۱۴۰۲-۵-۲۶ شرح اصول کافی
باب مخصوص و جامع در فضلیت و صفات امام
بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه ۱۴۰۲/۵/۲۶، اصول کافی، جلد اول(باب مخصوص و جامع در فضلیت و صفات امام
موضوع: حدیث طویل امام هشتم ع، که طویلترین حدیث درمورد امامت است.
نظَامُ الدِّینِ وَ عِزُّ الْمُسْلِمِینَ وَ غَیْظُ الْمُنَافِقِینَ وَ بَوَارُ الْکَافِرِینَ
الْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ لَا یُدَانِیهِ أَحَدٌ وَ لَا یُعَادِلُهُ عَالِمٌ وَ لَا یُوجَدُ مِنْهُ بَدَلٌ وَ لَا لَهُ مِثْلٌ وَ لَا نَظِیرٌ مَخْصُوصٌ بِالْفَضْلِ کُلِّهِ مِنْ غَیْرِ طَلَبٍ مِنْهُ لَهُ وَ لَا اکْتِسَابٍ بَلِ اخْتِصَاصٌ مِنَ الْمُفْضِلِ الْوَهَّابِ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَبْلُغُ مَعْرِفَهَ الْإِمَامِ أَوْ یُمْکِنُهُ اخْتِیَارُهُ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ ضَلَّتِ الْعُقُولُ وَ تَاهَتِ الْحُلُومُ وَ حَارَتِ الْأَلْبَابُ وَ خَسَأَتِ الْعُیُونُ وَ تَصَاغَرَتِ الْعُظَمَاءُ وَ تَحَیَّرَتِ الْحُکَمَاءُ وَ تَقَاصَرَتِ الْحُلَمَاءُ وَ حَصِرَتِ الْخُطَبَاءُ وَ جَهِلَتِ الْأَلِبَّاءُ وَ کَلَّتِ الشُّعَرَاءُ وَ عَجَزَتِ الْأُدَبَاءُ وَ عَیِیَتِ الْبُلَغَاءُ عَنْ وَصْفِ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِهِ أَوْ فَضِیلَهٍ مِنْ فَضَائِلِهِ
ترجمه:
موجب نظام دین و عزت مسلمین و خشم منافقین و هلاک کافرین است، امام یگانه زمان خود است، کسى به هم طرازى او نرسد، دانشمندى با او برابر نباشد، جایگزین ندارد: مانند و نظیر ندارد، به تمام فضیلت مخصوص است بی آنکه خود او در طلبش رفته و بدست آورده باشد، بلکه امتیازیست که خدا بفضل و بخشش باو عنایت فرموده.
کیست که شناخت یا انتخاب امام براى او ممکن باشد، هیهات، در اینجا خردها گمگشته، خویشتن داریها بیراهه رفته و عقلها سرگردان و دیدهها بینور و بزرگان کوچک شده و حکیمان متحیر و خردمندان کوتاه فکر و خطیبان درمانده و خردمندان نادان و شعرا وامانده و ادبا ناتوان و سخندانان درماندهاند که بتوانند یکى از شئون و فضائل امام را وصف کنند همگى بعجز و ناتوانى معترفند)
شرح حدیث:
خود شناخت دین مهم است، اینکه کدام مسائل دین، اصل و کدام، فرع است یا مرزهای دین کجاست….
باید دید امام چطور عمل میکند و همان گونه بقیه باید عمل کنند.
عزت مسلمین به امام است آن کسی که مسلمانان را عزیز میکند و علم الهی در نزد اوست، امـام است. امام است که میتواند به مسلمین عزت بدهد.
عزت آن است که در جامعه و در چشم دیگران هم عزیز باشد و این زمانی بوجود میآید که امام داشته باشند.
حدیث: امیرالمؤمنین ع فرمودند: تمام دنیا را در کاسهای بریزم و به دشمن خودم بدهم مرا دوست نخواهد داشت.
منافق وقتی صداقت و راستی امام را میبیند، به خشم میآید.
منافق به خشم میآید چون دوست دارد با چاپلوسی بالا برود.
آن کسی که منافق است وقتی افتادگی امام را میبیند، به خشم میآید.
این خوبی است که انسانها را جذب میکند وقتی بطرف امام بیایند کفر نابود میشود.
در زمانی که امیرالمؤمنین ع را بطرف مسجد میکشیدند، یک نفر یهودی این صحنه را دید و مسلمان شد گفتند چطور مسلمان شدی گفت من شاهد بودم این اقا درب خیبر را کند و الان چیزی نمیگوید فهمیدم که بحق است.
امام یگانه روزگار است، یعنی احدی به او نزدیک نمیشود. احدی نمیتواند به مقام امام نزدیک شود.
عالم و دانشمندی معادل امام نمیشود.
حضرت آقا (علامه حسن زاده آملی) در ذیل آیه
هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ…
او کسى است که در میان جمعیّت درس نخوانده پیامبرى از خودشان برانگیخت
فرمودند اگر شهری باشد که ساکنان آن شهر ابن سینا، ملاصدرا، خواجه نصیر طوسی….. باشند و رسول خدا در این شهر بیایند میشود، «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ..» یعنی همه در مقابل رسول الله بی سواد محسوب میشوند.
هیچ عالمی معادل امام نیست که هم پایه امام باشد، کسیکه علامه بشود تازه شاگرد مکتب امام میشود.
امام مِثل ندارد. به زبان عرفان، امام مظهر لیس کمثله شیء است. یعنی مثل او نیست. این وصفی از اوصاف الهی است که مظهرش امام است.
نظیر و شبیهی برای امام پیدا نمیشود، فاصله خلق تا امام خیلی زیاد است.
نفهمیدن امام و مقام امام موجب شده است که خیلی کسانی در خیلی جاها به گمراهی رفتند.
امام اختصاص یافته به فضلیت است تمام فضایل انسانی در امام جمع است (علم، اخلاق و سیاست در امام جمع است)
امام پیشوا است پیشوا برای همگان است.
امام زمانی میتواند امام باشد که تمام فضایل را دارا باشد.
تمام فضایل امام بدون اکتساب است، امام برای نیل بدین فضایل، سیر و سلوک نکرده بلکه عنایت خداست
حضرت عیسی ع در گهواره گفت: مرا پیامبر قرار داد. امامت مقامی نیست که کسب کنید یا بتوانید به مقام امامت برسید.
امامت الهی است، امامت مقام کسبی نیست.
این نکته مهم است که بدانید امامت مقامی نیست که زحمت بکشید که کسب کنید.
چطور میخواهید امام برای خودتان انتخاب کنید، مگر مقام امامت را میشناسید که برای خود امام انتخاب کنید، امام باید عصمت داشته باشد، حالا عصمت چیست!!!! فرضاً هم که عصمت را دانستی چیست آیا میتوانید تشخیص دهید این شخص دارای عصمت است یاخیر؟
امام از جانب خداوند تعیین میشود.
مگر میشود کسی را بعنوان پیامبر انتخاب کنیم؟ پیامبر از جانب خداست و معجزه میآورد که بدانید از جانب خداست.
رسول الله ص فرمود: جانشینان من ۱۲ نفر هستند الی یوم القیامه.
هیهات هیهات، هرگز، هرگز
اینجا عباراتی دارد که پشت سر هم خوانده میشود:
ضلَّتِ الْعُقُولُ وَ تَاهَتِ الْحُلُومُ وَ حَارَتِ الْأَلْبَابُ وَ خَسَأَتِ الْعُیُونُ وَ تَصَاغَرَتِ الْعُظَمَاءُ وَ تَحَیَّرَتِ الْحُکَمَاءُ وَ تَقَاصَرَتِ الْحُلَمَاءُ وَ حَصِرَتِ الْخُطَبَاءُ وَ جَهِلَتِ الْأَلِبَّاءُ وَ کَلَّتِ الشُّعَرَاءُ وَ عَجَزَتِ الْأُدَبَاءُ وَ عَیِیَتِ الْبُلَغَاءُ عَنْ وَصْفِ شَأْنٍ مِنْ شَأْنِهِ أَوْ فَضِیلَهٍ مِنْ فَضَائِلِهِ
در اینجا خردها گمگشته، خویشتن داریها بیراهه رفته و عقلها سرگردان و دیدهها بینور و بزرگان کوچک شده و حکیمان متحیر و خردمندان کوتاه فکر و خطیبان درمانده و خردمندان نادان و شعرا وامانده و ادبا ناتوان و سخندانان درماندهاند که بتوانند یکى از شئون و فضائل امام را توصیف کنند همگى بعجز و ناتوانى معترفند).
جناب ابن عربی در فتوحات مکیه، درباره عارف جبرییلی که سخن گفته در لفافه در مورد امام صادق حرف می زند.
میگوید این عارف جبرییلی ۲۴ هزار قوه دارد که اگر یکی از انها را به کار ببندد، آسمان و زمین را معدوم میکند
حالا در مورد این انسان میشود حرف زد؟!!!
این چنین انسان که نامش میپزم
تا قیامت من ز وصفش عاجزم
یک دهان خواهم به پهنایِ فلک
تا بگویم وصفِ آن رَشکِ مَلَک
امام نظیری و مثل و مانندی ندارد.
اینجا بحث امام است، قطب عالم امکان و همه عالم به وجود امام پا بر جاست
الحمدلله علی الولایه