه «قاصعه» وَ لَقَدْ کَانَ یُجَاوِرُ فِی کُلِّ سَنَهٍ بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ وَ لاَ یَرَاهُ غَیْرِی وَ لَمْ یَجْمَعْ بَیْتٌ وَاحِدٌ یَوْمَئِذٍ فِی اَلْإِسْلاَمِ غَیْرَ رَسُولِ اَللَّهِ صلى‌الله‌علیه‌وآله وَ خَدِیجَهَ وَ أَنَا ثَالِثُهُمَا أَرَى نُورَ اَلْوَحْیِ وَ اَلرِّسَالَهِ وَ أَشُمُّ رِیحَ اَلنُّبُوَّهِ
پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم چند ماه از سال را در غار حراء مى‌گذراند، تنها من او را مشاهده مى‌کردم، و کسى جز من او را نمى‌دید، در آن روزها، در هیچ خانه اسلام راه نیافت جز خانۀ رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم که خدیجه هم در آن بود و من سوّمین آنان بودم. من نور وحى و رسالت را مى‌دیدم، و بوى نبوّت را مى‌بوییدم.
امر چهارم: در مکانت طهارت و درایت حضرت خدیجه کبری…
در ان عصر دو تن از سرمایه داران بنام در جود و سخا نمونه بودند. یکی حضرت خدیجه کبری و دیگری حاتم طائی،
در احوال انها، یکی از انها زن بود، و زن همیشه خسیس‌تر از مرد است، «اصلاً وجود زن باید اینطور باشد»، به مراتب بالاتر از حاتم طائی بود، زیرا کسی نقل نکرد حاتم طائی از کل اموالش گذشته است در حالی که حضرت خدیجه همه مال خود را در راه خدا به رسول الله بخشید
هیچ وقت در امر مالش اظهار نظر نکرد لذا اموال حضرت خدیجه همه در راه خدا صرف شد.
و خداوند سبحان به پیغمبرش فرمود «و وجدک عائلا فاغنی» حق تعالی حضرت رسول الله ص را به مال حضرت خدیجه سلام الله علیها بی‌نیازی داد.
این صفت (سخا) از بس که محمود است و خیلی سفارش شده به سخاوت، که عدی بن حاتم پسر حاتم طائی بخاطر سخاوتمند بودن پدرش، رسول الله عبای خود را فرش کرد تا او رویش بنشیند.
امر پنجم: خدای سبحان در ازای جود و سخای حضرت خدیجه سلام علیها آنچنان دارایی کلانش را به تمام و کمال و بی‌دریغ در راه اعلاء و نشر معارف کتاب الله و قرآن خاتم انبیا مبذول داشتند، دختری داده است که کوثر و صاحب عصمت است.
نکته: رفتار و کردار انسان در نسل و ذریتش اثر دارد این در کجای قرآن آمده است
الکهف
وَأَمَّا الْجِدَارُ فَکَانَ لِغُلَامَیْنِ یَتِیمَیْنِ فِی الْمَدِینَهِ وَکَانَ تَحْتَهُ کَنزٌ لَّهُمَا وَکَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّکَ أَن یَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَیَسْتَخْرِجَا کَنزَهُمَا رَحْمَهً مِّن رَّبِّکَ وَمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِی ذَٰلِکَ تَأْوِیلُ مَا لَمْ تَسْطِع عَّلَیْهِ صَبْرًا
ﻭ ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻥ ﻳﺘﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻮﺩ، ﻭ ﺯﻳﺮﺵ ﮔﻨﺠﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ، ﻭ ﭘﺪﺭﺷﺎﻥ ﻣﺮﺩﻱ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ، ﭘﺲ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻳﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺭﺷﺪ ﺭﺳﻨﺪ ﻭﮔﻨﺠﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣِﻬﺮ [ﻱ ﻛﻪ]ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ [ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﻭ] ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﻧﺪ; ﻭ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺠﺎم ﻧﺪﺍﺩم. ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻭ ﻋﻠﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ ﻭﺭﺯﻱ. (٨٢)
در اینجا حضرت خضر کمک به آن دو یتیم می‌کند بخاطر پدرشان که صالح بود.
و اما در مورد کشتنان بچه آیه قران
الکهف
وَأَمَّا الْغُلَامُ فَکَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَیْنِ فَخَشِینَا أَن یُرْهِقَهُمَا طُغْیَانًا وَکُفْرًا
ﻭ ﺍﻣﺎ [ﺁﻥ] ﻧﻮﺟﻮﺍﻥ [ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻛُﺸﺘﻢ]، ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﭘﺲ ﺗﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺭﺍ [ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ] ﺑﻪ ﻃﻐﻴﺎﻥ ﻭ ﻛﻔﺮ ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ. (٨٠)
یعنی عمل انسان در ذریه اثر دارد.
آیه قران
﴿یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَیُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۚ وَکَذَٰلِکَ تُخْرَجُونَ﴾
[ الروم: ۱۹]
زنده را از مرده بیرون آرد و مرده را از زنده. و زمین را پس از مُردنش زنده مى‌سازد و شما نیز این چنین از گورها بیرون شوید
مرده کافر است و زنده مؤمن است، از صلب مؤمن، کافر به عمل میاد و از صلب کافر، مؤمن به عمل می اید.
مثل حضرت نوح و پسرش
آیه قران
قَالَ یَا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ ۖ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صَالِحٍ
خدا خطاب کرد که‌ای نوح، فرزند تو هرگز با تو اهلیت ندارد، زیرا او عمل بسیار ناشایسته است.
اما صلاح و سخاوتی که در انسان وجود دارد تا نسلها اثر دارد.
جای دیگر آقا جان (علامه حسن‌زاده املی) می‌فرمایند محی الدین ابن عربی از نسل حاتم طائی است، آن سخاوتی که در حاتم طائی بود در نسل او یعنی ابن عربی بروز کرده
همه علوم و معارف و حقایق قرآنی که شرق و غرب عالم را فرا گرفته همه از صدیقه طاهره است.
اسم مادر رسول الله آمنه بود و اسم مادر حضرت خدیجه فاطمه و آقا رسول الله اسم فاطمه را به خاطر مادر حضرت خدیجه گذاشته است روی دخترش حضرت فاطمه سلام الله علیها.
سوره نور آیه ۳۸
لِیَجْزِیَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَیَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ….
تا خدا در مقابل بهترین اعمال ایشان جزاء و ثواب کامل عطا فرماید و از فضل و احسان خویش بر آنها بیفزاید…
به بعضی‌ها که جزا می‌دهند به بالاترین عمل نمره و جزا می‌دهند
نظام الدین نیشابوری در تفسیر شریف قرائب القرآن در تفسیر کریمه «وجدک عائلا فأغنی» از سوره مبارکه والضحا گوید«اغناه الله بتربیه ابی طالب اولاً، ولنا اختلف احوال ابی طالب اغناه بمال خدیجه…
یعنی خداوند بی‌نیاز کرد او را در تربیت ابی طالب در اول. وقتی مختل شد احوال ابوطالب خداوند با مال حضرت خدیجه رسول الله را بی‌نیاز کرد
رسول الله فرمود ابوطالب مرا با فرزندان خود فرق نمی‌گذاشت.
اما فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی مرا بر بچه‌های خود مقدم می‌داشت.
و سلطان محمد جنابذی در تفسیر بیان السعادت در تفسیر آن گوید «یعنی وجدک محتاجا فی المال فأغناک بمال خدیجه» یعنی خداوند تو را محتاج یافت در مال و بی‌نیاز کرد در مال خدیجه.
و بیضاوی در تفسیر آن گوید، «و وجدک عائلا فقیرا ذاعیال فاغنی بما حصل من ربح التجاره..» تو را خانواده‌دار و فقیر یافت و تو را بی‌نیاز کرد از سود تجارت.
ملأ فتح الله کاشی در تفسیر آن در منهج الصادقین گوید«و یافت تو را درویش و عیال بار پس توانگر ساخت تو را به مال خدیجه تا با آن تجارت کردی..
و زمخشری در کشاف در تفسیر آن گوید«و وجدک عائلا فقیرا فأغنک بمال خدیجه أوبما آفاء علیک من الغنائم… تو را به مال خدیجه بی‌نیاز کرد و یا از غنایم که به دست رسید.
محمد حسین نظیری نیشابوری قصیده‌ای شامل ۷۳ بیت در مدح حضرت وصی امام امیرالمؤمنین علیه السلام سروده است که این چند بیت از آن قصیده فریده است.
۱-نبی که معجزه ماه روپیکر آورده
مثال نور خود و نور حیدر آورده
اشاره به شق القمر رسول الله دارد.
۲- فراز منبر یوم الغدیر این رمز است
که سر ز حبیب محمد علی برآورده
در روز غدیر رسول الله دست امیرالمؤمنین را بالا گرفت،
علی جان پیامبر است.
۳- هم از سرایت این نور آل زهرا را
نبی بزیر عبا و علی درآورده
همین نور رسول الله بچه‌های حضرت زهرا و علی را زیر عباجمع کرد.
۴- نهاد وقت ولادت به خاک کعبه جبین
نیاز و بندگی از بطن ما درآورده
در موقع تولد علی علیه السلام سر به خاک کعبه گذاشت تا بگوید من بنده خدا هستم.
۵- خدیجه نور نبی دیده در جبین علی
بشادمانی داماد دختر آورده
حضرت خدیجه نور رسول را دیده و دختر آورده برای حضرت علی علیه السلام
۶- بعرس فاطمه و مرتضی نثار ملک
درخت‌های جنان حله‌ها برآورده
در عروسی فاطمه و علی درخت‌های بهشت زیور و حلت درآورده.
~~~~
یک رباعی و قصیده از دیوان مرحوم مبرور ریاضی یزدی در ولادت با سعادت حضرت عصمت الله کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها
۱- نوری ز خدیجه چون قمر پیدا شد
از مکه ستاره سحر پیدا
۲- شد در بیستم ماه جمادی الثانی
گنجینه یازده گهر پیدا شد.
الحمدلله علی الولایه