۱۴۰۱-۱-۱۷ تفسیر سوره مریم آیات ۵۱-۵۳ جلسه ۲
بسم الله الرحمن الرحیم
(چهارشنبه ۱۴۰۱/۱/۱۷) تفسیر سوره مریم
موضوع: آیات ۵۱ تا ۵۳
مریم
وَاذْکرْ فِی الْکتَابِ مُوسَیٰ إِنَّهُ کانَ مُخْلَصًا وَکانَ رَسُولًا نَّبِیا
در این سوره از موسی هم یادی کن: او بنده‌ای مخلص* و فرستاده‌ی خدا و پیامبری بزرگوار بود. (۵۱)
نکته(داستان‌های قرآن یک سبک خاصی دارد
غربی‌ها گفته‌اند که چرا در قران داستانهایش اینطور آمده مثل کتاب انها نیست که یکجا آمده باشداز ابتدا تا انتها.
در قران اینطور نیست مثلاً یک قطعه از داستان حضرت آدم را تعریف می‌کند بعد می‌رود سراغ معاد
اصطلاحاً سبک داستان قرآن پاشان یا پاچان است یعنی یک جا نیست پاچیده شده در قران
در این آیه دوبار” کان ” آورده و حالا چرا دو بار؟ معلوم می‌شود دو مقام است یکی مال مقام رسالت ونبوت و یکی در مورد مقام اخلاص
حضرت موسی ع در ۴۰ سالگی به رسالت مبعوث شد قبل از آن او مخلص بود یعنی رسول نبود ولی مخلص بود.
پیامبر ما هم قبل از مبعوث شدن معصوم بودند.
مقام رسالت قبل آن یک مقدماتی هم دارد
مقدمه رسالت، ونبوت وامامت ولایت است.
اول ولایت، یعنی قرب به خداوند است، اول باید انسان جزو اولیاء الله و مقربان باشد بعد بشود نبی، امام و رسول.
کسیکه مقرب خدا نیست، نبی و رسول نمی‌شود
ولایت فلک عام محیط است.
مخُلَصَ از اخلاص می اید اسم مفعول است.
ولی مخلِص کسیکه کارهای با اخلاص انجام می‌دهد.
اخلاص ظهور توحید است، یعنی ظهور لا اله الا الله در کار انسان می‌شود اخلاص.
وقتی که گفتی کسی کارهای نیست جز الله فقط باید امید شما به الله باشد و فقط باید از الله بترسی.
مُخلَص کسی که او را خالص کرده‌اند و او را در توحید به اخلاص رسانده‌اند و همه وجود او توحید است و اینها عارف بالله هستند.
(سُبحانَ اللَّهِ عَمّا یَصِفونَ ﴿۱۵۹﴾ إِلّا عِبادَ اللَّهِ المُخلَصینَ
فقط مخلصین می‌توانند خداوند را وصف نمایند
قَالَ فَبِعزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ
شیطان گفت همه را گول می‌زنم مگر آنها که از آنانند مخلصین
اینان که مخلصین از آنهایند شیعیان اهل بیت هستند اهل ولایت هستند که دور مخلصین هستند که شیطان به اینها دسترسی ندارد.
روایت: کسی آمد خدمت رسول الله و گفت السلام علیک یا نبالله سلام بر توای پیام اورخدا، رسول الله فرمود نباالله جبرییل است من نبیّ الله هستم یعنی رشد یافته خداوند
تفاوت نبی و رسول در چیست؟
نبی فرشته وحی را در خواب می‌بیند و با او گفتگو می‌کند ولی در بیداری فقط صدای ملک را می‌شنود
ولی رسول در خواب و بیداری هم می‌بیند و هم می‌شنود ….
دریافت رسول قوی‌تر از نبی است و این فرق مال دریافت است.
فرق دیگر: نبی گاهی برای خودش است مأمور نیست به کسی چیزی بگوید و گاهی وقت پیروانی دارد از او تبعیت می‌کنند.
اما رسول و مَا عَلَی الرَّسولِ اِلّا البَلاغُ….. یعنی رسول باید ابلاغ کندو باید به دیگران ابلاغ امرخدا کند.
هیچ رسولی نیست مگر اینکه باید او را اطاعت کنند او را
یا ایها النبی….. و یا ایهاالرسول بلغ ما انزل الیک….
اینها باهم تفاوت دارد
یا ایهاالنبی …. به مقام نبوت اشاره دارد.
یا ایهاالرسول ….. اشاره به مقام رسالت دارد.
بنا به روایات ۱۲۴ هزار پیامبر آمده و ۳۱۳ تن رسول بودند و ۵ تن انها اولوالعزم که انها عبارتنداز رسول الله ص و حضرت نوح وحضرت ابراهیم و حضرت موسی و حضرت عیسی ع
مریم
وَنَادَینَاهُ مِن جَانِبِ الطُّورِ الْأَیمَنِ وَقَرَّبْنَاهُ نَجِیا
از سمت راست کوه طور صدایش زدیم و بعد، رمزورازگویان به خودمان نزدیکش کردیم. (۵۲)
در این آیه نکات بسیاری آمده است.
یک نکته آن که سیر حضرت موسی ع را می‌گوید از مبدأ تا مقصد.
فرمود و نادیناه…. ندا کردیم او را، ندا صدایی از راه دور است و در آخر آیه فرمود قربناه نجیا، نجوا حرف در گوشی است و بین ندا و نجوا خیلی فاصله است.
از ندا به نجوا رسید یعنی به مقام قرب رسید.
ندا کردیم از سمت راست کوه طور!
چرا فرمود از سمت راست مگر خدا جهت دارد؟ خداوند جهت ندارد
ولی اینجا جانب راست طور را می‌گوید یعنی موسی کجاست؟ در سمت چپ ایستاده است
در رمز جانب راست وچپ
اصحاب یمین کتاب خود را با دست راست و اصحاب شمال با دست چپ می‌گیرند
و این راست و چپ بودن یک حقیقتی دارد
روایت: دست راست برای بالا و دست چپ برای پایین است الیدالیمنی للعلیا
حضرت موسی باید سیر کند از جانب چپ طور به سمت راست و نقطه قربناه نجیا برسد
خداوند منزه از مکان است ولی انسان قرب و بعد دارد
سرّ القدم
در قدم مثلاً بسمت مسجد کلاس هییت می‌رود به خدا نزدیک می‌شود که در روایت داریم وقتی انسان بسوی کلاس درس می‌رود فرشتگان بالهای خود را پهن می‌کند زیر قدمهای اینها.
وامامان و اهل مراقبه در این مسیرها قدمهای خود را کوتاه برمی داشتند
روایت: امامان ما وقتی به حج می‌رفتند پیاده می‌رفتند و اینها سِر ارجل و سر قدم است.
درد زایمان حضرت مریم را گرفت او را آورد بسوی نخله یعنی نزدیک شد به خدا
ولی در مورد حضرت یونس ع از روی غضب رفت دور شد (… وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ..
کسیکه طرف گناه می‌رود از خدا دور می‌شود.. پس گاهی رفت وآمد انسان او را بخدا نزدیک یا دور می‌کند
قدم‌ها حساب و کتاب دارد.
حقیقت طور چیست؟ مقام قلب است.
قلب دو طرف دارد یکی به طرف روح است و طرف دیگر به طرف جسم است.
پس از بالای قلب ندا شد بعد سلوک کرده به مرتبه‌ای رسیده قربناه نجیا و به مقام در گوشی رسید.
در سلوک موسوی دقت شود نادیناه و نجیا در اول آیه و آخر آیه آمده است.
مریم
وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِیا
از رحمت خود، برادرش هارون نبی را معاون او کردیم. (۵۳)
حضرت هارون برادر حضرت موسی است، چرا می‌گوید دادیم به او برادرش را این مقام اخوت فرق دارد این برادری در رتبه نبوت است.
حضرت موسی می‌فرماید خدایا من مالک نیستم مگر خودم را و بردارم را.، یعنی نفس خود را مثل نفس برادرش قرار داد، برادری در مقام نبوت است.
نکته در چیدمان حروف دقت شود: رحمتنا، اخرش ” ا” است و بعدان اخاه که اولش ” ا ” است و بعد اخاه اخرش ” ه ” است و هارون اولش ” ه ” است و در آخر هارون ” ن ” است و اول نبیا هم با ” ن ” شروع شده مثل زنجیر است و به هم اتصال دارد.
وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِیا
از ابتدا سوره حضرت زکریا دعا کرد و بعد حضرت ابراهیم دعا کرد و اینجا هم حضرت موسی ع دعا کرد وزیری بمن بده ازاهل خودم واجعل لی وزیرا من اهلی هارون اخی
ودعاهایشان را خداوند مستجاب گردانید
اینها همه از برکات کهیعص است
الحمدلله علی الولایه