۱۴۰۱-۱۱-۲ شرح عیون سعادت نفس جلسه ۳۱۵
بسم الله الرحمن الرحیم
یکشنبه ۱۴۰۱/۱۱/۲.) درس عیون //جلسه ۳۱۵
((موضوع: شرح عین ۴۹ در سعادت نفس))
آیا دعا کردن ما و طلب خواسته ما در نظام عالم تأثیر دارد؟ علامه حسن زاده فرمودند بله خود دعا اسباب نزول فیوضات است.
در قران چقدر می‌فرماید : ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ…
در مورد دعا و ادب آن که چه چیز را بخواهیم یا نخواهیم
روایت است کسی مقام انبیاء را بخواهد این تجاوز از حد است و از ادب دعا به دور است
و مستجاب شدنی هم نیست ویا دعا کند مثلاً زن فلانی زن من بشود و این بی ادبی در دعا است.
اعتلاء به فهم خطاب محمدی صلی الله علیه و سلم یعنی بالا رفتن برای دریافت حقایق قرآن.
تمام کتاب‌ها مقدمه است برای این که کلمات حق تعالی را بفهمیم.
کلام ابن سینا
هلاکت ابدی که خلود در جهنم کند بر اثر نوعی از جهل است.
دین حق که باعث نجاتست عمل کردن به آن انسان را بالا می‌برد.
اینکه انسان بگوید من شیعه هستم پس نجات پیدا می‌کنم این طور نیست، اصل ایمان به خدا و باور قلبی است.
همیشه قرآن می‌گوید یا ایها الذین آمنو….
نکته: آن کسی که دنبال علم و معرفت است کمالی دارد که دیگران ندارند اما این نیست که بقیه اهل هلاکت هستند
کسی که اهل ولایت است اهل کمالات است مافوق نجات است
گناهان در جاهای مختلف فرق دارد.
روایت رسول خدا فرمود حسادت کردن به علی علیه السلام کفر است.
چون علی علیه السلام جان رسول است مثل بقیه افراد نیست.
کسانی که عالم شده‌اند و به بلوغ علمی رسیده‌اند فقط اهل نجات نیستند گفته رحمت خدا را وسعت بده!!!
علت اینکه شیخ فرمود رحمت خدا را وسعت بده این است که به قول خدا عز من قائل نظر داشته است،
ۖ وَرَحْمَتِی وَسِعَتْ کلَّ شَیءٍ ۚ فَسَأَکتُبُهَا لِلَّذِینَ یتَّقُونَ وَیؤْتُونَ
، و رحمت من همه موجودات را فرا گرفته.
نکته: در قرآن بعضی جاها می‌فرماید نوشته شده بر شما روزه گرفتن این کتب به معنای وجوب است واجب شده و ثابت شده خب کتابت چه ربطی به واجب شدن دارد؟ چون ممکن است سخن عوض بشود. اما اگر نوشته شود ثبت می‌شود نوشتن قول را ثبت می‌کند لذا «سَأَکتُبُهَا» یعنی واجب می‌شود بر شما
رحمتی وسعت کل شیئ، رحمت من همه را دربرگرفته واجب می‌کنم رحمتم را بر کسانی که تقوا دارند.
گوییم قول حق سبحانه و رحمتی و سعت کل شیئ رحمت رحمانی همه را در برگرفته و فَسَأَکتُبُهَا رحمت رحیمی است.
امام ملک و ملکوت جعفر صادق علیه السلام فرمود رحمان اسم خاص برای صفت عام و رحیم اسم عام برای صفت خاص است.
رحمان اسم خاص خداوند است و کسی نمی‌تواند اسم خود را رحمان بگذارد ولی رحیم می‌شود گذاشت.
نکته در مورد رحمت رحمانی ورحمت رحیمی و بحث رحمت طلبیدن و یا لعنت کردن،
اگر ما یک دایره را در نظر بگیریم رحمت رحمانی همه دایره را در بر گرفته است و در وسط هم رحمت رحیمیه، وسط دایره می‌شود رحمت رحیمیه.
در رحمت رحمانی رحمت وسعت دارد
رحمت رحیمی رحمت شدت دارد.
کمالات برای اولیای خداست
هرچه طرف به مرکز دایره نزدیک می‌شود شدت رحمت او را می‌گیرد و کمالات او بیشتر می‌شود،
آن نقطه وسط رحمت رحیمیه امام است آن قطب مرکز عالم.
وقتی برای کسی رحمت می‌طلبی گویا می‌خواهی به رحمت رحیمی نزدیکش کنید.
وقتی رحمت می اید همه چیز طرف را به عهده می‌گیرد و طرف را خلاص می‌کند و نقایص او را جبران می‌کند.
وقتی کسی را لعنت می‌کنی از رحمت رحیمی دور می‌شود و وقتی دور بشود بار گناهان او برگردن خودش است بازتاب اعمال گردن خودش است.
یبَدِّلُ اللَّهُ سَیئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ
کسی که لعنت می‌شود از رحمت به دور می‌شود خودش می‌شود و خودش
آیه قرآن هر کسی در رهن و گرفتار اعمال خود است مگر اصحاب یمین انها گرفتار اعمال خود نیستند.
هر چه انسان به رحمت رحیمی نزدیک می‌شود بار او سبک‌تر می‌شود و رحمت شامل حالش می‌شود.
و خدای سبحانه به لحاظ اینکه معطی الوجود است و رحمان می‌باشد و به لحاظ اینکه معطی کمال وجود است رحیم می‌باشد عارف رومی گوید:
آن یکی جودش گدا آرد پدید
واین دگر بخشد گدایان را مزید
مصراع اول به رحمت رحمانی و مصراع دوم به رحمت رحیمی نظر دارد.
الأعراف
وَاکتُبْ لَنَا فِی هَٰذِهِ الدُّنْیا حَسَنَهً وَفِی الْآخِرَهِ إِنَّا هُدْنَا إِلَیک قَالَ عَذَابِی أُصِیبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَرَحْمَتِی وَسِعَتْ کلَّ شَیءٍ فَسَأَکتُبُهَا لِلَّذِینَ یتَّقُونَ وَیؤْتُونَ الزَّکاهَ وَالَّذِینَ هُم بِآیاتِنَا یؤْمِنُونَ
و سرنوشت ما را هم در این دنیا و هم در عالم آخرت نیکویی و ثواب مقدر فرما، که ما به سوی تو بازگشته‌ایم. خدا فرمود: عذابم را به هر که خواهم رسانم، و رحمت من همه موجودات را فرا گرفته و البته آن را برای آنان که راه تقوا پیش گیرند و زکات می‌دهند و به آیات ما می‌گروند حتم و لازم خواهم کرد. (۱۵۶)
آیه کریمه نظر به دو رحمت دارد.
عذاب فقط به بعضی می‌خورد ولی رحمت همه را در بر می‌گیرد.
در حدیث قدسی حق تعالی فرمود: سبقت رحمتی غضبی
رحمت من همه را در بر دارد انگار رحمت و غضب با هم مسابقه داده‌اند رحمت از غضب جلو زده و زودتر به مقصد رسیده هرجا غضب بخواهد وارد شود رحمت قبلاً آنجا وارد شده و آن جا را گرفته اصلاً رحمت سبقت بر غضب نداشته باشد نمی‌شود، پس سبقت با رحمت است
لذا چون در همه مواطن رحمت سبقت دارد بر غضب لذا رحمت شفاعت می‌کند و رحمت را واجب می‌کنم بر اهل تقوا، همه در رحمت غرق هستند منتها شدت و ضعف دارد.
جناب ابن‌عربی می‌فرماید بالاخره آخرش جهنمی‌ها چه می‌شوند؟ آیا تا ابد در آن جا می‌مانند؟ چون بنا به رحمت است آنهایی که می‌توانند ازجهنم خارج شوند خارج می‌شوند و انهایی که اهل جهنم هستند خو کننده به جهنم می‌شوند.
طبرسی در مجمع البیان، در حدیث آمده است:
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) قَامَ فِی الصَّلَاهًِْ فَقَالَ أَعْرَابِیٌّ وَ هُوَ فِی الصَّلَاهًِْ: اللَّهُمَّ ارْحَمْنِی وَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) وَ لَا تَرْحَمْ مَعَنَا أَحَداً. فَلَمَّا سَلَّمَ (صلی الله علیه و آله) قَالَ لِلْأَعْرَابِیِّ: «لَقَدْ تَحَجَّرْتَ وَاسِعاً». یُرِیدُ رَحْمَهًَْ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.
پیامبر (پیامبر (برای نماز به پا خاست، شخصی اعرابی درحالی‌که در نماز بود گفت: «خدایا من و محمّد (را مورد رحمت خویش قرار ده و کسی را همراه ما مورد رحمت قرار مده». هنگامی‌که پیامبر (سلام نماز را گفت، به اعرابی رو کرد و گفت: «دایرهٔ عظیم و پهناوری را تنگ نمودی». و مراد حضرت، رحمت [بیکران] خداوند عزّوجلّ بود.
این مال ضیق صدر است، حسادت یعنی این که چیزی را دیگری نداشته باشد و من داشته باشم خدایی که رحمتش وسعت دارد باید گفت به همه بده بعضی افراد فقط برای خودشان می‌خواهند……
رسول الله رحمت العالمین است.
روایت وقتی که رحمت خداوند در قیامت تجلی می‌کند شیطان هم طمع می‌کند در رحمت الهی.
حارث از ابی عبدالله نقل کرده که وی از آن حضرت پرسید
«سالته بین الکفر و الایمان منزله؟ فقال نعم و منازل لو یجخد شیئا منها اکبه الله فی النار بینهما آخرون مرجون لامر الله و بینهما المستضعفون و بینهما اخرون خلطوا عملاً صالحا و آخر سئیا و بینهما قوله و علی الاعراف رجال»
یعنی از منزلت بین کفر و ایمان از حضرتش پرسیدم فرمود بله منازلی بین آنها وجود دارد که اگر چیزی از آن منازل انکار شود خدا شخص در آتش می‌اندازد، یعنی بین آن دو کسانی هستند که به امر خدا امید دارند و کسانی که مستضعف‌اند، و بین ایشان کسانی اند که عمل صالح را با عمل بد در هم آمیخته‌اند، و بین آنها قول خدای سبحان است است که و بر اعراف مردانی هستند.
یعنی اینها نه اهل بهشتند نه اهل جهنم..
الحمدلله علی الولایه