۱۴۰۲-۷-۱۳ شرح اصول کافی
بسم الله الرحمن الرحیم
📆پنجشنبه ۱۴۰۲/۷/۱۳، کتاب اصول کافی جلد اول، روایت اول
⬅️موضوع: روایت طویل امام هشتم ع در مورد امامت
♾️ادامه حدیث
📜 الْأَنْبِیَاءَ وَ الْأَئِمَّهَ ص یُوَفِّقُهُمُ اللَّهُ وَ یُؤْتِیهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِکَمِهِ مَا لَا یُؤْتِیهِ غَیْرَهُمْ فَیَکُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَانِ فِی قَوْلِهِ تَعَالَى أَ فَمَنْ یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلَّا أَنْ یُهْدى فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ وَ قَوْلِهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَهَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً وَ قَوْلِهِ فِی طَالُوتَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَیْکُمْ وَ زادَهُ بَسْطَهً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ وَ قَالَ لِنَبِیِّهِ ص أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ عَلَّمَکَ ما لَمْ تَکُنْ تَعْلَمُ وَ کانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکَ عَظِیماً وَ قَالَ فِی الْأَئِمَّهِ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّهِ وَ عِتْرَتِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ ص أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ کَفى بِجَهَنَّمَ سَعِیراً وَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا اخْتَارَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأُمُورِ عِبَادِهِ شَرَحَ صَدْرَهُ لِذَلِکَ وَ أَوْدَعَ قَلْبَهُ یَنَابِیعَ الْحِکْمَهِ وَ أَلْهَمَهُ الْعِلْمَ إِلْهَاماً فَلَمْ یَعْیَ بَعْدَهُ بِجَوَابٍ وَ لَا یُحَیَّرُ فِیهِ عَنِ الصَّوَابِ
فَهُوَ مَعْصُومٌ مُؤَیَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ أَمِنَ مِنَ الْخَطَایَا وَ الزَّلَلِ وَ الْعِثَارِ یَخُصُّهُ اللَّهُ بِذَلِکَ لِیَکُونَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ وَ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ فَهَلْ یَقْدِرُونَ عَلَى مِثْلِ هَذَا فَیَخْتَارُونَهُ أَوْ یَکُونُ مُخْتَارُهُمْ بِهَذِهِ الصِّفَهِ فَیُقَدِّمُونَهُ تَعَدَّوْا وَ بَیْتِ اللَّهِ الْحَقَّ وَ نَبَذُوا کِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ کَأَنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ وَ فِی کِتَابِ اللَّهِ الْهُدَى وَ الشِّفَاءُ فَنَبَذُوهُ وَ اتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ فَذَمَّهُمُ اللَّهُ وَ مَقَّتَهُمْ وَ أَتْعَسَهُمْ فَقَالَ جَلَّ وَ تَعَالَى وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَیْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ وَ قَالَ فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ وَ قَالَ کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ الَّذِینَ آمَنُوا کَذلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلى کُلِّ قَلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى النَّبِیِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً کَثِیراً
📍ترجمه
⬅️ خدا پیغمبران و امامان را توفیق بخشیده و از خزانه علم و حکم خود آنچه بدیگران نداده به آنها داده، از این جهت علم آنها برتر از علم مردم زمانشان باشد که خدایتعالى فرموده (۳۵ یونس) (((آیا کسى که سوى حق هدایت می‌کند شایسته تر است که پیرویش کنند یا کسیکه هدایت نمیکند جز اینکه هدایت شود، شما را چه شده؟ چگونه قضاوت می‌کنید؟!! و گفته دیگر خدایتعالى (۳۵۹ بقره) (((هر کرا حکمت دادند خیر بسیارى دادند))) و باز گفته خدایتعالى درباره جناب طالوت (۲۴۷ بقره) (((خدا او را بر شما برگزید و بعلم و تن بزرگیش افزود خدا ملک خویش به هر که خواهد دهد و خدا وسعت بخش و داناست))) و به پیغمبر خویش (ص) فرمود: (۱۱۳ نساء) (((خدا بر تو کتاب و حکمت نازل کرد و آنچه را نمیدانستى بتو تعلیم داد، کرم خدا نسبت بتو بزرگ بود))) و نسبت بامامان از اهل بیت و عترت و ذریه پیغمبر علیهم السلام فرمود: (۵۴ نساء) و یا بمردم نسبت به آنچه خدا از کرم خویش بایشان داده حسد می‌برند حقاً که ما خاندان ابراهیم را کتاب و حکمت دادیم و به آنها ملک عظیمى دادیم کسانى به آن گرویدند و کسانى از آن روى گردانیدند و جهنم آنها را بس افروخته آتشى است))) همانا چون خداى عزوجل بندهاى را براى اصلاح امور بندگانش انتخاب فرماید سینهاش را براى آن کار باز کند و چشمههاى حکمت در دلش گذارد و علمى باو الهام کند که از آن پس از پاسخى در نماند و از درستى منحرف نشود، پس او معصومست و تقویت شده و با توفیق و استوار گشته، از هر گونه خطا و لغزش و افتادنى در امانست، خدا او را باین صفات امتیاز بخشیده تا حجت رساى او باشد بر بندگانش و گواه بر مخلوقش و این بخشش و کرم خداست بهر که خواهد عطا کند و خدا داراى کرم بزرگیست))) آیا مردم چنان قدرتى دارند که بتوانند چنین کسى انتخاب کنند و یا ممکن است انتخاب شده آنها اینگونه باشد تا او را پیشوا سازند بخانه خدا سوگند که این مردم از حق تجاوز کردند و کتاب خدا را پشت سر انداختند مثل اینکه نادانند، در صورتیکه هدایت و شفا در کتاب خداست، اینها کتاب خدا را پرتاب کردند و از هوس خود پیروى نمودند، خداى جل و تعالى هم ایشان را نکوهش نمود، و دشمن داشت و تباهى داد وفرمود: (۵۰ سوره ۲۸) (((ستمگرتر از آنکه هوس خویش را بدون هدایت خداى پیروى کند کیست؟ خدا گروه ستمکاران را هدایت نمیکند))) و فرمود: (۷ سوره ۴۷) (((تباهى باد بر آنها و اعمالشان نابود شود))) جبارى مهر می‌نهد))) بزرگست در دشمنى نزد خدا و نزد مؤمنان. خدا اینگونه بر هر دل گردنکش جبارى مهر می‌نهد))) درود و سلام فراوان خدا بر محمد پیغمبر و خاندان او.
«پایان حدیث»
☑️شرح حدیث:
«توفیق، رفیقی است که به هر کس ندهندش *
بال و پر طاووس قشنگ است به کرکس ندهندش»
خداوند آنها را موفق می‌کند در کارهای خیر، و خداوند عطا می‌کند از محزون علم و حکمت به آنها و به غیر از آنها نمی‌دهد.
فضایلی که خاص امام است و به کسی نمی‌دهد.
منصب امامت به کسی داده نمی‌شود. خداوند به آنها علوم و حکمتی مختص خودشان می‌دهد که به دیگران نمی‌دهد.
📌 علم آنها فوق علم اهل خویش است، بالاتر از زمان خودشان می‌دانند یعنی علومی که در آن زمان است امام بالاتر از آن را خبر دارد یعنی علم آنها محدود نیست.
از امامان ما احادیثی صادر شده که برای مردم آن زمان دست نیافتنی بود.
مثلاً در روایت گفته شده در آخر الزمان وقتی سؤال از امام زمانشان دارند و پیش امام نیستند در کف دست آنها جواب نوشته می‌شود. این را اقا ۱۴۰۰ سال پیش گفته و الان می‌فهمیم مراد موبایل است.
محدود به علم آن زمان نیستند.
ایا آن کسی که دعوت می‌کند به حق با کسی که هدایت نمی‌شود مگر آنکه هدایتش کنند، یکی است؟
شما را چه می‌شود یک عالمی مثل امیرالمؤمنین ع را می‌زنید کنار و خلفای که احکام دین خود را بلد نبودند، خلیفه می‌کنید.
کسی که حکمت به او عطا شود خیر کثیر به او عطا شده که امام است.
خداوند سلطنت خود را به هر کسی بخواهد می‌دهد، آن سلطنت الهی وقتی است که سلطان از جانب خدا باشد.
آنی که از جانب خدا به سلطنت می‌رسد، می‌شود سلطان الهی.
🕋آیه قران، آل عمران. ایه ۲۶
قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِیَدِکَ الْخَیْرُ ۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
بگو (ای پیغمبر): بار خدایا، ای پادشاه ملک هستی، تو هر که را خواهی ملک و سلطنت بخشی و از هر که خواهی ملک و سلطنت بازگیری، و هر که را خواهی عزت دهی و هر که را خواهی خوار گردانی، هر خیر و نیکویی به دست توست و تنها تو بر هر چیز توانایی.
به آن انسان الهی بخواهی سلطنت الهی را می‌دهی.
اعتقاد ما شیعیان است که حاکم از جانب خدا باید مشخص شود و آنها امامان ما هستند.
📌 در حدیث امام باقر علیه السلام
۷۲۱-۱ اَلْکَافِی ۱۵۳/۱۵۸/۸ مُحَمَّدُ بْنُ أَبی عَبْدِ اَلَّهِوَمُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِجَمِیعاً عَنْصَالِحِ بْنِ أَبی حَمَّادٍعَنْأَبی جَعْفَرٍ اَلْکُوفِیِّعَنْرَجُلٍعَنْأَبی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُقَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَعالى جَعَلَ اَلدِّینَ دَوْلَتَیْنِ دَوْلَهًلآِدَمَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُوَ دَوْلَهًلِإِبْلِیسَفَدَوْلَهُآدَمَهِیَ دَوْلَهُ اَللَّهِ تَعالَی فَإِذٰا أَرَادَ اللَّهُ تَعالَی أَنْ یُعْبَدَ عَلَانِیَهً أَظْهَرَ دَوْلَهَ. آدَمَوَ إِذَا أَرادَ أَنْ یُعْبَدَ سِرّاً کَانَتْ دَوْلَهُإِبْلِیسَفَالْمُذِیعُ لِمَا أَرَادَ اَللَّهُ سَتْرَهُ مَارِقٌ مِنَ اَلدِّینِ
📌ترجمه: خداوند برای دین دو دولت قرار داده است یکی دولت آدم و یک دولت ابلیس وقتی خداوند بخواهد آشکارا پرستش شود دولت آدم سر کار می‌آید و وقتی بخواهد مخفیانه پرستش شود دولت ابلیس سر کار می‌آید.
⬅️بحث امامت است به پیامبر فرمود خداوند نازل کرد حکمت و کتاب و تعلیم کرد آنچه را که نمی‌دانستی، یعنی چیزی نمانده که نمی‌دانی، پس عالم به کل شئ است امام. …((کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ))
⬅️ و در مورد ائمه که ذریه او هستند خداوند می‌فرماید ام یحسدون الناس علی ما آتاهم الله من فضله؛ آیا به مردم بخاطر آنچه خداوند از فضلش داده است، حسادت می‌کنند؟
هر انسانی یک طور است با هر کسی باید یک طور صحبت کرد و با هر کسی یک طور رفتار کرد امام باید عالم به این چیزها باشد.
چشمه‌های حکمت در قلب امام می‌جوشد.
📌 علم ائمه از کجا است! آیا کتاب خوانده‌اند؟؟ خیر می‌گویند ما علم خود را از پیامبر می‌گیریم.
📌 جناب ابن عربی بحثی در فتوحات تحت عنوان انبیا و اولیا دارد که این دو را با هم درنظر می‌گیرد، یعنی اولیا مثل انبیا هستند. چگونه هستند!!! اینها علم را از جایی می‌گیرند که پیامبر می‌گیرد اینها همان ائمه اطهار هستند.
⏪ حدیث: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: ما به تمام سنگریزه‌های این عالم علم داریم با اینکه هر شب به این سنگریزه‌ها افزوده می‌شود.
امام، علم حضوری داریم لذا امام از جواب هیچکس باز نمی‌ماند.
از مشخصات امام این است هر سوالی که از ایشان می‌کنید نمی‌گویند نمی‌دانیم، و وقتی چنین انسانی حکومت کند، دنیا بهشت می‌شود. به همین دلیل است که روایت می‌گوید وقتی امام زمان تشریف می‌آورد کسانی که از دین فرار کرده‌اند به آشیانه دین برمی‌گردند.
⬅️امام معصوم است لذا دستگیره او هست. انسانی که دستگیره نداشته باشد غرق می‌شود. عصمت ائمه یک امر الزامی است؛ زیرا اگر امام عصمت نداشته باشد ممکن است درست بگوید یا غلط.
📌 دست خدا پشت امام است.
توفیق دارد یعنی بعضی از کارها توفیق می‌خواهد از جانب خدا.
امام محکم است. از لغزش‌ها از خطاها از گناهان ایمن است. گناه که نمیکند خطا هم نمیکند. کاری که دیگران از اون نفور داشته باشند هم انجام نمی‌دهد و از امام صادر نمی‌شود. خداوند او را مخصوص این امر کرده است تا حجت رسا بر بندگان باشد.
امام شاهد خدا بر بندگانش است. امام صاحب فضیلت است.
فضیلت دارد. چیزهایی دارد که دیگران آن ندارند. ابوالفضائل، پدر همه فضلیتها
آیه قرآن، از فضل خدا بخواهید، خداوند یک چیزهایی دارد که فضل است.
امام یعنی رهبر و پیشرو. کسانی که جلو می‌روند و بقیه دنبال آنها بروند. در حالی که برخی در امر امامت تجاوز کردند و کتاب خدا را پشت سر افکندند. طوری رفتار کردند که انگار نمی‌دانستند در غدیر بیعت کردند. انگار اصلاً نشنیدند.
در کتاب خدا هدایت و شفا است و آن را رها کردند و دنبال هوای خود افتادند.
(فلا تتبعوا الهوى) از هوی تبعیت نکن حرف خدا را شنیدند و عمل نکردند. از این گمراه‌تر نداریم که اینها عمل داشتند و مسلمان بودند ولی همان طور که قرآن فرموده: اعمال آنها گم شده بود. یعنی بر قلب اینها مهر خورده و چیزی یا حرفی در آن اثر ندارد و خداوند هم هدایت نمیکند.
✴️حضرت عیسی ع با خداوند مناجات می‌کرد و خداوند فرمود هرکس را شفاعت کنی به بهشت می‌برم و حضرت عیسی ع فرمود شیطان را شفاعت می‌کنم. خداوند قبول کرد و فرمود یک شرط دارد که بیاید و معذرت خواهی کند و حضرت عیسی به شیطان بشارت داد و فرمود که مورد شفاعت واقع شدی. فقط نزد خدا معذرت خواهی کن. شیطان گفت خدا باید بیاید از من معذرت خواهی کند.
پایان حدیث
الحمدلله علی الولایه