۱۴۰۲-۱-۶ تفسیر سوره هود جلسه ۳
بسم الله الرحمن الرحیم،
یک شنبه ۱۴۰۲/۱/۶، ماه مبارک رمضان
((تفسیر سوره هود، «جلسه ۳»))
قران بجز از مدح علی آیه ندارد
«بسم الله الرحمن الرحیم
وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیهِ یمَتِّعْکمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَیٰ أَجَلٍ مُسَمًّی وَیؤْتِ کلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ ۖ وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ کبِیرٍ ﴿۳﴾
و اینکه از پروردگارتان آمرزش بخواهید، سپس به سوی او بازگردید تا آنکه شما را تا پایان زندگی از بهره نیک و خوشی برخوردار کند، و هر که را صفات پسندیده و اعمال شایسته او افزونتر است، پاداش زیادتری عطا کند، و اگر روی از حق برگردانید، من از عذاب روزی بزرگ بر شما بیمناکم. (۳)
چند نکته از آیه سوم گفته شد: کسی که استغفار کند زندگی خوبی خواهد داشت چون فرمود استغفار کنید توبه کنید بهره نیکی خواهد داد.
امیرالمؤمنین ع فرمودند: تعحب میکنم از کسی که نا امید میشود در حالی که استغفار را بلد است. پس ذکر استغفار رفع گرفتاری میکند
نکتهای دیگر، اگر استغفار کنید اجل معلق شما را نمیگیرد از کجا؟ از خود آیه که میفرماید: “یمَتِّعْکمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَیٰ أَجَلٍ مُسَمًّی
فرمود: تا اجل مسمی به شما بهره نیک میدهد پس تا اجل مسمی تا آخرین مهلت باید زنده باشید پس استغفار مرگهای بد را بر طرف میکند.
آیه:”” وَیؤْتِ کلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ ” فضل هر صاحب فضلی را به او عطا میکند. به هر کسی که صاحب فضل است فضل یعنی زیادی بلکه زیادی هم عطا میکند واگر پشت کردید من میترسم بر شما از عذاب روزی بزرگ
پیامبر اکرم ص از شدت مهربانیاش میترسد بر حال کفار- می دانید انسانها دایره وجودیشان فرق میکند بعضیها از شدت خود خواهی فقط خودشان را میبینند و نگران دیگران نیست و بعضیها مقداری بیشتر خانواده، فامیل و… یکی هست که حیطهاش وسیعتر است همین جور تا انبیای الهی که انبیا فقط نگران مؤمنین نیستند
“فَإِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ کبِیرٍ ﴿۳﴾” اگر پشت کردید یعنی اگر دنبال من نیامدید میترسم از شما از عذاب روزی بزرگ – نگران کفار است دلسوز کفار است
(آقاجان علامه حسن زاده روحی فداه): میفرمود ما از پدر و مادر به شما مهربانتر هستیم
یوم کبیر مقدارش در قرآن ۵۰ هزار سال است
عذاب دنیا هر چی باشد زمان میگذرد اما آنجا دوام دارد گذشتن نیست. پناه بر خدا
آیه (۴): إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکمْ ۖ وَهُوَ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ
بازگشت شما فقط به سوی خداست و او بر هر کاری تواناست.
تفسیر آیه(بسوی خداست بازگشتگاه شما و اوست که تواناست.
بحث “أُحْکمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ ” را مطرح کردیم
“إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکمْ ۖ” مرجع شما بسوی خداست یعنی همان “أُحْکمَتْ آیاتُهُ”
” ۖ وَهُوَ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ” میشود فصلت تفصیل خورده اینجا هم “أُحْکمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ ” دارد خودش را نشان میدهد”
إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکمْ به معنای این نیست که یک روزی شما بر میگردید بسوی خدا اگر چه آنهم هست بلکه برگشتگاه همه موجودات به خداست همین الآن هم هست مرجع همه موجودات حق است در بحث احکمت آیاته عرض کردیم یک حقیقت است که تفصیل خورده این تفصیلات همه ظهور یک حقیقت هستند. اگر کسی این مطلب به جانش بنشیند خیلی راه رفته است.
عرض کردیم یک حقیقت که تفصیل خورد یک حق است و مظاهرحق، تمام موجودات مظاهر حق هستند
پس دست رو هر موجودی که بگذارید دست گذاشتید روی حق با هر موجودی هر رفتاری را کنید با حق آن رفتار را کردهاید.
روایت: “الخَلقُ عِیالُ الله” خلق عیال خدایند. و آنکسی نزد خدا بهتر است که با عیال خدا مهربانتر باشد
خانواده خدا به این معناست که کسی با فرزند شما مهربانی کند وقتی بر میگردد بطرف شما میگوید من به بچه شما مهربانی کردم و اگر به فرزند شما خیانت کند، مرجعش بر میگردد بطرف شما انتظار غضب دارد اگر این مطلب را بفهمید که هر موجودی در این عالم ظهور حق است هر کاری با او میکنید دارید با حق میکنید بعد دیگر جرات میکنید به کسی ظلم کنید؟
چون با حق میکنید حق به همه مظاهر شعور دارد نه اصلاً عین شعور است به یک موجودی که خوبی میکنید گم نمیشود که یک جایی دیگه که احتیاج دارید همان خوبی به شما برمی گرد
*تو نیکی می کن و در دجله انداز
که ایزد در بیابانت دهد باز*
شما دارید به حق نیکی میکنید این عالم تفصیل خورده حق است برگشت همه به خداست یعنی هر کاری میکنید دارید به خدا میکنید هر دری را میزنید درب خدا را میزنید خداوند فرمود هر دری را نزن – زنا نکن، دزدی نکن وو این قسمت نرو! چرا گفت استغفار کنید برای اینکه یک جاهایی میروید یک کارهایی میکنید که نباید کنید رجوع به حق است
غافر: یعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْینِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ
خدا خیانت چشمها و مخفیکاری دلها را میداند. (۱۹)
– خیانت چشمها را میداند زیر چشمی نگاه میکنید بعد بر میگردید طرف همان خدایی که زیر چشمی بهش نگاه کردید آنجا یک زن نامحرم بود ولی میبینید ایوای آن لحظه به خدا نگاه نامحرمانه میکردم به عیال خدا نامحرمانه نگاه میکردم
“إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکمْ” همین جا رجوع به حق است
” وَهُوَ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ ”
در نگاه اول چه برداشت میشود اینکه خدا هر کاری بخواهد میتواند انجام بدهد اما یک معنایی دیگر دارد یعنی او ظهور قدرت خداست هر چیزی، قبلاً گفتیم درعلم فیزیک که این عالم از ذراتی بوجود آمده و آن ذرات از ذرات ریزتری تا میرسد به اتم آن ذرات اتمی دور مرکز میچرخند و یک ابر اتمی بوجود میآورند یعنی انرژی میآید تبدیل به ماده میشود انرژی به عربی میشود قدرت و اصلاً قدرت خداست آمده شده این عالم و دمبدم دارد میشود
” وَهُوَ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ ”
خداست که بر هرشیء قادر است اشیاء ظهور قدرت خداوند اند باید در این تفصیلات خدا را ببینید
خدا پرستی این نیست که بگوییم خدا یکی است وتمام شد رفت مؤمن و موحد در هر چیزی حضور خدا را میبیند در خلوت، جلوت در همه مواطن حضور خدا را در همه اشیاء میبیند
«یار بی پرده از در و دیوار در تجلی است اولی الابصار»
آن موقع دیگر جرات نمیکنید به هیچ چیزی جسارت کنید یا اهانت کنید
– رجوع شما بسوی خداست. همین الان رجوع همه بسوی خداست
موحد یعنی این، موحد در تک تک اشیاء خدا را میبیند چون خدا را میبیند دیگر از موجودات نمیترسد
«موحد چه در پای ریزی زرش
چه شمشیر هندی نهی بر سرش
امید و هراسش نباشد ز کس
بر این است بنیاد توحید و بس»
این نیست که یک روزی بسوی خدا بر میگردید الآن رجوع شما بسوی خداست چون اوست که در هر چیزی قدرتش ظهور کرده است ما چقدر بی ادبی کردیم در محضر خداوند!!!
انسان به هر چیزی جسارت کند به خودش به خدای خودش دارد جسارت میکند
” إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکمْ ۖ وَهُوَ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ قَدِیر”
آیه (۵) أَلَا إِنَّهُمْ یثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِیسْتَخْفُوا مِنْهُ ۚ أَلَا حِینَ یسْتَغْشُونَ ثِیابَهُمْ یعْلَمُ مَا یسِرُّونَ وَمَا یعْلِنُونَ ۚ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
آگاه باشید که مشرکان سر در گریبان فرو میبرند تا [خود را] از شنیدن قرآن [به هنگام تلاوتش به وسیله پیامبر و مؤمنان] پنهان بدارند؛ آگاه باشید! چون جامههایشان را بر سر و روی خود میپوشانند [تا دیده نشوند، این پنهانکاری سودی به حال آنان ندارد] خدا آنچه را پنهان میکنند وآنچه را آشکار مینمایند، میداند؛ یقیناً او به آنچه در سینههاست، داناست.
تفسیر آیه(- این آیه از آیاتی است که ندیدیم مفسری درست بتواند آیه را ترجمه کند آیه اول باید درست ترجمه بشود تا تفسیر بشود چندتا پیچش در ایه هست.
ترجمه: آگاه باشید که آنان سینههای خود را میپیچانند تا مخفی شوند از او آگاه باشید هنگامی که لباس بر سر میکشند میداند آنچه آنان مخفی میکنند یا آشکار میکنند بدرستی که او دانای به درون سینههاست.
– یثنون: به معنای عطف و پیچش است
صدور: سینه است
یسرون: از راز وسر میآید آنچه را میپوشانند مخفی میکنند
انهم – بعضیها می گویند کفارند بعضیها می گویند منافقیناند…
آگاه باشید وقتی لباس خود را میپوشند یعنی به سر میکشند خدا به ظاهر و باطن اینها علم دارد او دانای به سینههاست
پس این کار که خودت را از رسول الله ص بپوشانی فایده ایی ندارد.
پس ترجمه و تفسیر درستش این که عدهای هستند که خودشان را از رسول الله ص مخفی میکنند چرا؟ چون میترسند رسول الله ص درون آنها را ببیند بعد خداوند میفرماید همان لحظه که لباس سر کشیدهاید که خودت را مخفی میکنید او میداند ظاهر و باطن تورا
جناب ابن عربی در اوصاف کامل: کامل کسی است که وقتی پیشش نشستهاید از بدو تولد تا آن لحظه هر کاری کردهاید
میداند علیم بذات الصدور است حالا چه این علم را به خداوند بر گردانیم چه به رسول الله ص بدانیم فرقی نمیکند
آیه (۶): وَمَا مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَی اللَّهِ رزقها وَیعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ کلٌّ فِی کتَابٍ مُبِینٍ
و هیچ جنبندهای در زمین نیست مگر اینکه روزیِ او برخداست، و [او] قرارگاه واقعی و جایگاه موقت آنان را میداند؛ همه در کتابی روشن ثبت است.
تفسیر آیه(- دابه؛ جنبنده هرچیزی که بجنبد هر چیزی که جنبش داشته باشد یعنی بهرهای از حیات است لذا هر چیزی را که میجنبد دابه است جنبندهای در زمین نیست مگر رزق او بر خداست و چقدر جنبنده داریم مگس پشه میکروب ووو
علامه طباطبایی رضوان الله: نکته خیلی قشنگی میفرماید: همانطور که خلقت موجودات با خداست روزی اینها هم با خداست خداست روزی دهنده صاحب قوت است هر کسی روزی خاص خودش را دارد روزی انسان از همه بیشتر است ما یک روزی معنوی هم داریم و…
خداوند همه اینها را میداند و رزق موجودات را میدهد از عقرب که نیش دارد تا برسد به میکروب…
– رزقش بر خداست واجب است بر خدا خدا خودش بر خودش واجب کرده روزی خلایق را – یا در آیات دیگر میفرماید: تنگ شدن روزی و بسط روزی بدست خداست کسی را که خدا روزیش را تنگ میکند
وَمَا مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَی اللَّهِ رزقها وَیعْلَم مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ کلٌّ فِی کتَابٍ مُبِینٍ
نکته: این جا اشارتا یک مطلبی است – جنبندهای نیست در زمین.
میکروبها جنبندگان هستند شما تا بحال فکر کردید که در بیماریهای واگیر دار قدیم وبا میآمد.. و کشتار میکرد بعد چی میشد؟ خودش از بین میرفت؟ الان کرونا آمد وقتی میکروب پخش میشود باید بیشتر بکشد وواما یک قاعدهای هست فواره وقتی بالا میرود به نهایت میرسد بر میگردد هر موجودی وقتی تکثیر میشود به یک درجهای از کثرت که میرسد رشدش متوقف میشود ضعیف میشود و میمیرد و…
آیا انسان ممکن است اینجور بشود؟ بله
بجایی برسد که کثرت نفوس انسان ضعیف بشود این جور بشود الان آزمایشها نشان دادهاند نازایی چقد زیاد شده آیا ممکن است انسان بجایی برسد که مثل فواره بشود؟ بله ممکن است
” وَیعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ کلٌّ فِی کتَابٍ مُبِینٍ
این جا یعنی محل استقرار- در مقابل استقرار عدم قرار است خداحافظی و خداوند وجود و نابودیش را میداند خدا حافظیش را میداند
هر جنبندهای کجاست واز کجا شروع میشود و کجا نابود میشود چون روزیش را خداوند میدهد لااقل یکی از معانیش این است تمام اینها کتابت شده است ثبت و ضبط شده است این عالم کتاب دارد قانون دارد تمام میکروبها ویروسها و تمام جنبندهها امتهایی هستند مثل شما و هر امتی یک اجلی دارد وقتی اجلش میآید از بین میرود مثل فواره ما انسانها هم اجل داریم نسل ما به یک جایی میرسد منقرض میشود و گفتند، و دوباره خداوند آدم و حوا میآفریند ما هم اولین آن نیستیم خداوند هزار هزار آدم آفریده ما اولی نیستیم همه اینها در کتاب مبین ثبت و ضبط است قانون دارد حیوانات همه قانون مند هستند
خدایا بحق قرآنت بحق آن قلبی که محل نزول قرانت بود بحق آورنده قرآنت قسمت میدهیم قلوب ما را ظرف معارف قرآن و انوار ولایت قرار بده خدایا در فرج امام زمان ما عج تعجیل بفرما … عاقبت ما ختم بخیر بگردان
الحمدلله علی الولایه