۱۴۰۳-۳-۳ اصول کافی
بسم الله الرحمن الرحیم
««الحمدالله رب العالمین الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و طبیب قلوبنا و شفیع ذنوبنا العبد المؤید الرسول المسدد المحمود الاحمد ابوالقاسم المصطفی محمد»
پنجشنبه، ۱۴۰۳/۳/۳، درس اصول کافی، جلد اول
موضوع درس: باب ائمه وارثان دانشمند یکی از دیگری دانش را بارث می‌برد.
(مقدمه) بحث در مورد علم امامت است.
علم امام چگونه است!!! آیا امامان ما درس می‌خوانند پیش کسی یا پیش پدرانشان درس خوانده‌اند!!!
امامان هیچ کدام درس نخواندند پس چطور علم به آنها رسیده!!!؟
امام جواد در سن کودکی به امامت رسید درمورد او اختلاف شد لذا آمدند از امام جواد سؤال کردند و وقتی دیدند جواب می‌دهد حتی از مخالفین هم آمدند و سؤال و جواب کردند حالا این بچه ۵ الی ۶ ساله برفرض درس خوانده باشد مگر چقدر، می‌شود درس بخواند!!!
علم امام علم میراث است علم تعلیم و تعلم نیست.
روابت (۱)
– عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ بُرَیْدِ بْنِ مُعَاوِیَهَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ عَلِیّاً ع کَانَ عَالِماً وَ الْعِلْمُ یُتَوَارَثُ وَ لَنْ یَهْلِکَ عَالِمٌ إِلَّا بَقِیَ مِنْ بَعْدِهِ مَنْ یَعْلَمُ عِلْمَهُ
أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ
ترجمه:
امام صادق (علیهالسلام) فرمود: على علیهالسلام عالم بود و علم بارث منتقل می‌شود و هرگز عالمى نمیرد جز اینکه پس از او کسى باشد که علم او را بداند یا آنچه را خدا خواهد (کمتر یا بیشتر از علم و عالم سابق بداند)
در اینجا علم امامت را می‌گوید امامی از دنیا نمی‌رود مگر علم او منتقل می‌شود به امام بعدی به ارث برسد به او، علم وراثت است.
روایت (۲)
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَهَ وَ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ الْعِلْمَ الَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ ع لَمْ یُرْفَعْ وَ الْعِلْمُ یُتَوَارَثُ وَ کَانَ عَلِیٌّ ع عَالِمَ هَذِهِ الْأُمَّهِ وَ إِنَّهُ لَمْ یَهْلِکْ مِنَّا عَالِمٌ قَطُّ إِلَّا خَلَفَهُ مِنْ أَهْلِهِ مَنْ عَلِمَ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ
ترجمه:
امام باقر علیهالسلام، فرمود: علمیکه با آدم علیهالسلام فرود آمده بالا نرفت و علم بارث منتقل می‌شود و على علیه السلام عالم این امت بود و هیچگاه عالمى از ما خانواده نمیرد، جز اینکه از خاندانش جانشین او شود کسى که مانند علم او یا آنچه خدا خواهد بداند.
علمی که همراه حضرت آدم به زمین نازل شد هیچگاه از زمین بالا نرفت. خداوند کل اسما را به حضرت آدم تعلیم داد «وَعَلَّمَ ءَادَمَ ٱلۡأَسۡمَآءَ کُلَّهَا…»
اسم هر چیزی وبه هر لغتی! ما اشیا را به اسم می‌شناسیم، وقتی قرآن می‌گوید تمام اسما را تعلیم کردیم یعنی تمام علوم را دارد. و به علم وراثت منتقل می‌شود.
علی علیه السلام عالم این امت بود
امام بعدی علم امام قبلی را دارد یعنی علم نازل می‌شود از بین نمی‌رود.
علوم انبیا از بین رفتنی نیست ارث به امام بعدی و از امام بعدی به امام بعدی می‌رسد…
روایت (۳)
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْبَرْقِیِّ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ الطَّائِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّ الْعِلْمَ یُتَوَارَثُ وَ لَا یَمُوتُ عَالِمٌ إِلَّا وَ تَرَکَ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ
ترجمه:
امام باقر علیهالسلام فرمود: علم بارث منتقل مىشود و عالمى نمیرد جز اینکه کسى را که مانند او یا آنچه خدا خواهد بداند بجا گذارد..
در روایت داریم علم امامان ع همه مثل هم است در زمینه حرام حلال احکام مساوی هستند ولی یک تفاضلاتی بین خودشان است.
روایت (۴)
۴- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ مُوسَى بْنِ بَکْرٍ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ فِی عَلِیٍّ ع سُنَّهَ أَلْفِ نَبِیٍّ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ وَ إِنَّ الْعِلْمَ الَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ ع لَمْ یُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ فَذَهَبَ عِلْمُهُ وَ الْعِلْمُ یُتَوَارَثُ
ترجمه:
امام صادق علیه السلام میفرمود: در على علیه السلام سنت هزار پیغمبر بود (چنانچه پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود هر که خواهد علم آدم و عبادت نوح و خلت ابراهیم و سطوت موسى و زهد عیسى را ببیند به على بن ابیطالب نظر کند) و علمى که با آدم علیهالسلام فرود آمد، بالا نرفت و عالمى نمیرد که علمش از میان برود و علم بارث منتقل مىشود.
سنت یعنی راه روش، علم
روایت (۵)
– مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ فَضَالَهَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِنَّ الْعِلْمَ الَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ ع لَمْ یُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ فَذَهَبَ عِلْمُهُ
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: علمى که با آدم علیه السلام فرود آمد بالا نرفت، و عالمى نمیرد، که عملش از میان برود.- مُحَمَّدٌ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ رَفَعَهُ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع یَمُصُّونَ الثِّمَادَ وَ یَدَعُونَ النَّهَرَ الْعَظِیمَ قِیلَ لَهُ وَ مَا النَّهَرُ الْعَظِیمُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ الْعِلْمُ الَّذِی أَعْطَاهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ ص سُنَنَ النَّبِیِّینَ مِنْ آدَمَ وَ هَلُمَّ جَرّاً إِلَى مُحَمَّدٍ ص قِیلَ لَهُ وَ مَا تِلْکَ السُّنَنُ قَالَ عِلْمُ النَّبِیِّینَ بِأَسْرِهِ وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص صَیَّرَ ذَلِکَ کُلَّهُ عِنْدَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع
روایت (۶)
فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَأَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ أَعْلَمُ أَمْ بَعْضُ النَّبِیِّینَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع اسْمَعُوا مَا یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ یَفْتَحُ مَسَامِعَ مَنْ یَشَاءُ إِنِّی حَدَّثْتُهُ أَنَّ اللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ ص عِلْمَ النَّبِیِّینَ وَ أَنَّهُ جَمَعَ ذَلِکَ کُلَّهُ عِنْدَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ هُوَ یَسْأَلُنِی أَ هُوَ أَعْلَمُ أَمْ بَعْضُ النَّبِیِّینَ
ترجمه:
امام باقر علیهالسلام فرمود: مردم رطوبت را میمکند و نهر بزرگ را رها مىکنند، عرض شد: نهر بزرگ چیست؟ فرمود: رسول خداست و علمى که خدا به او عطا فرموده است. همانا خداى عزوجل سنتهاى تمام پیغمبر آنرا از آدم تا برسد بخود محمد صلى الله علیه و آله براى او گرد آورد، عرض شد آن سنتها چه بود؟ فرمود: همه علم پیغمبران، و رسولخدا صلى الله علیه و آله تمام آنرا به امیرالمؤمنین علیهالسلام تحویل داد. مردى عرض کرد: اى پسر پیغمبر! امیرالمؤمنین أعلم است یا بعضى از پیغمبران امام باقر (باطرافیان توجه کرد و) فرمود: گوش دهید این مرد چه می‌گوید؟!! همانا خدا گوشهاى هر که را خواهد باز مىکند من باو میگویم: خدا علم تمام پیغمبران را براى محمد صلى الله علیه و آله جمع کرد و آنحضرت همه را بامیرالمؤمنین تحویل داد، باز او از من مىپرسید که على اعلم است یا بعضى از پیغمبران (و نمىفهمد که معنى سخن من اینست که آنچه همه پیغمبران مىدانستند على بتنهائى می‌دانست).
مردم چسبیده‌اند به یک نم و از آن آب می‌خورند و نهر عظیم را رها کرده‌اند.
نهر عظیم چیست؟ نهر عظیم رسول خداست و علمی که خدا به او داده است.
خدا جمع کرده در رسول سنت‌های تمام انبیا را.
این سنتها چیست؟ فرمود علومی که انبیا داشتند یعنی علوم تمام انبیا نزد امیرالمؤمنین است.
هیچ کتابی از کتب انبیا حتی قابل قیاس با نهج البلاغه نیست.
کتاب‌های الهی از حضرت ادریس علیه السلام کتاب حضرت داوود و سلیمان هیچ کدام قابل قیاس با نهج البلاغه امیرالمؤمنین نیست
روایت (۷)
– مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْبَرْقِیِّ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ الطَّائِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّ الْعِلْمَ یُتَوَارَثُ فَلَا یَمُوتُ عَالِمٌ إِلَّا تَرَکَ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ
ترجمه:
امام باقر (ع) فرمود: علم بارث منتقل مىشود، پس عالمى نمیرد، جز اینکه کسى را که مانند او یا آنچه را خدا خواهد بداند بجا گذارد.
۸- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِیرَهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ الْعِلْمَ الَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ ع لَمْ یُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ إِلَّا وَ قَدْ وَرَّثَ عِلْمَهُ إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَبْقَى بِغَیْرِ عَالِمٍ
روابت (۸)-
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِیرَهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ الْعِلْمَ الَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ ع لَمْ یُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ إِلَّا وَ قَدْ وَرَّثَ عِلْمَهُ إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَبْقَى بِغَیْرِ عَالِمٍ
ترجمه:
امام صادق مىفرمود همانا علمى که با آدم علیهالسلام فرود آمد، بالا نرفت و عالمى نمیرد، جز اینکه علمش بارث رسد، همانا زمین بدون عالم باقى نمی‌ماند.
در روایات زیادی هست که زمین خالی از حجت خدا نمی‌شود یک موقع حجت خدا رو می‌شناسند مثل رسول خدا و امیرالمؤمنین و یک موقع مخفیست مثل امام عصر عجل الله
و حجت خدا هم تنها نمی‌شود و چند نفر مؤمن هستند به حجت خدا و با او در ارتباط هستند.
~باب: ائمه علم پیغمبر خاتم و تمام پیغمبران و اوصیا، پیشین خود را به ارث برده‌اند.» ☆
روایت (۱)
– عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ بْنِ الْمُهْتَدِی عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جُنْدَبٍ أَنَّهُ کَتَبَ إِلَیْهِ الرِّضَا ع أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ مُحَمَّداً ص کَانَ أَمِینَ اللَّهِ فِی خَلْقِهِ فَلَمَّا قُبِضَ ص کُنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ وَرَثَتَهُ فَنَحْنُ أُمَنَاءُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ عِنْدَنَا عِلْمُ الْبَلَایَا وَ الْمَنَایَا وَ أَنْسَابُ الْعَرَبِ وَ مَوْلِدُ الْإِسْلَامِ وَ إِنَّا لَنَعْرِفُ الرَّجُلَ إِذَا رَأَیْنَاهُ بِحَقِیقَهِ الْإِیمَانِ وَ حَقِیقَهِ النِّفَاقِ وَ إِنَّ شِیعَتَنَا لَمَکْتُوبُونَ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ أَخَذَ اللَّهُ عَلَیْنَا وَ عَلَیْهِمُ الْمِیثَاقَ یَرِدُونَ مَوْرِدَنَا وَ یَدْخُلُونَ مَدْخَلَنَا لَیْسَ عَلَى مِلَّهِ الْإِسْلَامِ غَیْرُنَا
وَ غَیْرُهُمْ نَحْنُ النُّجَبَاءُ النُّجَاهُ….
ترجمه:
از عبدالله جندب روایت شده که حضرت رضا علیهالسلام باو نوشت: اما بعد همانا محمد صلى الله علیه و آله امین خدا بود در میان خلقش و چون آنحضرت صلى الله علیه و آله در گذشت، ما خانواده و ارث او شدیم، پس ما هستیم امین خدا در زمین، علم بلاها و مردنها و نژاد عرب و تولد اسلام نزد ماست (یعنى نژاد صحیح و فاسد عرب را مىشناسیم و از محل تولد اسلام که دل انسانست آگاهیم) و چون هر مردى را ببینیم مىشناسیم که او حقیقه مؤمن است یا منافق و نام شیعیان ما و نام پدرانشان، نزد ما ثبت است.
خدا از ما و آنها پیمان گرفته (که ما رهبر آنها باشیم و آنها پیرو ما) بر سر هر آبى که ما وارد شویم آنها هم وارد شوند و در هر جا در آئیم درآیند (اشاره بحوض کوثر و بهشت و مقام علیین دارد و یا متابعت در مقام عمل را مىرساند) جز ما و ایشان کسى در کیش اسلام نیست، مائیم نجیب و رستگار…..
رسول الله امانت‌دار خدا در میان خلقش است و امانت او چیست!!! علوم و اسرار الهی است.
زیارت امین الله برای امیرالمؤمنین خوانده
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ اللّٰهِ فِی أَرْضِهِ السلام علیک یا حجه الله…
تمام علوم پیامبر در نزد امیرالمؤمنین بود و اگر غصب خلافت نمی‌کردند زمین آباد می‌شد و علم امام زمین را گلستان می‌کرد.
علم مَنَایا و بَلایا، یعنی اینکه کجا زلزله می‌آید و چه بلایی برچه کسی می‌آید و چه کسی کجا زندگی می‌کند و درکجا می‌میرد به آرزوهایش میرید یاخیر
جناب ابن عربی در فتوحات می‌فرماید در زمان حکومت امام عصر عج وقتی جایی بخواهد بلا بیاید افرادی را می‌فرستد آنجا دعا کنند که بلا رد بشود لذا در زمان حکومت ایشان بلا نمی‌آید.
روایت فردی رفت پیش امام صادق علیه السلام با عموی خود که مسن سال بود گفت اینکه می‌گویند اسامی شیعیان پیش شماست درست است حضرت فرمود بله گفت می‌خواهم اسم خودم را ببینم حضرت صفحاتی رو جلوی ایشان گذاشتند و نگاه کردند و اسم خودش را دید و بعد اسم عموی خود را…
اینکه گفته می‌شود پدر این پسر چه کسی است یا مؤمن است یا منافق است و یا در کجا به دنیا آمده است در لیست ما است.
خداوند از ما و از ایشان پیمان گرفته یک نفر از شیعیان کم نمی‌شود و یا یک نفر با آنها اضافه نمی‌شود آنجا مکتوب شده و نوشته شده است.
شیعه یعنی پیرو، می‌روند آنجاکه ما می‌رویم و دوری می‌کنند از جایی که ما دوری می‌کنیم.
یه کفر ظاهری داریم که طرف کافر است مسلمان نیست و احکام خاص خودش را دارد.
یک کفر باطنی داریم که ظاهراً مسلمان است، می‌شود به او دختر داد و…… اما روز قیامت اهل جهنم است.
امام رضا علیه السلام فرمود بر دین اسلام غیر از ما و شیعیان ما کسی نیست…
الحمدلله علی الولایه