۱۴۰۰-۱۲-۵ شرح اصول کافی پلورالیسم دینی
بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه ۱۴۰۰/۱۲/۵ (اصول کافی)
“موضوع: باب بیان و معرفی کردن خدا و اتمام حجت وی”
کسی مورد باز خواست قرار می‌گیرد که اتمام حجت شده برای او،
و به کسیکه به او حرف حق نرسیده به هر دلیلی خداوند او را مورد باز خواست قرار نمی‌دهد.
در قران هم آمده، خداوند کسی را عذاب می‌کند که قبلاً برای او اتمام حجت کرده باشد.
الإسراء
وَمَا کنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّیٰ نَبْعَثَ رَسُولًا
ما عذاب کننده نیستیم مگر اینکه رسول بفرستیم
نکته (پلورالیسم دینی یا تحری حقیقت، تحری حقیقت همان عبارت پلورالیسم دینی است.)
پلورالیسم دینی می‌گوید: ادیان را مطالعه کنید هر دینی یک سری مطالب حق دارد و دینی نیست که همه آن باطل باشد.
ادیان اشتراکاتی با هم دارند.
هر دینی سه قسمت دارد بصورت کلی
۱_اعتقادات در مورد خداوند، قیامت، فرشتگان..
۲_ اخلاق (دروغ دزدی زنا و…خوب نیست…
۳_ احکام و نسک (عبادات مثل نماز روزه حج …
در قسمت اخلاق همه ادیان مشترک هستند مثلاً در هیچ دینی دروغ و دزدی خوب نیست)
درقسمت عقاید در هر دینی خرافاتی وارد شده، وقتی صحبت از عالم غیب می‌کنیم و بحث از ماده فراتر می‌رود در این قسمتها خرافات‌ها می‌تواند در دین نفوذ کند.
در قسمتهایی که بطرف متافیزیک و مجردات می‌رود خرافات می‌تواند وارد شود اینجا ثغور و حدود و مرز ادیان است.
مثلاً
روایت: امام باقر ع، کسی قائل به تناسخ باشد از ما نیست.
ولایت و امامت برای حفظ ثغور اسلام است و مرز اعتقادی را حفظ کند و نگذارد چیزی که جزو دین نیست بیایید وارد دین بشود.
مسیحیت تمام بدعت است. که یهود آن را درست کرده مثل تثلیث الوهیت عیسی ع و…
هانری کربن گفته تنها دینی که حیات دارد مذهب شیعه از دین اسلام است چون امام دارد امام حی دارد و اتصال به ملکوت دارد. وبقیه ادیان روح وباطن ندارند بلکه جامد و بی حرکتند
دینی که در زمین مورد رضای خداست دین اسلام و مذهب شیعه اثنی عشری است
نکته: روایت، کسیکه ولایت ما را نداشته باشد اهل جهنم است این دسته روایات که وجوب ولایت را عنوان می‌کند چطور قابل جمع است با معذور بودن سایر ادیان و مذاهب؟
گوییم اینها مال کسی است که به گوش او حرف رسیده باشد و برای او تفهیم شده باشد مسئله توحید و ولایت و..
بحث این است که اگر کسی حرف به گوشش رسیده مورد باز خواست قرار می‌گیرد. وگرنه معذور است
روایت: از امام سجاد ع: میزان و حساب و کتاب، مال مؤمنین است غیر مؤمن اینها را ندارد.
روایت، از امام صادق ع در سفینه البحار، در ماده کبر است.
می‌فرماید، هر که وارد مکه شود ودر قلب او کبر نباشد آمرزیده می‌شود.
گفتند منظور از کبر چیست؟ فرمود اگر حق به او رسید بپذیرد!
پس کسیکه حق به او نرسیده در آخرت معذور است و بازخواست نمی‌شود
اما روایت از نبی اکرم ص است که مؤمنین در آخر الزمان از اصحاب پیامبرص بالاتر اند زیرا دوران سختیست و مخصوصا حجت از میان آنان غایب است و البته تعدادشان اندک است
روایت کسی که در آخرالزمان مؤمن از دنیا می‌رود، فرشته‌ها تعجب می‌کنند.
مؤمن در آخرالزمان عزیز است وخداوند غیرت دارد نسبت به مؤمنین.
(روایت ۴)
عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ یونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ ابْنِ بُکیرٍ عَنْ حَمْزَهَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هَدَیناهُ النَّجْدَینِ قَالَ نَجْدَ الْخَیرِ وَ الشَّرِّ
و گوید. از آنحضرت پرسیدم راجع بقول خدای عزوجل (۱۰ سوره ۹۰) انسان را بدو راه بلند و روشن راهنمائی کردیم) فرمود یعنی راه خیر و شر.
(روایت ۵)
عبد الاعلی گوید: گوید: بامام صادق علیه السلام عرض کردم اصلحک الله آیا در مردم ابزاری نهاده شده که بوسیله آن بمعرفت برسند فرمود: نه، عرض کردم: آیا به کسب معرفت تکلیف دارند؟ فرمود: نه، بر خداست که بیان کند، خدا هیچ کس را جز به مقدار طاقت تکلیف نکند و خدا هیچ کس را جز آنچه داده است تکلیف نکند، و از آنحضرت راجع بقول خدا (۱۵ سوره ۹) (((خدا پس از آنکه قومی را هدایت کرد بگمراهی نبرد تا موجبات تقوی را برای آنها بیان کند))) پرسیدم، فرمود: تا به آنها بشناساند آنچه خدارا خشنود سازد و آنچه را خشمناکش کند.
شرح
ایا مردم قوه‌ای دارند به معرفت برسند؟ حضرت گفت نه
منظور از معرفت چیست؟ معرفت خداوند
جناب ابن عربی می‌فرماید، معرفت خداوند دو جور است،
اول، معرفت به وجود خدا در فطرت همه است.
دوم، معرفت به صفات الهی است که چگونه ست،
ایا تکلیف شده‌اند مردم به معرفت برسند؟ نه
باید خدا خودش بیان کند. در اینجا بحث اثبات وجود خدا نیست زیرا آن معرفت درفطرت انسان نهاده شده است بلکه معرفت یعنی شناخت صفات حق تعالی
اینکه خدا چیست! عرفان است.
عارف دنبال شناخت خدا است.
مردم وسیله ندارند برای شناخت خداوند خدا باید خودش بیان کند، مثلا بوسیله قران و یا بوسیله پیامبران خداوند برای مردم معرفی می‌شود
معرفت دست شما نیست
مردم توحید در فطرت انهاست، افِی اللَّهِ شَک فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ..
اما معرفت خدا باید تبیین شود تا بفهمند خداوند چیست
اهل معرفت گفته‌اند، اگر قران نبود باب معرفت الله مسدود بود به روی مردم
الحمدلله علی الولایه