۱۴۰۲-۱-۱۸ تفسیر سوره هود جلسه ۱۰
بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه ۱۴۰۲/۱/۱۸ ایام ماه مبارک رمضان
((تفسیر سوره هود، «جلسه ۱۰»)) ـ
«بسم الله الرحمن الرحیم»
((تفسیر ایات مبارک ۱۹-۲۰-۲۱-۲۲-۲۳-۲۴-))
هود
الَّذِینَ یصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَیبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَهِ هُمْ کافِرُونَ
آنان که مردم را از راه خدا باز می‌دارند و می‌خواهند آن را کج نشان دهند و به آخرت کافرند. (۱۹)
تفسیر آیه🔽
خود قران ظالمان را می‌گوید چه کسانی هستند
الذین یصدون عن سبیل الله…. سبیل خدا چیست؟
برخی مطالب ذهنی است مثلاً راه راست در خارج کجاست سبیل الله درخارج چیست؟
امام راه خداست کسی که دنبال امام می‌رود یعنی در راه خدا است سبیل الله یعنی ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام و ائمه اطهار.
ظالمین چه کسانی بودند!! الذین یصدون عن سبیل الله.. جلو راه خدا را گرفتند جلوی ولایت امیرالمؤمنین را گرفتند و دنبال کج کردن این راه بودند.
چرا اینها این طور بودند مگر اینها کنار رسول الله نبودند مگر اینها حرف از رسول الله نشیدند و معجزه رسول الله را ندیدند!!!
جواب را خدا می‌دهد!!! و هم بالاخره هم کافرون، اینان نسبت به آخرت کافر بودند.
و اصلاً نمی‌فهمند آخرت چیست!!! به خدا اعتقاد دارند ولی در عمل باور ندارند لذا همه کارهای انها برای دنیاست.
در آیه ۱۵، هود
مَن کانَ یرِیدُ الْحَیاهَ الدُّنْیا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیهِمْ أَعْمَالَهُمْ فیها وَهُمْ فِیهَا لَا یبْخَسُونَ.
اینها اهل دنیا هستند در آخرت فقط آتش در انتظار آنها است.
«یکسری کارها را برای خدا انجام بدهید اگر چه خودتان دوست نداشته باشید
آیه ۱۷، «أَفَمَن کانَ عَلَیٰ بَینَهٍ مِّن رَّبِّهِ…
اینها ایمان می‌آوردند اینها اهل آخرت هستند ایمان به آخرت و خدا پیامبر و قرآن می اوردند
و اما کسانی که می‌خواهند دین خدا و راه خدا را کج کند در آیه بعدی آمده
هود
أُولَٰئِک لَمْ یکونُوا مُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ وَمَا کانَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ یضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ مَا کانُوا یسْتَطِیعُونَ السَّمْعَ وَمَا کانُوا یبْصِرُونَ
اینان در زمین، عاجزکننده [خدا] نیستند تا [بتوانند از دسترس قدرت او بیرون روند]، و برای آنان سرپرستان و یاورانی جز خدا نیست، عذابشان [در روز قیامت] دو چندان خواهد شد; آنان [به سبب بسیاری گناه] تاب وتوان شنیدن [حق را] نداشتند و [با چشم بصیرت، حقیقت را] نمی‌دیدند. (۲۰)
تفسسر آیه🔽
کلام ابن حدید معتزلی، دشمنان از بغض علی ع و از حسادتی که داشتند فضایل علی را کتمان می‌کردند و دوستان از ترسشان نمی‌گفتند با این همه شرق و غرب عالم را فضایل علی علیه السلام پر کرده است.
از امام صادق علیه السلام سؤال شد چرا اینها در کتابشان فضایل را در وصف امیرالمؤمنین آورده‌اند چرا!!! فرمود خداوند می‌خواهد حجت بر آنها تمام شود که این روایات بر زبان آنها جاری می‌شود.
بحث سبیل بود کلاً راه را منحرف کنند و کسی در راه خدا نباشد فکر نکنند این کارها را می‌کنند تحت ولایت یک خدای دیگر هستند خیر تحت ولایت الله هستند اینها
مسئله و تذکر: بعضی‌ها فکر می‌کنند شیطان در مقابل خدا ایستاده، نه شیطان در مقابل دین خداست به اذن خدا خلق شد و به اذن الله همه کارها را انجام می‌دهد اینجا همین مسئله را توضیح می‌دهد.
و ما کان لهم من دون الله من اولیاء…، غیر از خدا ولیی ندارند.
عذاب برای اینها مضاعف می‌شود چرا مضاعف می‌شود! چون هم خودشان گمراه هستند و هم دیگران را گمراه می‌کند لذا خداوند هم عذاب اینهارو مضاعف می‌کند.
روایت: اگر کسی سنت خوبی یعنی راه روش خوبی را ایجاد کند بقیه هم انجام بدهند ثوابش برای او هم نوشته می‌شود و بر عکس کسی که کار زشتی را سنت کند گناه هرکه آن سنت زشت راانجام دهد برای ایجاد کننده نوشته می‌شود.
حالا کسی که امامت و ولایت را از جایگاه خود خارج می‌کند از محور اصلی خود بیرون می‌برد خدا عذابشان را مضاعف می‌کند.
فرمود، ۚ مَا کانُوا یسْتَطِیعُونَ السَّمْعَ وَمَا کانُوا یبْصِرُونَ
اینجا خیلی شدید می‌گوید و ما کانوا یستطیعون..
و اینگونه نبودند که بتوانند ببینند
چون کافر به آخرت بودنند اصلاً اینها نمی‌شنوند.
ان همه رسول الله در مورد ولایت امیرالمؤمنین ع تاکید کرد نشنیدند یعنی نمی‌خواستند بشنوند، چون به آخرت اعتقادی نداشتند. نتیجه این نشیندن و ندیدن چه شد؟
لو کنا نسمع او نعقل ما کنا فی اصحاب السعیر اگر می‌شنیدیم یا عقل خود را به کار می‌انداختیم جزو اصحاب سعیر نبودیم
اینها خود نمی‌خواستند و اصلاً نمی‌توانستند اسم امیرالمؤمنین را بشنوند.
روایت رسول خدا وقتی از فضایل امیرالمؤمنین می‌گفت آنها می‌گفتند چقدر از پسر عم خود و یا داماد خود تعریف می‌کند.
آیه ۲۱ هود
أُولَٰئِک الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا کانُوا یفْتَرُونَ
اینان کسانی هستند که سرمایه وجودشان را تباه کردند، و آنچه را همواره به دروغ [به عنوان شریکان خدا به خدا] نسبت می‌دادند [گم شده] از دستشان می‌رود. (۲۱)
تفسیر آیه 🔽
اینها خود را بیچاره کردند و چه چیز به دست آوردند
وَضَلَّ عَنْهُم مَّا کانُوا یفْتَرُونَ
بت‌هایی که بجای خدا می‌پرستیدند گم شد.
پرده‌ها که کنار می‌رود هیچ چیز نبود
وَضَلَّ عَنْهُم مَّا کانُوا یفْتَرُونَ، هرچه می‌پنداشتند گم شد. ـ
نکته: در اینجا انسان‌ها باهم متفاوت هستند از نظر مقامی و هر کس کاری دارد وشانی در اجتماع دارد یکی رئیس و دیگری زیر دست و… اما در آخرت همه با هم یکی هستند در آخرت سرمایه می‌خواهند یعنی ایمان و تقوی بقیه دروغ‌های آنها همه گم شد و باد هوا بود هرچه غیر خدا بود آن طرف گم می‌شود.
«ترسم که روزِ حشر عِنان بر عِنان رَوَد
تسبیحِ شیخ و خرقهٔ رندِ شرابخوار»
هود
لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِی الْآخِرَهِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ
ثابت و یقینی است که اینانند که در آخرت از همه زیانکارترند. (۲۲)
تفسیر آیه🔽
زیانکارترین که گفته می‌شود بعضی از مفسرین می‌گویند نسبت به دنیا اینها زیانکارتر هستند اما بعضی می‌گویند نه اینطور نیست در آخرت اینها زیانکارترین هستند نسبت به زیان کارهای دیگر.
درآخرت آنجا می‌بینند از همه زیانکارتر هستند چون برای آخرت خود کاری نکرده‌اند. بلکه دیگران را نیز گمراه کردند
نکته: عزیزان برای آخرت خود کارهایی انجام بدهیم اما بدانیم دلگرم به عمل خود نباشیم
«زهاد تکیه بر عمل خویش کرده‌اند*** ما اعتماد بر کرم یار کرده‌ایم»
خداوند لطف می کند عمل تو را می‌پذیرد.
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَیٰ رَبِّهِمْ أُولَٰئِک أَصْحَابُ الْجَنَّهِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ
قطعاً کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و به پروردگارشان آرامش و اطمینان یافتند، اهل بهشت‌اند و در آن جاودانه‌اند. (۲۳)
تفسیر آیه🔽
تا اینجا در مورد کسانی که به آخرت کافر بوده‌اند حالا چی کسانی برنده‌اند کسی که ایمان می‌آورد قلب او باور می‌کند و عمل صالح انجام می‌دهد.
قرآن همیشه زوج می‌آورد ایمان و عمل صالح چرا؟؟ ایمان وعمل صالح همیشه کنار هم هستند
فرعون وقتی حضرت موسی آمد و ساحران را جمع کرد و عصا اژدها شد و در قلب خود فهمید موسی بر حق است اما کافی نبود اگر باور کنید باید عمل کنید اگر باور کنید و عمل نکنید ایمان نیست.
برای ایمان باید قلب قبول کند زبان اقرار کند و بدن انجام دهد می‌شود ایمان.
و اخبتوا الی ربهم.. معنی اخبات زمین محکم است، در اصطلاح به معنی تواضع است.
روایت عده‌ای امدند پیش امام صادق ع گفتند رفیقی داریم اسم او «کلیب» است هرچه از شما میگویم او می کوید سمعنا و اطعنا، انقدر تسلیم هست نام او را تسلیم گذاشته‌ایم، …. امام فرمود تسلیم همان اخبات است.
اقا امیرالمؤمنین ع در نهج البلاغه فرمودند: اگر کوهها جابجا شدند تو تکان نخور.
تسلیم یعنی هر چه مولای من می‌گوید، چشم
روایت، اصحاب القائم، اینگونه هستند که امام بگوید اینجا بایستید از جای خود حرکت نمی‌کند تا امام دستور حرکت بدهد.
أُولَٰئِک أَصْحَابُ الْجَنَّهِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ، اصحاب بهشت هستند و جاویدان دران هستند.
مَثَلُ الْفَرِیقَینِ کالْأَعْمَیٰ وَالْأَصَمِّ وَالْبَصِیرِ وَالسَّمِیعِ هَلْ یسْتَوِیانِ مَثَلًا أَفَلَا تَذَکرُونَ
وصف این دو گروه [مشرک و مؤمن] همانند نابینا و کر و بینا و شنواست; آیا [این دو گروه] در صفت و حال یکسانند؟ پس آیا متذکر نمی‌شوید؟(۲۴)
تفسیر آیه 🔽
مثل فریقین، یعنی دو فرقه، کالاعمی، والاصم، مثل کور و کر در مقابل کور و کر، بینا و شنوا داریم.
کور و کر دشمنان ولایت هستند.
بصیر و سمیع، مثل امیرالمؤمنین ع
در روایت دارد پیامبر فرمود: «یاعلی انک تسمع ما اسمع، وتری ما اری….» بله، آنچه من می‌شنوم تو می‌شنوی و آنچه من می‌بینم تو می‌بینی، «الا انک لست بنبی» ولی تو پیغمبر نیستی.
کسیکه بینه دارد و شاهدی از پشت او می اید،
که شاهد امیرالمؤمنین ع است.
تا اینجا رکوع تمام می‌شود. بعد وارد داستان حضرت نوح ع می‌شود، که خیلی زیبا اینجا مطرح شده، چرا اینجا داستان نوح ع را آورد،
حدیث سفینه: مثل اهل بیتی فیکم کمثل سفینه نوح من رکبها نجا و من تخلف عنها غرق.
ترجمه: مثل اهل بیت من میان شما، کشتی نوح است که هر کس به آن پناه برد، نجات یافت و هر کس از آن جا ماند، هلاک شد.
الحمدلله علی الولایه