۱۴۰۱-۱۱-۲۰ شرح اصول کافی
بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه ۱۴۰۱/۱۱/۲۰، (اصول کافی، جلد اول)
موضوع: باب امامان اهل بیت نور خدایند
((روایت ۲))
سوره الأعراف
الَّذِینَ یتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِی الْأُمِّی الَّذِی یجِدُونَهُ مَکتُوبًا عِندَهُمْ فِی التَّوْرَاهِ وَالْإِنجِیلِ یأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَینْهَاهُمْ عَنِ الْمُنکرِ وَیحِلُّ لَهُمُ الطَّیبَاتِ وَیحَرِّمُ عَلَیهِمُ الْخَبَائِثَ وَیضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِی کانَتْ عَلَیهِمْ فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنزِلَ مَعَهُ أُولَٰئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ
همانان که دنبالهرو فرستادهای هستند که رسول، نبی، امی درسنخوانده است و با همین نامونشان، در تورات و انجیل خودشان او را میبینند؛ همان پیامبری که آنان را به خوبیها فرمان میدهد و از زشتیها بازمیدارد و چیزهای پاکوپاکیزه را برایشان حلال میکند و چیزهای ناپاک و پلید را ممنوع. همینطور، بار سنگین تکالیف دشوار را از دوششان برمیدارد و از قید خرافات و قوانین مندرآوردی و دستوپاگیر رهایشان میسازد. بنابراین، کسانی که به او ایمان بیاورند و احترام و یاریاش کنند و از قرآن، این نوری که با او فرستاده شده است، پیروی کنند، آنان همان مردم خوشبختاند.» (۱۵۷)
متن حدیث
امام صادق علیه السلام راجع بقول خدای تعالی (۱۵۷ سوره ۷) (((کسانی که پیروی میکنند از رسول و پیغمبری که درس ناخوانده است و اوصافش را در توراه و انجیل نزدشان نوشته مییابند، ایشان را بکار نیک وا میدارد و از کار زشت نهی میکند و پاکیزهها را برای ایشان حلال و پلیدیها را بر ایشان حرام میسازدتا آنجا که فرماید و پیروی کنند از نوری که با او نازل شده، تنها ایشان رستگارند))) فرمود مقصود از نور در اینجا (علی) امیرمؤمنان و ائمه علیه السلام میباشند.
۳- أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَهَ بْنِ مَیمُونٍ عَنْ أَبِی الْجَارُودِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع لَقَدْ آتَی اللَّهُ أَهْلَ الْکتَابِ خَیراً کثِیراً قَالَ وَ مَا ذَاک قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی الَّذِینَ آتَیناهُمُ الْکتابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ یؤْمِنُونَ إِلَی قَوْلِهِ أُولئِک یؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَینِ بِما صَبَرُوا قَالَ فَقَالَ قَدْ آتَاکمُ اللَّهُ کمَا آتَاهُمْ ثُمَّ تَلَا یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ
یؤْتِکمْ کفْلَینِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ یجْعَلْ لَکمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ یعْنِی إِمَاماً تَأْتَمُّونَ بِهِ
آنکسانی که پیروی میکنند از رسول، نبی، امی ونوری که با او فرود میآید اینان رستگارانند
اسم پیامبر ص در تورات و انجیل بوده است ولی الآن نیست چرا؟
در کتاب قاموس کتاب مقدس که مستر هاکس مسیحی نوشته حدود هزار سال پیش کتاب مقدس را باز نویسی کردهاند کتاب یهودیها و مسیحیها، ۴۰۰ سال بعد از پیامبر ص دوباره نویسی شده است و گفتند این نسخه اصلی تورات و انجیل است و نگه داشتن کتابی غیرازاین بعنوان کتاب مقدس حرام است و بقیه را از بین بردند
آن موقع کتاب مقدس فقط در دست کشیشها بود ودر دست عامه مردم نبود البته الآن در خود تورات و انجیل یک اشاراتی هست
مثلاً آمدند پیش یحیی ع وگفتند که آیا تو آن (ماشیح) منجی هستی؟ که باید بیایی گفت نه گفتند آیا تو یک پیغمبرهستی؟ گفت نه
کسی تحقیق کرده بود در اصل انجیل که به زبان آرامی است آنجا به این صورت است می گویند: آیا تو آن پیغمبری هستی؟ گفت نه
حالا آن پیغمبر کیست؟ آنها میشناختند در انجیل برنابا اسم پیامبر ص آمده است و خیلی هم کتاب انجیل برنابا نورانی است.
از امام صادق ع میپرسد این نور در آیه چیست؟ فرمودند: نور در اینجا منظور امیرالمؤمنین ع و امامان اهل بیت هستند میفرماید: و تبعیت میکنند نوری که نازل میشود با او آن نوری که هم از رسول الله تبعیت میکنند هم از نوری که با او فرود میآید نگفت نوری که بر پیامبرنازل شده بلکه گفت با او نازل شده قرآن بر رسولخداص نازل شده است
سوره الشعراء
نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ علی قلبک
آن را جبرئیل بر قلبت فرستاده است (۱۹۳)
– گفت نازل شده است با او نگفت نازل شده است بر او
قرآن بر پیامبر ص نازل شده است و روح الامین قرآن را بر قلب تو نازل میکند.
– این جا میفرماید با او نازل شده است یعنی با پیامبر ص نازل شده است اینها رستگارانند
پس نور این جا منظور امیرالمؤمنین ع و امامان اهلبیت هستند که نور خدایند
روایت: همه جا ظلمت است زمین تماماً ظلمت است مگر آنجایی که به نور الهی روشن است
ظلمت یعنی حیوانیت: شهوت و غضب است
انسان حیوانی ناطق است حیوانی فرشته خو اگر آن بعد فرشتگی نباشد میشود حیوان و یک حیوان معمولی نیست
گرگ و پلنگ به اندازه خوردنشان میدرند
اما انسان این جوری نیست در حیوانیتش هم خیلی بدتر از حیوان است همانجوری که در فرشتگی بالاتر میشود ازفرشتگان همه جا ظلمت است مگر نور خداوند باشد
((روایت ۳))
ابی جارود گوید بامام باقر علیه السلام عرض کردم: خدا به اهل کتاب خیر بسیاری داده است، فرمود: آن چیست؟ عرض کردم: قول خود خدای تعالی است (۵۲ سوره ۲۸) (((کسانی را که پیش از آن به آنها کتاب دادیم باو میگروند تا آنجا که فرماید آنها برای شکیبائیشان دو مرتبه اجر گیرند))) امام فرمود: خدابشما هم عطا کرده چنانکه بایشان عطا کرده است، سپس تلاوت فرمود (۲۹ سوره ۵۷) (((ای گروندگان از خدا باک دشته باشید و برسولش ایمان آورید تا دو بهره از رحمت خود بشما دهد و برای شما نوری قرار دهد که در پرتوش حرکت کنید))) یعنی امامی که باو اقتدا کنید.
خیر کثیر چیست؟
آنکسانی که کتاب به آنان دادیم از قبل از او و آنان به او ایمان آوردند تا آنجایی که اینها آیه میفرماید: عطا میشود اجرشان دو بار بخاطر صبری که کردند
سوره القصص
الَّذِینَ آتَینَاهُمُ الْکتَابَ مِن قَبْلِهِ هُم بِهِ یؤْمِنُونَ
البته عدهای از کسانی که قبل از آمدن قرآن به آنان کتاب آسمانی دادهایم، به قرآن ایمان میآورند. (۵۲)
– ما مسلمانها هم اهل کتابیم در آن معنای وسیع اش مسلمانها هم اهل کتاباند چون به کتاب آسمانی اعتقاد دارند اما اینجا عبارت من قبله دارد یعنی قبل از پیامبر اسلام به آنها کتاب داده شده است دوبار اجر داده میشود بخاطر صبری که کردند
پس دو بار اجر میگیرند، خیلی مقامی دارند این دوبار بخاطر صبر انها است
معلوم میشود مومنان به کتاب آسمانی خیلی تحت فشار بودهاند نمونههایش را داریم مثل اصحاب اخدود
امیرالمؤمنین ع فرمودند:
این داستان اصحاب اخدود سه بار اتفاق افتاده است
۱- در ایران ۲- در یمن ۳ -در شامات بوده است
داستان شاکله کلی آن این که عدهای بودند مؤمن بودند که ایمان آورده بودند به حضرت مسیح و یا پیامبری الهی که جبار آن روزگار یک کانالی میکند اخدود همان کانال را می گویند مردم را در بین آن کانال قرار میدهد و آن را پر از چوب و آتش میکند و فقط یک راه خروجی است که بیایی به پادشاه سجده کنید بیایید بیرون یا پایت را بگذاری روی کتاب آسمانی، انجیل یا کتاب آسمانی هر چی که بوده پایت را میگذاری بعد میآیی بیرون اما انها خودشان را پرتاب میکردند داخل آتش
روایت: یک مادری بود زنی، با بچهاش میرود طرف آتش دلش برای بچهاش سوخت آمد بر گردد بچه ندا کرد مادر بر نگرد من را با خودت بینداز در آتش وقتی خودش را افکند نرسیده-به آن آتش گلستان شد
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
: اعوذوا بِاللّهِ مِن جَهدِ البَلاءِ از سختی بلا به خدا پناه میبرم
چون بعضی از بلاها سخت است این جا دوبار میگوید خدا اجر میدهد
معلوم میشود در ابتدای مسیحیت مشکلاتی داشتهاند به این آسانی نبوده است مسیحیها را میسوزاندند
بخاطر ایمان به کتاب آسمانی
۱- ایمانشان
۲- صبری که کردند
فرمودند: خدا هم به شما داده است و بعد این آیه را خواندند:
الحدید: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ یؤْتِکمْ کفْلَینِ مِن رَّحْمَتِهِ وَیجْعَل لَّکمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَیغْفِرْ لَکمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ
مسلمانان! در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید و به پیامبرش ایمان واقعی بیاورید تا از رحمتش دوچندان به شما عطا کند و نوری درخشان جلوی پایتان بتاباند که بهبرکتش، در مسیر درست راه بروید و تا اینکه بیامرزدتان که او آمرزندهٔ مهربان است. (۲۸)
– یعنی به خدا ایمان آوردهاید باید به رسولش هم ایمان بیاورید این دوتا از هم جداست شاید یکی به خدا ایمان بیاورد اما به رسولش ایمان نیاورد!
خداوند دو پیمانه دو برابر از رحمتش به شما عطا میکند و بعد به شما میدهد نوری که با آن راه بروید
امام باقر ع فرمودند: و این نور امام است امامی که از او پیروی کنید
نکته: (در این آیه: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ یؤْتِکمْ کفْلَینِ مِن رَّحْمَتِهِ وَیجْعَل لَّکمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَیغْفِرْ لَکمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ
– برای شما نوری قرار میدهد که با آن راه میروید معلوم میشود آن نور نباشد نمیتوانید راه بروید
در کجاست که آن نور نباشد نمیشود راه رفت؟ در تاریکی بعد می فرماید امام نور الله است، این نور امام است بوسیله او راه میروید اگر نباشد در جا میزنید چون همه جا تاریک است علمی ندارید مگر به امامتان نگاه کنید
مگر شما قرآن را میفهمید؟ امام دارد تفسیر میکند که این نور امام است، شما قبلش ظلمت بود نمیدیدید پس میفرماید این عالم ظلمانی است و اگر امام داشته باشید میتوانید راه بروید نوری داشته باشید که طی طریق کنید این نور امامیست که به او اقتدا میکنید که بوسیله او میتوانید طی طریق کنید و مشی کنید و راه بروید.
((روایت ۴))
ابو خالد کابلی گوید: از امام باقر علیه السلام درباره قول خدای تعالی (۸ سوره ۶۴) (((بخدا و رسولش و نوری که فرستادیم ایمان آورید))) پرسیدم فرمود: ای ابا خالد بخدا مقصود از نور ائمه علیه السلام است. ای ابا خالد نور امام در دل مؤمنان از نور خورشید تابان در روز روشنتر است و ایشانند که دلهای مؤمنین را منور کنند و خدا از هر که خواهد نور ایشان را پنهان دارد پس دل آنها تاریک گردد و در ظلمت رود.
اگر کسی بگوید مقصود از این نور قرآن است چطور از آیه فهمیده میشود که این نور امام است؟
از همین آیه: سوره التغابن : فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
به خدا و پیامبرش و نوری که فرستادیم، ایمان بیاورید. خدا از کارهایتان آگاه است. (۸)
– ایمان بیاورید به خدا و رسول و نوری که نازل کردیم
– آیه قبلی فرمود: نوری که با پیامبر نازل شده گفتیم نفرمود بر پیامبر بلکه فرمود با پیامبر نازل شده این جا آنرا ندارد وقتی به پیامبر ص ایمان بیاورید یعنی به قرآن هم ایمان آوردهاید چون قرآن رسالت پیامبر است ایمان آوردن به پیامبر یعنی ایمان آوردن به قرآن نمیشود کسی بگوید من پیامبر را قبول دارم و قرآن را قبول ندارم!
این ” َالنُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا ” را که میگوید امام است بعضیها پیامبر را قبول دارند اما ائمه را قبول ندارند که میگوید ایمان بیاورید به خدا و رسولش و نوری که نازل کردیم
اباخالد نور امام در قلب مؤمنین روشنتر از خورشید است و در قلب مؤمنین این نور میدرخشد شیعه قلبش منور به نور امامش است البته شیعه مستبصر نه شیعه مستضعف!
ادراکات قلبی دارد قلبش روشن است میتواند ببیند با نور امام و به نور امامِ که نور الله است ائمه قلوب مؤمنین را نورانی میکنند انسان وقتی اهل ولایت میشود قلبش نورانی میشود و محجوب میکند خداوند نور ائمه را از هر کسی که بخواهد در حجاب بیفتد بهرهای از نور امام نمیبرد
وقتی طرف قلبش منور میشود به نور امام ع چیزهایی میفهمد که قبلش یک صدم آنرا نمیفهمید اما بر عکس کسی از مسیر ولایت خارج میشود نا فهم میشود فرمود قلبشان ظلمانی میشود و پوشیده میشود به آن یغشی:
سوره لیل : وَاللَّیلِ إِذَا یغْشَی (۱)
سوگند به شب چون پرده افکند (۱).
این ظلمت قلب اینها را میپوشاند
((روایت ۵))
صالح بن سهل همدانی گوید امام صادق علیه السلام راجع بقول خدای تعالی: سوره نور / ۸۰ – که به آیه نور معروف است:
«اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْاَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاهٍ فیها مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَهٍ الزُّجَاجَهُ کَاَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَهٍ مُبَارَکَهٍ زَیْتُونَهٍ لَا شَرْقِیَّهٍ وَلَا غَرْبِیَّهٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُورٌ عَلَی نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشَاءُ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْاَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛
در این آیه که معروف به آیه نور است ۵ بار کلمه نور بکار رفته است خود این آیه نور، خیلی خواصی دارد عزیزان ماه رجب هم هست این را هدیه بدهیم این آیه را اگر میتوانید ۵ بار بعد از نمازتان بخوانید به عدد همان ۵ نوری که در آیه هست خیلی انسان را نورانی میکند یا قبل از خوابیدن بخوانید و بخوابید آیه نور دستور عملهایی دارد که با عددهای مختلف هست و خواص خیلی عجیب و غریبی دارد چون این نور “اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْاَرْضِ ” مثل نور خداوند است مثال می زند نور خدا مثالش چگونه است یک مثالی برای نور خداوند است نور خداوند امام است الامام نور الله بعد این جا امام صادق ع یکی یکی تفسیر میکند این آیه نور آنقدر عظمت دارد که کتابهای مستقل نوشته شده در تفسیرش و خود جناب ملاصدرا یک کتاب برای تفسیر آیه نور دارد از بس خواص برایش نقل شده است
یکی از عددهایش همین ۵ بار است خیلی انسان را نورانی میکند بعد جالب این که پشت سرش آیه ظلمت است قرآن بحث ظلمت را میکند غیر از نور و ظلمت یک چیز دیگر هم داریم سایه و آیه سایه:
الفرقان : أَلَمْ تَرَ إِلَیٰ رَبِّک کیفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاکنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیهِ دَلِیلًا
مگر ندیدی که خدا، در قسمتی از روز، چطور سایهها را میکشد؟ اگر میخواست، برای همیشه ثابت نگهشان میداشت؛ اما وجود سایه را به نور خورشید وابسته کردیم! (۴۵)
– خداوند برای هر کدام بحثی کرده است سایه آن برزخ بین نور و ظلمت است.
((بی عنایات حق و خاصان حق
گر ملک باشد سیاهستش ورق))
الحمدلله علی الولایه