۱۴۰۱-۲-۲ تفسیر سوره مریم آیات ۷۵-۷۷ جلسه ۱۱
بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه ۱۴۰۱/۲/۲ (تفسیر سوره مریم) (جلسه ۱۱ شب قدر)
موضوع: ایات ۷۵ الی ۷۸
قُلْ مَن کَانَ فِی الضَّلَالَهِ فَلْیَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَٰنُ مَدًّا حَتَّىٰ إِذَا رَأَوْا مَا یُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَهَ فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَّکَانًا وَأَضْعَفُ جُندًا
بگو آنکه در گمراهى است پس باید مهلت دهد بدو خداوند مهربان مهلتى تا گاهى که بینند آنچه را وعده داده شوند یا شکنجه و یا ساعت را زود است بدانند کیست آنکه بدتر است در جایگاه و سست‌تر است در سپاه (۷۵)
اگر گناه کردی و دنیا به دست شما آمد بدانید برای عذاب است.
فی الضلاله فلیمدد، برای شر است این مدد،
قاعده در این نیست که دنیا به ادمهای خوب داده شود.
اینطور نیست به کسی بلا بخورد او آدم بدی باشد و یا به کسی دنیا بدهند او خوب است.
روایت: امام صادق ع، می‌فرماید: ساعت یعنی قیام قائم.
هر کسی منکر ولایت امیرالمومنین ع و ولایت ما است در ضلالت است
خداوند با اینها راه می اید تا آنچه وعده داده شده ببینند یا با مرگ بمیرد یا با ظهور امام قائم انجا متوجه می‌شوند چه کسی مکان بدتری دارد.
این آیه با قل شروع شده، قُلْ مَن کَانَ فِی الضَّلَالَهِ..
انگار خداوند رجز می‌خواند. فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَّکَانًا وَأَضْعَفُ جُندًا، در مقابل انها که اذا تتلی علیهم ایاتنا بینات
در برابر آنان می‌گوید تو هم رجز بخوان، با آمدن مرگ یا ظهور امام زمان متوجه می‌شوید، چه کسی قوی‌تر است.
یادمان باشد، فکر نکنیم فقیر شده‌ایم بدبخت هستیم و خدا ما را فراموش کرده است و یا دیگران در پول غرق هستند خداوند انها را دوست دارد
مریم: وَیَزِیدُ اللَّهُ الَّذِینَ اهْتَدَوْا هُدًى وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ مَّرَدًّا
و بیفزاید خدا آنان را که پى جوى هدایتند هدایت را و بازمانده‌های شایسته بهتر است نزد پروردگار تو در پاداش و بهتر است در بازگشت (۷۶)
ویزیدالله…، زیاد می‌کند خدا
نکته (ایمان یک چیز واحد نیست قابل زیاده و نقصان است)
روایت داریم ایمان ۱۰ درجه است، و سلمان درجه ۱۰ ایمان را داراست و ابوذر درجه ۹ ایمان را داراست و مقداد درجه ۸ ایمان را داراست، بین هر درجه تا درجه بعد خیلی راه است،
در آیه قبل فَلْیَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمَٰنُ مَدًّا، حضرت رحمان مدد می‌کند گمراهان را، ولی در اینجا اسم الله است یزیدالله
رحمان به همه عطا می‌کند کاری به کفر و ایمان ندارد و رحیم به مؤمنین عطا می‌کند و الله جامع اسماء است
اهْتَدَوْا هُدًى…، هدایت انها را زیاد می‌کند یعنی چه؟
اهتدا با هدی فرق دارد، قران هدی است
ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ، قران برای متقین هدی است، متقین کسانی هستند که اهتدا پیدا کرده‌اند، قران هدی را زیاد می‌کند یعنی معرفت انها به قران وحقایق را زیاد می‌کند.
اول هدایت به ایمان و اسلام بعد زیاد می‌کند چیزهایی از قران برای انها، و باز می‌شود از ایات قران برای انها چیزهایی که دیگران نمی‌فهمند و حتی به ذهن انها هم نمی‌رسد.
وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ مَّرَدًّا
یک بحث علم است و یک بحث عمل
اهتدا و هدی بحث علم و معرفت است به امام و مقامات ولایت که کسب می‌کند
اما باقیات الصالحات عمل کرد است
روایت: وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ،، تسبیحات اربعه است
«سُبْحانَ اللهِ، وَ الْحَمْدُ لِلهِ، وَ لا إلهَ إلاّ اللهُ، وَ اللهُ أکْبَرُ»
. یعنی یکی از مصادیق باقیات الصالحات تسبیحات اربعه است
روایت: رسول الله ص فرمود هرکس این ذکر تسبیحات اربعه را بگوید درختی برای او کاشته می‌شود و فرمودند به شرط آنکه غیبت نکند چون آتش در باغ خود می‌اندازند و درختها را می‌سوزاند.
وَخَیْرٌ مَّرَدًّا، یعنی برگرداندن
مرد، به تو برگشت می‌کند، یعنی این باقیات و الصالحات به تو بر می‌گردد چون باقی می‌ماند برای آخرتت
چقدر یک ذکر در ملکوت اجر دارد و عظمت پیدا می‌کند.
یامَنْ یُعْطِی الکَثیرَ بِالقَلِیلِ، ای که زیاد می‌بخشی در برابر اندک..
باقیات و صالحات، در برابر کفار می‌گفتند که چه کسی وضعش بهتر و.… بروید انطرف ببینید چه کسی وضعش بهتر یا بدتر است، ابد در پیش داریم.
تفسیر دیگر در مورد باقیات و صالحات، یعنی زنان عالمه و صالحه هستند. الإمامُ علیٌّ علیه السلام: العُلَماءُ باقونَ ما بَقِیَ الدَّهرُ، أعیانُهُم مَفقودَهٌ، و أمثالُهُم فِی القُلوبِ مَوجودَهٌ.
امام على علیه السلام: اهل علم، تا دنیا هست زنده‌اند. پیکرهایشان از میان می‌رود، امّا یادشان در دلها هست.
علما باقی هستند زنان عالمه می‌شوند باقیات الصالحات یعنی زنان نیکو کار
روایت: زن صالحه از اولاد بهتر است.
نکته دیگر: باقیات الصالحات یعنی اعمال که باقی می‌ماند.
آنچه نزد شماست نابود می‌شود و آنچه نزد خداست باقی می‌ماند.
آنچه باقی می‌ماند، کارهای خیر است در نزد خدا
جناب افلاطون، دوست دارم به دنیا برگردم برای گفتن یک لااله الا الله.
انهایی که عارف و صاحب تصرف می‌شوند ذکر خدا را می گویند، همین لااله الا الله را گفته‌اند.
مریم: أَفَرَأَیْتَ الَّذِی کَفَرَ بِآیَاتِنَا وَقَالَ لَأُوتَیَنَّ مَالًا وَوَلَدًا
آیا دیده‌ای آن را که کفر ورزید به آیتهاى ما و گفت هر آینه داده شوم مال و فرزندى را (۷۷)
از اینجا رکوع بعد شروع می‌شود ولی با همان مضمون قبل.
حدیثی است، یکی از اصحاب رسول الله می‌رود پیش یکی از مشرکان قریش و طلبی داشت و بگیرد و عاص می‌گوید انکار رسول الله کن تا طلب شما را بدهم، گفت هرگز انکار نمی‌کنم، او هم در جواب می‌گوید مگر در بهشت مال وفرزند زیاد نیست انطرف از من بگیر….
علامه طباطبایی می‌گوید این حدیث با این آیه نمی‌سازد، مشرکان قائل به معاد نبودند تا چنین چیزی بگوید و اگر از روی استهزا گفته که استهزاء کننده جواب ندارد. در حالیکه حق سبحان جواب می‌گوید
َ لَأُوتَیَنَّ، “لام “تاکید است” نون” تاکید هم دارد.
حتماً حتماً مال و منال پیدا می‌کنم
روی چه میزانی این حرف را می زند؟ روی همان نکته که مؤمنین فقیر هستند و کفار پولدار هستند.
یعنی من کفر می ورزنم بعد ببینید چه مال و منالی به هم می‌زنم
خداوند در آیه بعد جواب اینها را می‌دهد.
مریم: أَطَّلَعَ الْغَیْبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَٰنِ عَهْدًا
آیا آگهى یافت بر ناپیدا یا برگرفته است نزد خداى مهربان عهدى را (۷۸)
اطلاع ازغیب دارد، در ظاهر امر بر می اید که این دارد پیش گویی می‌کند. و می‌گوید ببینید چه وضعی پیدا می‌کنم بخاطر کفرم.
خداوند در جواب می‌گوید أَطَّلَعَ الْغَیْبَ..، ایا غیب می‌داند که نمی‌داند یا عهدی از نزد خدای رحمان گرفته
در آیه ۷۸ عِندَ الرَّحْمَٰنِ عَهْدًا
و در آیه ۸۷ مریم : لَّا یَمْلِکُونَ الشَّفَاعَهَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَٰنِ عَهْدًا
عهد گرفتن از حضرت رحمان را مساوی کرده با اطلاع از غیب.
آیه ۸۷ لَّا یَمْلِکُونَ الشَّفَاعَهَ….. مالک شفاعت نیستند مگر از حضرت رحمان عهد گرفته، باشد یعنی اطلاع از غیب دارد و صاحب شفاعت است کسیکه از حضرت رحمان عهد گرفته است.
مفسرین مطالبی در مورد این عهد می گویند
اما گوئیم این عهد گرفتن، ولایت است.
در مورد حضرت ابراهیم ع فرمود
وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی ۖ قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ
تورا امام قرار دادم، گفت از ذریه من هم قرار بده، گفت عهد من به ظالمین نمی‌رسد (عهد من امامت است)
. «أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ،
به امامی که به شما قرار داده‌ام وفا دار باشید من هم به بهشتی که برای شما قرار داده‌ام وفا دار باشم.
أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَٰنِ عَهْدًا، به معنای بیعت با امام کرده، امام عهد الهی است، و از جانب خدا هست،
بوسیله امام، انسان به خدا متصل می‌شود
الحمدلله علی الولایه