۱۴۰۲-۳-۴ شرح اصول کافی
باب مخصوص و جامع در فضلیت و صفات امام
بسم الله الرحمن الرحیم
#پنج شنبه ۱۴۰۲/۳/۴ «درس اصول کافی جلد اول»
((باب مخصوص و جامع در فضلیت و صفات امام))
«ترجمه حدیث»
⬅️پس امامت همیشه در فرزندان او بود در دوران متوالى و از یکدیگر ارث میبردند تا خداى تعالى آن را به پیغمبر ما (ص) به ارث داد و خود اوجل و تعالى فرمود (۶۸ سوره ۳) (((همانا سزاوارترین مردم بابراهیم پیروان او و این پیغمبر و اهل ایمانند و خدا ولى مؤمنانست))) پس امامت مخصوص آنحضرت گشت و او بفرمان خداى تعالى و طبق آنچه خدا واجب ساخته بود، آنرا بگردن على نهاد و سپس در میان فرزندان برگزیده او که خدا به آنها علم و ایمان داده جارى گشت و خدا فرموده (۵۶ سوره ۳۰) (((آنها که علم و ایمان گرفتند، گویند در کتاب خدا تا روز رستاخیز بسر برده اید))) پس امامت تنها در میان فرزندان على است تا روز قیامت، زیرا پس از محمد (ص) پیغمبرى نیست این نادانان از کجا و بچه دلیل براى خود امام انتخاب میکنند: همانا امامت مقام پیغمبران و میراث اوصیاء است، همانا امامت خلافت خدا و خلافت رسول خدا (ص) و مقام امیرالمؤمنین علیه السلام و میراث علی علیه السلام و میراث حسن و حسین علیهما السلام است. همانا امامت زمانه دین و مایه نظام مسلمین و صلاح دنیا و عزت مؤمنین است: همانا امامت ریشه با نمو اسلام و شاخه بلند آنست، کامل شدن نماز و زکوه و روزه و حج و جهاد و بسیار شدن غنیمت و صدقات و اجراء حدود و احکام و نگهدارى مرزها و اطراف بوسیله امامست
🟥شرح حدیث
بحث در مورد صفات امام بود که امام هشتم ع فرمودند: خداوند در کتابش چیزی را فرو گزار نکرده و همه چیز را تبین کرده و گفته است و دین خداوند تمام نمی‌شد مگر با امامت و بعد از آن امامت را توضیح دادن: فرمود امام خیلی بالاتر از آنی است که مردم بتوانند با عقولشان آنرا تعین کنند! آیا مردم قدر امام را می‌دانند؟ و محل و موقعیت امام را می‌شناسند!!! که از طرف خودشان امام مشخص کنند؟
و خداوند حضرت ابراهیم ع را بعد از مقام نبوت و مقام خلت به امامت رسانیدند فرمود:
” إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ “/ ۱۲۴- بقره ؛ – همانا من ترا امام مردم گردانیدم.
حضرت ابراهیم ع آنقدر خوشحال شد که فرمود از فرزندان من هم به امامت رسند خداى تبارک و تعالى فرمود: «لا ینال عهدی الظالمین» عهد من به ستمکاران نمی‌رسد…..
کسی که می‌خواهد با خداوند عهد ببندد کسی که می‌خواهد با خداوند دست بیعت بدهد می‌فرماید: عهد الهی با امام است
با امام که بیعت کردید با خدا عهد بستید فرمود عهد من به ظالمان نمی‌رسد
🟥 ظلم سه گونه است:
۱- ظلم به خود: گناهی که طرف در حق
خودش مرتکب می‌شود
۲- ظلم به دیگران- رعایت نکردن حق الناس
۳- ظلم به خداوند
شرک به خداوند ظلم است
پس از این آیه استنباط می‌شود که امام باید معصوم باشد پس امام ظلم نمی‌کند، نه به خودش، نه به دیگران نه به خداوند واین آیه اثبات عصمت امام ع است و این آیه امامت هر ظالمی را تا روز قیامت باطل می‌کند..
– ادیان توحیدی عالم – ادیان ابراهیمی شامل یهود و مسیحیت و اسلام، این سه تا دین بزرگ عالم است. چون پیامبرانشان همه از نسل حضرت ابراهیم هستند، خداوند به حضرت ابراهیم ع شرافت داد و امامت را در فرزندان برگزیده و پاکش قرار داد و فرمود: انبیاء/۷۲ – و اسحق و یعقوب را اضافه باو بخشیدیم و همه را شایسته نمودیم و ایشان را امام و پیشوا قرار دادیم تا بفرمان ما رهبرى کنند و انجام کارهاى نیک و گزاردن نماز و دادن زکوه را بایشان وحى نمودیم آنها پرستندگان ما بودند.
– خداوند معصومان را که اهل طهارت و صفوت هستند از ذریه حضرت ابراهیم ع قرار داد و…
وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاهِ وَإِیتَاءَ الزَّکَاهِ وَکَانُوا لَنَا عَابِدِینَ
ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻧﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﺎ [ﻣﺮﺩم ﺭﺍ] ﻫﺪﺍﻳﺖ می‌کردند، ﻭ ﺍﻧﺠﺎم ﺩﺍﺩﻥ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻧﻴﻚ ﻭ ﺑﺮﭘﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺯﻛﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺣﻲ ﻛﺮﺩﻳﻢ، ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ. (٧٣-انبیا)
– قرار دادیم آنان را که هدایت میکنند به امر ما پس اولی الامر هستند و وحی کردیم به آنان انجام کارهای خیر را – انجام دادن خیرات را به آنان وحی کردیم
🟥نکته: واینان بودند که عابدان ما هستند ” أَطیعُوا اللَّهَ وَأَطیعُوا الرَّسولَ وَأُولِی الأَمرِ مِنکُم ”
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ ذَٰلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا
ﺍﻱ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ! ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ [ﻧﻴﺰ] ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺍﻣﺮ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ [ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ بیت‌اند ﻭ ﭼﻮﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻘﺎم ﻋﺼﻤﺖ می‌باشند] ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ. ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﭼﻴﺰﻱ [ﺍﺯ ﺍﺣﻜﺎم ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ] ﻧﺰﺍﻉ ﺩﺍﺷﺘﻴﺪ، ﺁﻥ ﺭﺍ [ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻴﺼﻠﻪ ﻳﺎﻓﺘﻨﺶ] ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﻳﺪ، ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺩﻫﻴﺪ; ﺍﻳﻦ [ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺩﺍﺩﻥ] ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻭﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻧﻴﻜﻮﺗﺮ ﺍﺳﺖ. (۵٩)
– شیعیان می گویند:
اولی الامر فقط امامان معصوم‌اند ولا غیر
اولی الامر: صاحب امر
دلیل هم داریم که غیر از ۱۲ امام اولی الامر نداریم.
که این اولی الامر باید معصوم باشد و صاحب امر است
و صاحب امر یعنی امر می‌کند مردم را؟ نه
به امر ما هدایت می‌کند او صاحب امر است کسی که متصل با خداست و از جانب خداست
” وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا ” بعد
” وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ” است
– علامه طباطبایی رضوان خدا بر ایشان باد در المیزان یک بحث مبسوطی دارد که این ” فِعْلَ الْخَیْرَاتِ” چرا نفرمود ما وحی کردیم به آنان علم به کارهای خوب را!
می گوییم: انجام دادن خیرات را به آنان وحی کردیم و این یک نوع وحی غیر از وحی علمی است یعنی کارهای امام به خود وحی خداوند است نه اینکه طبق وحی خدا باشد! ” فِعْلَ الْخَیْرَاتِ” یعنی مستقیماً با وحی این کار را انجام می‌دهد و کارهای خیر با وحی انجام می‌گیرد طرف هر کاری می‌کند خود وحی است.
” وَإِقَامَ الصَّلَاهِ وَإِیتَاءَ الزَّکَاهِ وَکَانُوا لَنَا عَابِدِینَ” وحی کردیم به ایشان نمازو روزه جداست از آن ” فِعْلَ الْخَیْرَاتِ” خوداین عبارت برداشت عصمت ازش می‌شود که کارهایشان بر اساس وحی الهی است همانطوری که در قرآن در داستان حضرت خضر ع و حضرت موسی ع حضرت خضر ع آن سه کار عجیب را انجام داد اول سوراخ کردن کشتی وبعد کشتن بچه و درست کردن دیوار و حضرت خضر ع به حضرت موسی ع فرمودند من به امر خودم این کارها را نکردم یعنی به وحی الهی بود – اینها هستند که عابد خداوند هستند
بقیه مردم چی می‌شوند؟
«آنها که ربودهٔ الستند
از عهد الست باز مستند
تا شربت بیخودی چشیدند
از بیم و امید، باز رستند
چالاک شدند، پس به یک گام
از جوی حدوث، باز جستند
اندر طلب مقام اصلی
دل در ازل و ابد نبستند
خالی ز خود و به دوست باقی
این طرفه که نیستند و هستند
این طایفه‌اند، اهل توحید
باقی، همه خویشتن پرستند»
– عابدان حقیقی اینها هستند بقیه به تبع آنان می‌توانند عابد بشوند اگر کسی بخواهد عابد خداوند بشود باید خدا را بشناسد بعد عابدش بشود مگر خداوند نفرمود:
«سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ» …
خداند منزه است از آنچه که اینان می گویند
مگر آن عباد الله مخلص که ائمه هستند آنها خداوند را درست وصف میکنند، می‌شناسند و عبادت میکنند. دیگران به تبع آنان می‌توانند خدا را عبادت کنند.
حضرت ابراهیم ع فرمود:
“فَمَن تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی ”
هر کس از من تبعیت کند از من است.
آل عمران
إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا النَّبِیُّ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ
ﻣﺴﻠﻤﺎً نزدیک‌ترین ﻣﺮﺩم ﺑﻪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ [ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻭﺍﻧﺘﺴﺎﺏ ﻣﻌﻨﻮﻱ] ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ [ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺣﻘﻴﻘﺖ] ﺍﺯ ﺍﻭ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ [ﺑﻪ ﺍﻭ] ﺍﻳﻤﺎﻥ آورده‌اند [ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ نزدیک‌ترند] ﻭ ﺧﺪﺍ ﻳﺎﻭﺭ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ. (۶٨)
– این پیامبر ص اولی به ابراهیم و آنکسانی که ایمان می‌آورند و خداوند ولی مومنان است.
نزدیک‌ترین کسی که می‌خواهید بدانید به حضرت ابراهیم ع کیست این پیامبر ص است. که سلوک ایشان و سلوک حضرت ابراهیم ع یک جوراست
خیلی‌ها در طول تاریخ خودشان را منسوب میکنند به حضرت ابراهیم ع – یهودی‌ها که می گویند ما از نسل ابراهیم هستیم و قرآن می‌فرماید می‌خواهید بدانید چه کسی نزدیکتر است؟ مثلاً الآن در میان ما افرادی می‌خواهند خودشان را منسوب کنند به حضرت علی ع – چه کسی اولی است به حضرت علی ع؟ فرمود: – هر کس که از علی ع تبعیت کند نزدیک‌ترین کس است.
سلوک حضرت پیامبر ص ابراهیمی است سلوک عیسوی با سلوک موسوی ع با هم متفاوت است حضرت عیسی ع شرقی است و حضرت موسی ع غربی است و حضرت ابراهیم ع نه شرقی نه غربی است (آیه نور)
لا شرقی لا غربی ابراهیمی است که این خودش یک بحث مبسوطی دارد
– کلام حضرت ابراهیم ع: کسی که از من تبعیت کند از من است.
شما چند هزار سال با ایشان فاصله دارید؟ آیا نسل او هستید؟
حضرت ابراهیم ع فرمود هر کس از من تبعیت کند از من است. هر کس از پیامبر خدا ص تبعیت کند از ایشان است
لذا جناب سلمان عجمی، فارسی است اما حضرت نبی اکرم فرمودند: سلمان از ما اهل بیت است نفرمود عرب است!
– خداوند ولی مومنان است ولی و سرپرست مومنان خود خداوند است مؤمن وقتی ایمان می‌آورد به خداوند خداوند خودش کارهایش را درست می‌کند اگر در مسیر خداوند قرار گرفتید هر چی برایت پیش آمد خیرت در آن است یک موقع مریض یا فقیر می‌شوید…
– امام صادق ع فرمودند:
اگر هر چیزی برای مؤمن پیش بیاید خیرش است اگر صاحب شرق و غرب عالم بشود یا بدنش را با قیچی قطعه قطعه کنند چون ولی اش، سر پرستش خداوند است خدا بهتر می‌داند چی به نفع من یا به ضرر من است
– حضرت علامه آقاجان در الهی نامه: الهی آنچه حسن خواست به شد که نشد چه خوب شد آنچه حسن خواست نشد
نکته: پس این امامت مختص شد به پیامبر اکرم ص و پیامبر ص به امر الهی به گردن علی ع انداخت به رسم آنچه خدا واجب کرده است:
“من کنت مولا فهدا علی مولا”……
امروز مصطفی تفویض کرد امر ولایت به امیرالمؤمنین ع سقایت را داده به امیرالمؤمنین ع و امام ایشان است و عَلم دست ایشان است اگر مؤمن هستید باید زیر پرچم ایشان باشید –
نکته: امام آنانی هستند که خداوند علم و ایمان بهشان عطا کرده است امام بزرگترین خصوصیتی که دارد علم است
چرا باید دنبال امام ع برویم؟ بخاطر اینکه علم دارد علم الهی دارد علم و ایمان کنار هم. و بعضی‌ها علم دارند ایمان ندارند و بعضی‌ها ایمان دارند علم ندارند و بعضی‌ها هیچکدام را ندارند! نه علم و نه ایمان! واین در اولاد معصوم علی ع است تا روز قیامت
پیامبر ص فرمودند: خلفای من تا روز قیامت ۱۲ نفرند و این فقط در یک صورت امکان دارد که یکی از اینان عمرش خیلی طولانی باشد … که حضرت بقیه الله عج امام زمان ماست
امامت مقام انبیاست و میراثی که به اوصیاء وانبیاء می‌رسد.
– امامت خلافت خدا و رسول است
– امیرالمؤمنین ع خلیفه خدا و رسول خداست
امیرالمؤمنین ع خلیفه خداست و از جانب خداست و امام معصوم است
🟥- حدیث: یک کسی آمد پیش امام صادق ع که آقا این روایت از امیرالمؤمنین ع درست است که هر کس مرا خلیفه چهارم نداند ملعون است؟ فرمود بله درست است آن شخص گفت ولی شما چیزی دیگری میگوئید حضرت فرمود معنای کلام ایشان را تو نفهمیدی خلافت در قرآن برای
سه نفر ذکر شده است ۱- حضرت آدم ع ۲- حضرت هارون ع ۳- حضرت داوود ع وچهارمین خلیفه امام امیرالمؤمنین ع است
در قرآن سه تا خلیفه ذکر شده است و چهارمی آن امیرالمؤمنین ع است.
تمام زمام امور عالم به دست امام است زمام دار دین امام است و نظم دهنده امام است
دین بی صاحب نیست. اگر چه الآن مقام امامت غصب شده به حسب ظاهر که امام به حاشیه رانده شد! اما حقیقتاً زمام دین بدست امام است تا کسی را امام زیر پرونده‌اش را امضاء نکند مسلمان نمی‌شود، مؤمن نمی‌شود تمام نظام امورتان را امام اصلاح می‌کند و اصلاح کننده تمام دنیا امام ع است در زمان ایشان شما فقیری پیدا نمی‌کنید تا به او صدقه بدهید، پس تا می‌توانید الان صدقه بدهید
چکونه فقیر نیست چرا؟ چون مال را بالسویه تقسیم می‌کند…
آن موقع مومنان عزیز می‌شوند
– اساس اسلام، رشد کننده، نمو کننده یا آن محکم اصل و اساسش امامت است اصلاً سنگ و خشت بنایش از روی امامت بلند می‌شود چرا چون امام که نیست هر کسی یک چیزی می‌گوید. صدها مسئله در دین وجود دارد که وقتی امام نیست هر کسی برای خودش یک نظری می‌دهد!
*نماز بی ولای او عبادتی است بی وضو
به منکر علی بگو نماز خود رها کند*
– نماز بدون ولایت نماز نیست روزه و حج و زکات و جهاد تمام نیست
الحمدلله علی الولایه