۱۴۰۳-۴-۱۷ شرح خطبه متقین جلسه ۲
بسم الله الرحمن الرحیم
️«الحمدالله رب العالمین الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و طبیب قلوبنا و شفیع ذنوبنا العبد المؤید الرسول المسدد المحمود الاحمد ابوالقاسم المصطفی محمد»
«««محرم ۱۴۰۳»»»
السلام علیک یا ابا عبدالله الحسین ع
بکشنبه ۱۴۰۳/۴/۱۷، شب دوم محرم (لبیک یاحسین ع)
موضوع: خطبه ۱۹۳ همام (متقین)
مقدمه(همام به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند متقین را برای من وصف کن طوری که من آنها را میبینم.
امیرالمؤمنین به همام فرمودند تقوا پیشه کن و نیکوکاری کن……)
عدل با احسان تفاوت دارد.
کدام یک از اینها بالاتر است عدل یا احسان؟!
عدل بالاتر از احسان است زیرا اول باید عدل باشد که بعد از آن انسان از حق خود بگذرد و احسان کند.
مؤمن در دعوا و بحث از صراط حق خارج نمیشود، ولی دشمنش خارج میشود و مرتکب گناه میشود مثلاً تهمت میزند ظلم میکند و … .
و بواسطه ی همین گناهانی که مرتکب میشود عذاب میشود.
((أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اَللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى خَلَقَ اَلْخَلْقَ حِینَ خَلَقَهُمْ غَنِیّاً عَنْ طَاعَتِهِمْ آمِناً مِنْ مَعْصِیَتِهِمْ لِأَنَّهُ لاَ تَضُرُّهُ مَعْصِیَهُ مَنْ عَصَاهُ وَ لاَ تَنْفَعُهُ طَاعَهُ مَنْ أَطَاعَهُ فَقَسَمَ بَیْنَهُمْ مَعَایِشَهُمْ وَ وَضَعَهُمْ مِنَ اَلدُّنْیَا مَوَاضِعَهُمْ))
((پس از ستایش پروردگار! همانا خداوند سبحان پدیدهها را در حالى آفرید که از اطاعتشان بىنیاز، و از نافرمانى آنان در امان بود، زیرا نه معصیت گناهکاران به خدا زیانى مىرساند و نه اطاعت مؤمنان براى او سودى دارد، روزى بندگان را تقسیم، و هر کدام را در جایگاه خویش قرار داد.))
شرح: ابتدای کلام را با حمد و ثنا و صلوات بر رسول الله را شروع کرد، و به ما یاد میدهد که حمد خدا بدون صلوات بر پیامبر پذیرفته نیست.
همیشه لا اله الا الله کنار آن محمد رسول الله است.
ولایت راه رسیدن به توحید است.
سبحانه ذکری است که برای تنزیه خداوند است یعنی بیان میکند که خدا نامحدود است. خالق مثل مخلوق نیست و متعالی است، حق تعالی برتر از آنست که حتی به تصور بیاید.
در خطبههای دیگر دارد که: آنچه به خیال شما میآید خداوند بر خلاف آن است.
خلق را آفرید …
درمورد آفرینش و پی بردن به وجود خالق هستی:
اولاً انقدر خداوند ظاهر است که ظاهرتر از او چیزی نیست. یکی از اسما خداوند ظاهر است.
آیه قرآن((أَفِی اللَّهِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ))
آیا در خدا که آفریننده آسمانها و زمین است شک توانید کرد؟!
این یک قاعده فلسفی است به اسم قانون علیت. یعنی هر معلولی علتی دارد، به زبان ساده هر سازهای یک سازندهای دارد، نظام به این عظمت سازنده نمیخواهد؟!!
خداوند معلول نیست که علت بخواهد، خودش علتِ است.
برای همین امیرالمؤمنین علیه السلام قبل از خلقت میگوید: سبحانه و تعالی…
جز خداوند متعال هیچکس در این عالم کارهای نیست.
اگر کسی گفت من خیلی کسی هستم بگو اگر میتوانی چند روزی را نخواب!!!!
در این عالم غیر از خالق کسی کارهای نیست. خدایی که از رگ گردن به ما نزدیکتر است.
این مطلب را در اول خطبه متقین آورد که نشان دهد اول باید خدا را باور کنید، اصل و پایه ایمان به خداست.
خداوند از اطاعت خلق بینیاز است…
خداوند غنی است و ما مخلوقات فقیر اوییم.
اطاعت ما برای خداوند سودی ندارد و معصیت ما به او ضرری نمیرساند.
((گر جمله کائنات کافر گردند
بر دامن کبریاش ننشیند گرد))
چرا خدا ما را آفرید؟
بحثی که ارتباط دارد با این خطبه،
خداوند برای چه ما را آفریده است؟!
آیا آفرینش ما برای خدا نفعی دارد؟!
اول باید بدانیم که حق واجب الوجود است و شبیه نیست به مخلوقاتی که ممکن الوجود هستند.
واجب الوجود غنی است و غنی کسی است که همه چیز دارد و نقصی در او نیست که بخواهد چیزی به دست بیاورد.
پس خلقت ما برای خداوند نفعی ندارد.
آیا خداوند از خلقت عالم هدف داشته است؟!
اگر گفته شود هدف داشته یعنی یک چیزی را نداشته و اراده کرده است که به دست بیاورد.
در تعریف: هدف یعنی چیزی را نداری و میخواهی به دستش بیاوری.
آیه قران «….. فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ»
قطعاً خداوند از جهانیان بینیاز است.
هیچ نیازی در خدا نیست که بگوید به این هدف خلق را آفریده است.
خداوند هدف ندارد برای خلقت اما آفرینشِ این عالم خودش هدف دار است.
جناب مولانا:
((من نکردم خلق تا سودی کنم
بلکه تا بر بندگان جودی کنم))
اما خلقت این عالم غایت دارد یعنی ما که مخلوق هستیم خداوند برای ما هدف قرار داده است.
پس اگر تمام مردم برای خدا سجده کنند هیچ چیزی به او اضافه نمیشود، یا اگر گناه کنند چیزی از او کم نمیشود.
در کل برای خداوند علی السویه است.
نکته مهم این است: که همه چی برای خود ماست.
بزرگترین گناه عالم برای خدا ضرر ندارد و این ضرر متوجه خود انسان است.
خداوند خالق انسان است و میداند که چه چیزی برای مخلوقش خوب است و چه چیزی برایش ضرر دارد.
میگوید نماز بخوان چون میداند آن چیزی که برایت نفع دارد نماز است اما فکر نکن که این نماز تو برای خدا نفع دارد.
اگر متقی شدی فکر نکن که میتوانی منت سر خدا بگذاری! که مثلاً چقدر عبادت کردی و یا ذکر گفتی.
اینها برای خودتان است که شما را به خداوند نزدیک میکند و مقام شما را بالا میبرد.
اگر ما صلوات میفرستیم برای پیامبر ص فکر نکنید مقام ایشان بالا میرود! ایشان انقدر عظیم است که اول شخص نظام هستی است.
پس وقتی صلوات میفرستید مقام خودتان بالا میرود و صلوات فرستادن شما را به پیامبر اکرم ص نزدیکتر میکند.
معیشت ما تقسیم شده است. در یک وجه کلی ما باید در کارهایمان و زندگیمان زحمت بکشیم؛ اما این را بدانید که روزی ما تقسیم شده است. تلاش هم که میکنی همان قسمت خودت روزیت میشود.
تفاوت تقدیرات برای آنطرف هم مؤثر است، گاهی انسان آنطرف میرود میگوید ای کاش من در دنیا فقیر بودم چون میبیند چه ارزشی داشته آن فقری که تقدیرش بوده.
گاهی به انسان مصیبتهایی میخورد، وقتی پروندهاش را باز میکنند میگوید ای کاش همه عمرم بهم مصیبت میخورد از بس آنطرف ثواب به او میدهند.
الحمدلله علی الولایه