۱۴۰۲-۲-۳۱ شرح عیون جلسه ۳۲۱
بسم الله الرحمن الرحیم
#یکشنبه ۱۴۰۲/۲/۳۱» درس عیون، جلسه ۳۲۱،
موضوع: بحث خواص نفس انسانی
انسان در حیوانیت باحیوانات مشترک است، انسان حیوان ناطق است، اما خصوصیاتی دارد، خصوصیات یعنی افعالی که مختص این نوع است، مثل ویژگی خنده و گریه که مال انسان است.
متن کتاب
۴- و از این خواص این که مشارکت مصلحت گرایانه وی را از برخی از افعال مانع است……
شرح: مشارکت مصلحت گرایانه… یعنی بخاطر شرکت در گروهی بخاطر مصلحتش یک سری کارها را نمی‌کند و یک سری کارها را انجام می‌دهد و اگر در این گروه نبود این کارها را انجام نمی‌داد.
انسان وقتی در گروهی مشارکت می‌کند یک سری کارها را انجام می‌دهد بخاطر نفس خودش نیست بخاطر مشارکت در آن گروه است.
قانون را اگر از بچگی به انسان یاد بدهند همانطور رشد می‌کند، لذا پدر و مادر باید به بچه بگویند چه کاری زشت است و چه کاری خوب است.
حیوانات اگر بچه خود را نمی‌خوردند بخاطر اعتقاد انها نیست بلکه بخاطر سرشت انها است.
خاصیت انسان وقتی اعتقاد پیدا می‌کند رفتاری خاص از او سر میزند
روان شناسان از این اعتقاد استفاده می‌کنند.
احترام به اعتقادات دیگران انسان را در نزد آن گروه بالا می‌برد.
۵- و از جمله خواص این که: «شعور و علم انسان به اینکه شخص دیگری فهمید به اینکه وی کاری کرده که همه متفقند که نباید انجام داد باعث انفعالی نفسانی در وی می‌شود که خجالت نامیده می‌شود»
شرح: خجالت چیست!؟ خجالت یک زجر است بعضی‌ها خجالتی هستند و بعضی‌ها خجالتی نیستند و در زمینه‌های مختلف هم انسانها باهم فرق دارند اما خجالت کشیدن چیست و چه حسی است در بیرون چیزی نیست این خجالت در وجود خود انسان است.
۶-و از جمله این خواص: و انسان در ازای خوف رجاء دارد و حیوانات دیگر آن را ندارند، مگر اینکه چسبیده به زمان حاضر باشد،….
شرح: خوف در مورد آینده است که چه می‌شود.
می گویند حیوان همان لحظه می‌ترسد و تصور از آینده ندارد.
خوف از آینده یکی از احساسات است در وجود ما می‌آید انسان در مقابل خوف رجاء دارد امید دارد و حیوانات دیگر آن را ندارند.
خیلی از حیوانات غذا جمع آوری می‌کنند به خاطر سرشت آنها است به خاطر خوف از آینده نیست آنها عقل جمعی دارند نه فردی
الهام الهی اینها تک تک عقل ندارند بلکه در اجتماع قرار می‌گیرند مثل یک پیکره می‌شوند و یک رب النوع بر آنها حاکم است.
و بعد از تقدیر آن فرمود: و خلاصه افعال حکمیه و عقلیه از انسان به جهت شخص خودش صادر می‌شود ولی از دیگر حیوانات از جهت عقل نوعی که تدبیر کلی می‌کند صادر می‌شود.
۷- و از خواص انسان این است که وی می‌تواند در امور آینده خود اندیشه نماید که آیا شایسته است که آنها را انجام دهد و یا شایسته نیست…..
شرح: انسان فکر می‌کند که چه کاری کند در امور آینده و مثلاً با خود می‌گوید اگر چنین بگویم طرف جواب مثبت می‌دهد ووو پیش خود قضاوت می‌کند انسانها دیگران را پیش‌داوری می‌کنند و این باعث می‌شود خیلی کارها را انسان انجام ندهد در انسان احساسات مختلف مثل خوف و رجا یا خجالت و… باعث می‌شود کارهایی را بعداً انجام بدهند و یا اصلاً انجام ندهد ولی دیگر حیوانات در تمهیدات برای آینده یک نوع تمهیدی دارند که طبیعت انها بر آن سرشته است، خواه با عاقبت ایشان موافقت داشته باشد، خواه نه.
۸- و از این خواص تذکر اموری است که از ذهن غایب شده است، زیرا دیگر حیوانات بر تذکر قدرت ندارند، یعنی بر بازگرداندن و استرجاع و تذکر قدرت ندارند.
شرح: انسان ممکن است چیزی را فراموش کند و با دیدن نشانه‌ها آن را به یاد بیاورد و آن قوه در وجود ما ذاکره است.
ذهن انسان خیلی شلوغ است احساسات و خاطرات و… که ذهن بعضی از آنها فقط یک ساعت نگه می‌دارد و بعضی‌ها را یک ماه و بعضی‌ها در یک سال وووو بعد بعضی از امور مهم را نگه می‌دارد بعضی از خاطرات که ارزش داشته و پاک شده با یادآوری نشانه‌ها آن خاطره را به یاد می‌آورد
الحمدلله علی الولایه