زمان

بسم الله الرحمن الرحیم

زمان
در مباحثه کتاب انسان و قرآن اثر حضرت علامه بحث مبسوطی پیرامون زمان داشتیم
در تعربف زمان گفته اند”زمان مقدار حرکت ماده است
زمان تجدد آنات و لحظات است و اصلا خود آنات و لحظات از ایجاد دمبدم ماده و مواد ایجاد میگردد
اما بحث ما در این است که اگر زمان را به مانند بستری ساری و جاری تصور کنیم که یک آن قرار ندارد اشیا و اجسام درون این بستر برای داشتن هویت محتاج آنند که در هر آنی از ناحیه علت ،وجودی جدید به آنان افاضه گردد تا در این بستر استقرار داشته باشند
یعنی وجودی که از ناحیه علت به معلول در طول زمان افاضه میشود باید تداوم داشته باشد تا آن معلول دوام یابد
مثال نهر آبی که با سرعت حرکت میکند برای تداوم وجودش باید دمبدم آب درون آن جاری باشد و اگر لحظه ای آب جریان نیابد نهر آب معدوم میگردد
ویا نوری که از لامپ میتابد آن به آن باید تابش داشته باشد وگرنه آن روشنایی معدوم میشود واین خاصیت زمان است که اشیائی که در بستر آنند در هر آنی محتاج افاضه وجود از ناحیه علت خود هستند
پس به آیه ‌(و البحر المسجور ) یعنی دریای جوشان و مملو توجه کن و ببین که این دریای خلقت که از آن به حقیقت فضا زمان در فیزیک تعبیر میکنند چگونه در حال جنب و جوش و حرکت و سیلان دائم است و چگونه هر موجودی که آن به آن خلق میشود با وجود خود تسبیح و تحمید رب خود میکند که نظام هستی یکپارچه حیات و ذکر و حضور است
سبحان الحی القیوم

سایت ادبستان معرفت-استاد محمد مهدی معماریان ساوجی.