۱۴۰۲-۸-۱۶ فص فاطمیه جلسه ۱۱۴
فرق بین نبوت تشریعی و نبوت انبائی
بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه ۱۴۰۲/۸/۱۶، درس فص فاطمیه، جلسه ۱۱۴
🧿موضوع درس«فصل ۱۶، بحث نبوت انبائی و نبوت تشریعی.
🌀 فرق بین نبوت تشریعی و نبوت انبائی!!!
شریعت از شرع به معنای راه و روش است. شریعت یعنی راه و روش بندگی کردن خداوند.
📌 شرع راه و روشی است که از جانب خداوند تعیین میشود.
مثلاً این ماه را روزه بگیرید و در این ماه برای خدا امساک کنید.
🕋 پیامبر اکرم (ص): نماز بگذارید همانطور که من نماز میخوانم.
🌀 شریعت را حتی پیامبر از طرف خودش نمیگوید و فقط ابلاغ میکند. ولایت تشریعی فقط از آن خداست.
🌀اینها میشود بندگی خدا و تمام راه و روش از جانب خداوند بوسیله پیامبر به امت ابلاغ میشود، نبی تشریعی کسی است که شریعت را مشخص میکند. این نبوت تشریعی به خاتم انبیاء ختم شد، لا نبی بعدی، بعد از پیامبر، نبیای نیست.
🌀 ختم شریعت به این معنا است که مقاماتی که پیامبر داشته بقیه نمیتوانند داشته باشند!!! آیا دیگران هم میتوانند به جایی برسند و اینها را ببینند!!! میفرماید آنچه به رسول الله ختم شد، نبوت تشریعی است اما مقامات دیگر رسول الله را بقیه به تبع ایشان میتوانند بدست آورند.
🌀 بین دو نبوت فرق است یعنی علوم وحیانی آن قسمتی که مربوط به شریعت است، ختم شده اما وحی غیر تشریعی هم هست که برای غیر انبیا است و در قرآن آمده است ما به مادر موسی وحی کردیم و یا حضرت مریم، و اینها هیچ کدام پیامبر نیستند.
📌 علوم وحیانی هم متفاوت است و این تفاوتها در روایاتهای ما آمده است.
📌به مقامات خاتم الانبیا میتوان رسید ولی نبی نمیتواند باشد وقتی نمیتواند نبی باشد، باید زیر نظر خاتم انبیا باشد.
🌀به امیرالمؤمنین ع گفتند:
آیا از علوم وحی چیزی در نزد شما هست؟ فرمود: خیر مگر آنکه خداوند فهم جدیدی از کتابش به بندهاش عنایت کند. ما هم میگیریم اما هر چی میگیریم زیرمجموعه آنچه که پیامبر ص گرفته است، میباشد. بحث از گرفتن و مقامات است
پیامبر اکرم ص به ما خیلی خبرهایی داد. شریعت یک قسمتی از آنها پیامبر ص بود. اما اینکه میفرماید: کسی میتواند به آن نبوت انبائی برسد و اسرار نماز را بفهمد و اسرار دیگران را بفهمد، مربوط به نبوت انبایی است و باید بین این دو فرق گذاشت.
🌀حدیث: حلال او تا روز قیامت حلال است و حرام او تا روز قیامت حرام است.
حدیث فوق را انکار میکنند که ساختگی است، ایا از قران میشود اثبات کرد!!! سوره نحل آیه ۱۱۶
وَلَا تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هَٰذَا حَلَالٌ وَهَٰذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ إِنَّ الَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ لَا یُفْلِحُونَ
ﻭ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺩﺭﻭﻏﻲ ﻛﻪ ﺯﺑﺎﻧﺘﺎﻥ ﮔﻮﻳﺎﻱ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ، ﻧﮕﻮﻳﻴﺪ: ﺍﻳﻦ ﺣﻠﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﺍم، ﺗﺎ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻍ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﻓﺘﺮﺍ ﺑﺰﻧﻴﺪ [ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻠﺎﻝ ﻭ ﺣﺮﺍم ﺣﻜﻢ ﺧﺪﺍﺳﺖ]; ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺩﺭﻭﻍ میبندند، ﺭﺳﺘﮕﺎﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ. (۱۱۶)
🌀 چون حرام و حلال از جانب خداوند مشخص میشود و توسط رسول اکرم ص ابلاغ میشود و کسی نمیتواند از جانب خودش بگوید این حرام یا حلال است حتی اگر مجتهد باشد و فتوا و نظر بدهد چرا که حرام و حلال از جانب خدا و پیغمبر مشخص میشود. تا بر خدا دروغ نبندید اگر به زبان بگویید حلال یا حرام است بر خدا دروغ بستید چون حلال و حرام از جانب خداست کسی از جانب خودش بگوید بیخود گفته است.
🌀 پیامبر اکرم به معراج رفت تو هم دنبال او میتوانی به معراج بروی
در اینجا علامه حسنزاده آملی دلیل میآورد که نبوت انبایی با نبوت تشریعی فرق دارد.
📌 پیامبر اکرم به امیرالمؤمنین فرمود آنچه من میبینم تو میبینی و آنچه من میشنوم تو میشنوی فقط تو نبی نیستی، دلیل بر این است. نبوت انبائی سر جایش هست.
🌀 کمترین حد معرفت به امام چقدر است؟ کمترین شناخت به امام که او مانند پیامبر است و وارث مقامات و علوم پیامبر است و اطاعت او اطاعت خدا و رسول است.
🌀 حالا اینکه مانند پیامبر است یعنی چه؟ نبوت انبایی ولایت است. اطاعت او اطاعت خدا و پیامبر است فقط درجه نبوت را ندارد، روایت به ما نگویید پیامبر، ما نبی نیستیم.
📌 در اینجا اول امیرالمؤمنین را فرمود و بعد امامان را و بعد علمای امت من همانند پیامبر بنی اسرائیل هستند. مراد کدام علما هستند!!
⬅️ روایت از امام صادق علیه السلام ما فقیه نمیشناسیم مگر محدث باشد محدث با او حدیث میشود از عالم غیب و فقیه با صفای سر خویش از خدا استفتا میکند یعنی نظر میخواهد.
📌 مؤمن دین خود را از خدا میگیرد
🌀یعنی هستند کسانی که چنین توانایی دارند که دینش را از خدا بگیرد یعنی در کشف و شهود متوجه بشوند که این حکم چیست
🌀 چرا اینجا فرمود پیامبران بنی اسرائیل!!!! چون پیامبران بنی اسرائیل شریعت موسی را تبلیغ میکردند.
🌀 همانا برخی از بندگان خدا که انبیا و شهدا نیستند به علت مکان و منزلتی که از جانب خدا دارند انبیا و شهدا در قیامت به آنها غبطه میخورند.
📌 اینها از پیامبران بالاتر هستند که نبوت انبایی است و ولایت آنهاست که از ولایت انبیاست گرچه پیامبر هم نیستند.
🌀 امامت بالاتر از نبوت است آیه قرآن
به حضرت ابراهیم فرمود:
وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی ۖ قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ
📌این در زمانی بود که حضرت ابراهیم نبی بود و رسول بود و خلیل بود و بعد امام شد پس امام بالاتر است. یعنی هستند کسانی که چنین توانایی دارند.
📌️اینجا بحث امامت نیست بحث انباء است.
🌀متن کتاب (مسعودی در مروج الذهب آورده است که پس از رحلت حضرت وصی امام امیرالمؤمنین علی علیه السلام امام حسن مجتبی به مردم فرموده است قسم به خدا دوش مردی در میان شما قبض روح گردیده است که پیشینیان جز به فضل نبوت بر او سبقت نگرفتند و آیندگان به پای او نخواهند رسید.
🌀 پیامبر فرمود: «فَأَنْتَ یَا عَلِیُّ أَمِیرُ مَنْ فِی السَّمَاءِ وَ أَمِیرُ مَنْ فِی الْأَرْضِ وَ أَمِیرُ مَنْ مَضَى وَ أَمِیرُ مَنْ بَقِیَ فَلَا أَمِیرَ قَبْلَکَ وَ لَا أَمِیرَ بَعْدَک»؛ یا علی تو هم در آسمان امیر همهی موجودات سماوی و ملائکه اعم از جبرائیل، میکائیل، اسرافیل هستی و هم امیر همه در زمین چه گذشتگان و چه آیندگان هستی. تعابیر را ببینید. پیامبر فرمود یا علی تو امیر همهی پیشینیان و همهی انبیاء گذشتهای، تو امیر همهی آیندگانی، نه امیری قبل از تو بوده و نه بعد از تو خواهد آمد.
🌀 از قرآن دلیل داریم که کسی پیامبر نباشد ولی از انبیا هم بالاتر باشد؟ بندگانی که از پیامبر بالاتر باشند!!!
📌 متن کتاب (حضرت موسی کلیم الله که از پیامبران اولوالعزم است حکایت میکند که آن دو، یعنی موسی کلیم الله و شاگرد و خادم او یوشع بندهای از بندگان ما را که او را از جانب خود رحمت و علم دادهایم حضرت خضر ع یافتند حضرت موسی ع به خضر ع گفت: آیا پیروی کنم تو را بنابراین که آنچه تو را آموختهاند مرا بیاموزانی؟؟ خضر گفت تو هرگز نمیتوانی با من شکیبایی کنی چگونه شکیبایی میکنی بر آن چیزی که از روی دانش به آن احاطه نکردهای..)
📌 حضرت خضر علم مشیت دارد که او نمیتواند صبر کند و امام باقر علیه السلام فرمود اگر من آنجا بودم چیزی میگفتم که حضرت خضر نداند. داستان چیست؟
🌀پس راه بسته نیست.
پس باید بین انبیاء تشریع و انبیاء علم و
سلوک فرق گذاشت و از یکدیگر تمیز داد
اینها باهم متفاوتاند و فکر نکنید یکی هستند
الحمدلله علی الولایه