۱۴۰۱-۶-۵ شرح عیون عین ۴۸ جلسه ۳۰۰
بسم الله الرحمن الرحیم
شنبه ۱۴۰۱/۶/۵) جلسه ۳۰۰ عیون مسائل نفس
موضوع: شرح عین ۴۸ در تطابق کونین
روش اقاجان، علامه حسن زاده، به این صورتست که همه مطالب را از قرآن و احادیث و از کلام فلاسفه و عرفا می‌آورد و بحث را یکی می‌کند.
دو کون، عالم کبیر و عالم صغیر است،
فصل دوم در این که انسان عالم صغیر بوده و نیروی ارتباطی این اتصال است، (مراد از اتصال به مراتب موجودات و ارتباط و اتصال برخی به برخی دیگر می‌باشد)
اما اینکه انسان عالم صغیر و قوایش متصل است و در انسان نظائر موجوداتی که در عالم کبیر است موجود می‌باشد.
عناصر چهارگانه: آب، خاک، باد، آتش عنصر چیزی که از ماده دیگر تألیف نشده ترکیب نشده بلکه از ترکیب اینها مواد دیگربوجود می آید-در قدیم ۴ تا عنصر قائل بودند
حالا تعداد عناصر را ۱۰۹ تا تشخیص داده‌اند این عناصر در وجود انسان هست.
چون انسان مرکب است، عناصر بصورت بسیط در وی موجود نیست زیرا اگر در وی اینگونه موجود باشند به سرعت آن را به تحلیل می‌برند.
اگر بخواهد عناصر بصورت بسیط در انسان وجود داشته باشد مزاج را از بین می‌برد
اگر آتش بیفتد کنار انسان در وجود انسان
از بین می‌برد و وو همچنین دیگر عناصر بصورت بسیط اگر بخواهند در وجود انسان باشند
انسان را از بین می‌برد…
مزاج‌ها: مزاج زمین سرد و خشک است
مزاج هوا گرم و مرطوب است
مزاج آب سرد و مرطوب است
دقت: خود این مزاج‌ها در مناطق مختلف زمین هست بعضی از خود مناطق زمین سرد و تر است مثل قطب سرد و رطوبت که برف هم هست بعضی جاها گرم و خشک مثل کویر بعضی جاها گرم و تر مثل جنگلهای استوایی و آمازون چون گرما و رطوبت از شرایط حیات است لذا در آنجاهایی که گرم و تر است انواع و اقسام گیاهان و حیوانات را مشاهده می‌کنیم همین مزاج در وجود انسان هم هست یک مزاج کلی داریم بعضی گرم مزاج بعضی سرد و بعضی گرم و تر و یا گرم و خشک و مزاج معتدل اما این مزاج کلی است
هر منطقه از بدن ما یک مزاجی دارد
یعنی سر انسان مغز مزاجش سرد و تر است و بخاطر همین سر سرما می‌خورد چون مزاجش سرد است
روایت: امام صادق ع فرمودند: در زمستان و تابستان از حمام می آئید سرتان را محکم ببندید.
اموری که جاری مجرای آتش در انسانند، مثل کیسه صفرا آویز برکبد، زیرا حرارت را دربدن تولید می‌کند و یابس است و کیسه صفرا جای این آتش است و به همه بدن از اینجا داده می‌شود و آنچه مانند زمین است طحال می‌باشد زیرا طحال بارد و یابس است و این نیز مستقر این نوع از اختلاط است و از اینجا به بدن می‌دهد، آنچه همانند هواست خونی است که در رگهاست، زیرا خون حار و دارای رطوبت است.
و اجزای همسان آب مثل بلغم است که ظرف ویژه‌ای ندارد، چنان که آن عناصر سه گانه در بدن جای خاصی داشتند به این خاطر که آب مستعد هضم است، وقتی هضم گردید غذای کامل گردیده و زایدی ندارد، در حالی که عناصر دیگر چنین نیستند،
قلب معدن حرارت و یبوست است
وبر طبیعت آتش می‌باشد قلب حرارت دارد و از قلب حرارت می‌رسد به سایر اعضاء. ووو
ثانیه‌ای قلب بایستد همه بدن از کار می‌ایستد.
حافظه در کودکی مزاجش یبوست دارد و در پیری مزاجش رطوبت دارد.
علم در کودکی مثل نقش بروی سنگ است پاک نمی‌شود اما علم در پیری مثل نقش بروی آب است زود پاک می‌شود می‌رود
در پیری یادگیری خیلی سخت است تا جوان هستید مطالعه کنید و درس بخوانید که برایتان می‌ماند.
دهان ما چشمه دارد و مثل ابپاش است و مجرای آب دارد،
چشمه‌های آب شور و شیرین در بدنمان داریم اشک چشم، چشمه آب شور است، و چشمه‌های شیرین مثل آب دهان است، مو در بدن انسان مثل گیاه است
نیمه بالایی بدن که در آن صورت دارد قرار دارد به سان سرزمین آبادی است که شهرها در آن قرار گرفته‌اند و نیمه بدنی که در آن چیزی قرار ندارد به سان بیابان‌های خرابی است که در آن صحراها قرار دارد.
اما مردمک و شعاع چشم به سان ستارگان و طبقات چشم به سان مدارهای ستارگانند
در وجود انسان‌ها طوفان و زلزله وجود دارد همانطور که در جهان پدید می‌آید
ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذیقَهُمْ بَعْضَ الَّذی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ [۴۱]
فساد در صحرا و دریا به خاطر کارهایى که مردم انجام داده‌اند آشکار شده است، خدا مى‌خواهد نتیجه‌ی بعضى از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید [به‌سوى حق] بازگردند
جناب حافظ
(مِزاجِ دَهْرْ تَبَهْ شد در این بلا حافظ
کجاست فکر حکیمی و رأی برهمنی)
در روایات آمده است که وقتی امام عصر عجل الله تشریف می‌آورند درختان انقدر میوه می‌دهند که شاخه‌های آن می‌شکند و میوه‌ها طمع اصلی خود را می‌دهد وقتی امام عصر عج می‌آیند دهر را تصحیح می‌کند همانطور که مزاج انسان‌ها را تصحیح می‌کند.
قدما، کاملترین شکل را گفته‌اند دایره است آن چیزی که از همه اصلی‌تر است دایره است و آن سر انسان باشد سر انسان کروی خلق شده است وقتی گرد است ضربه را تقسیم می‌کند و الا زود می‌شکند و قسمت بالای سر شلگاه است که باز بر اثر ضربه‌ها که وارد می‌شود آنجا نرم باشد و نشکند
سر کاملترین عضو و اصلی‌ترین عضو است
چون حواس پنجگانه در آن هستند
دیدن، شنیدن، بوییدن، مزه کردن و لمس کردن همه در سر جمع است
آقا رسول الله ص فرمودند:” علیٌّ مِنّی بمنزلهِ رَأسی مِن بَدَنی”. علی برای من به منزله سرمن برای جسد، من است یعنی چی؟ باید فکر شود در مورد این مسئله.
سر اگر سر به تنهایی بود از بین می‌رفت
سر با این همه عقل و درایتش از بین می‌رفت…
سر کامل است اما اگر سر تنها آفریده می‌شد خیلی دیگه دوام نداشت چون یکی می‌خواست این را راه ببرد یا غذا بدهد …تولید مثل و… تمام بدن خدمتگزار جناب سرهستند
تازه اگر سر می‌توانست روی زمین بچرخد و برود هزار جور آفت، چشم و گوش از بین می‌رفت
سر نیازمند به حرارت است واین حرارت بس لطیف است حرارت سر از قلب می‌آید
خداوند برای سر رادیات قرار داده است، کجا؟
گوش‌ها و نوک بینی چون فاصله دارد از بدن خون در آن خنک می‌شود.
انسان وقتی پیر می‌شود اعضاء رشدشان متوقف می‌شود اما رشد گوش و بینی متوقف نمی‌شود
الحمدلله علی الولایه