۱۴۰۳-۱۲-۲۶ تفسیر سوره یوسف جلسه ۹
بسم الله الرحمن الرحیم))
🌛تفسیر قرآن در ماه مبارک رمضان 🌜
🤲🏻خدایا توفیقی ده ما را که در مورد قرآن تو کوتاهی نکنیم و سهم و بهرهٔ ما را از قرآنت بیش از این قرار ده.
((وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ))
یکشنبه ۱۴۰۳/۱۲/۲۶، جلسه (۹)
🧿موضوع: تفسیرسوره یوسف آیات (۳۵ الی ۳۸)
⬅️ داستان توجه زنان مصری به حضرت یوسف گذشت و در قرآن آنجا که نشان میدهد حضرت یوسف خیلی زیبا بوده همین آیات است و در جای دیگری از قرآن چیزی نیامده است. و چقدر درجه زیبایی حضرت یوسف بالا بوده که زنان مصری دستان خود را میبرند و رمزی در این است که وقتی حضرت یوسف را دیدند او را بزرگ انگاشتند، وقتی ذهن انسان پر میشود از چیزی از دیگر مسائل غفلت میکند، آنقدر هیبت یوسف برای اینها بزرگ آمد که از حواس خود غافل شدند و دستهای خود را بریدند.
🖋 زلیخا گفت من او را بزرگش کردم و اکرامش کردم و حالا میخواهم او را خوار کنم، فکر میکرد خودش حضرت یوسف را مکانت داده است، نمیداند خود حضرت یوسف کریم و یوسف خودش فرمود پرودگار من جایگاه مرا نیکو داشته است.
🖋 زنان مصری در پی کید برآمدند ولی زلیخا میدانست زنان دیگر نمیتوانند یوسف را بدزدند زیرا اولاً که یوسف در کاخ او زندگی میکرد دوماً میدانست وقتی او به زلیخا توجه نکند قطعاً به دیگر زنان هم توجه نمیکند.
🖋 رب حسرت یوسف و رب مؤمنین سمیع و علیم است.
🕋یوسف
ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّن بَعْدِ مَا رَأَوُا الْآیاتِ لَیسْجُنُنَّهُ حَتَّیٰ حِینٍ
آن گاه آنان پس از آنکه نشانهها را دیده بودند، عزمشان بر این جزم شد که تا مدتی او را به زندان اندازند. (۳۵)
⬅️بدا لهم یعنی از وسط آنها چنین تصمیمی بیرون زد که زندانش کنند درحالیکه معجزات یوسف را دیده بودند.
🖋وقتی اینجا «من» میآورد یعنی فاصله میدهد، بعد از دیدن آیات مدتی شد تا تصمیم زندان گرفته شد.
🖋 یکی از معجزات شهادت کودک در گهواره بود و یکی از نشانهها پاکی و کرامت او بود.
🖋 پس میشود انسان بعد از دیدن معجزه باز هم علیه حجت خدا اقدام کند؟!! بله حضرت عیسی مرده زنده میکرد اما ریختند تا او را بکشند.
(این درمورد ائمه اطهار هم هست)
🕋یوسف
وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَیانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّی أَرَانِی أَعْصِرُ خَمْرًا وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّی أَرَانِی أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِی خُبْزًا تَأْکلُ الطَّیرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِیلِهِ إِنَّا نَرَاک مِنَ الْمُحْسِنِینَ
و دو غلام جوان با یوسف به زندان افتادند. یکی از آن دو نفر گفت: من پی در پی خواب میبینم که [برای] شراب، [انگور] میفشارم، و دیگری گفت: من خواب میبینم که بر سر خود نان حمل میکنم [و] پرندگان از آن میخورند، از تعبیر آن ما را خبر ده; زیرا ما تو را از نیکوکاران می دانیم. (۳۶)
🖋 در این آیه سه بار کلمه رویت آمده:
۱-إِنِّی أَرَانِی أَعْصِرُ
۲- إِنِّی أَرَانِی أَحْمِلُ
۳-إِنَّا نَرَاک مِنَ
🖋 آن دو زندانی گفتند خواب ما را برای ما تأویل کن که ما میبینیم تو از نیکوکاران هستی!
🖋 از کجا متوجه شدند که حضرت یوسف از محسنین است؟!!! بعد نیکوکاری چه ربطی دارد به اینکه خواب آنها را تعبیر کند؟!!
یکی اینکه نشان میدهد حضرت یوسف در زندان هم به دنبال کار خیر بوده است.
یکی اینکه اشاره دارد به چهره یعنی از چهره تو میبینیم از محسنین هستی!!
اگر انسان آدم خوبی باشد در چهره او مشخص میشود؟!! بله انسان الهی معنویتش در چهره او نمایان است.
⬅️روایت: از امام معصوم سؤال شد آنان که نماز شب میخوانند چرا چهرههای نورانی دارند؟!! امام فرمود چون با خدای خود خلوت میکنند چهرههای آنها نورانی و نمکین میشود.
⬅️ رسول خدا صلی الله علیه و آله: اطلُبوا الخَیرَ عِندَ حِسانِ الوُجوهِ، فإنَّ فِعالَهُم أحْری أنْ تکونَ حُسْنا.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خیر و خوبی را نزد خوش رویان بجویید؛ زیرا کردارهای آنان به زیبایی زیبندهتر است.
🖋 کسانی که اهل تقوا هستند چهره آنها نورانی است.
🖋نکته (فطرت، ما را به این سمت سوق میدهد که کسی که انسان خوبی باشد رأی او و نظر او به حقیقت نزدیکتر است پس فطرتاً سؤال خود را از او میپرسیم)
🖋اگر انسان خوب و انسان بد در کنار هم قرار بگیرند انسان ناخودآگاه به طرف انسان خوب میرود، این یک امر فطری است، فطرتاً انسان سراغ انسان خوب و پاک میرود.
⬅️روایت: در آخر الزمان رأی و رویای مؤمن یک هفتادم نبوت است.
❗نکته (اگر کسی جلوی شهوت جنسی حرام خود را بگیرد علم تعبیر رؤیا به او داده میشود)
🕋یوسف
قَالَ لَا یأْتِیکمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِهِ إِلَّا نَبَّأْتُکمَا بِتَأْوِیلِهِ قَبْلَ أَن یأْتِیکمَا ذَٰلِکمَا مِمَّا عَلَّمَنِی رَبِّی إِنِّی تَرَکتُ مِلَّهَ قَوْمٍ لَّا یؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَهُم بِالْآخِرَهِ هُمْ کافِرُونَ
گفت: هیچ جیره غذایی برای شما نمیآید مگر آنکه من شما را پیش از آمدنش از تعبیر آن خواب آگاه میکنم، این از حقایقی است که خدا به من آموخته است; زیرا من آیین مردمی را که به خدا ایمان ندارند و به سرای آخرت کافرند، رها کردهام.(۳۷)
⤴️ از اینجا زبان حضرت یوسف باز شد به نبوت و رسالت و مهر از زبان ایشان برداشته میشود.
🖋 یک زمانی طعامی میآید ولی روزی انسان نیست.
🖋حضرت یوسف فرمود: هیچ غذایی به شما نمیرسد مگراینکه قبل از آمدن به شما میگویم، این یعنی علم غیب، در حالی که خودش هم در زندان است بیرون نیست که بخواهند بگویند از جایی فهمیده است، حضرت یوسف اینجا دارد معجزه نشان میدهد قبل از اینکه از توحید حرفی بزند.
🖋 و این دو زندانی با یک خواب هدایت شدند به طرف حضرت یوسف و او از توحید و نفی شرک برایشان میگوید و اینها را موحد میکند.
جناب فردوسی
/نگر خواب را بیهده نشمری
یکی بهره دانی ز پیغمبری/
🖋 خود حضرت یوسف هم بخاطر یک خواب از زندان بیرون آمد.
🖋 گاهی انسان با یک خواب راهنمایی میشود که به کجا برود.
⬅️روایت: از امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود روزهای آخر عمر به فرزندان خود: هر کس را برای اولین بار دیدید و او با دل تو اشنا بود به او اعتماد کن و اگر از او متنفر بودی از او حذر کن که ارواح گروه گروه هستند و آنها که آن طرف ازهم شناسایی داشتند این طرف هم باهم انس میگیرند و برعکس.
اولین برخورد با انسانها در حس خوب و حس بد داشتن خیلی مهم است.
⤴️اللهم ارزُقنی شَفاعَهَ الحُسَینِ یَومَ الوُرود...
🖋 این علم کسبی نیست و از طرف خداوند است.
🖋ملت یعنی دین و آیین.
🖋 یعنی من از کسانی نیستم که مبدأ و معاد را قبول ندارند.
🖋لَا یؤْمِنُونَ بِاللَّهِ، (میشود مبدأ)
🖋بِالْآخِرَهِ هُمْ کافِرُونَ (میشود معاد)
🖋 مصریان معاد را قبول داشتند اما رفته رفته مشرک شده بودند و شیطان معاد آنها را خراب کرده بود و معاد آنها به تناسخ کشیده شده بود و به فساد کشیده شده بود و آن معادی که اسلام میگوید نبود و حتی مبدأ آنها را هم شیطان خراب کرده بود.
🖋 یوسف فرمود این علم را خدا به من تعلیم کرده و من جزو مشرکان نیستم.
🖋 تناسخ باطل است.
🕋یوسف
وَاتَّبَعْتُ مِلَّهَ آبَائِی إِبْرَاهِیمَ وَإِسْحَاقَ وَیعْقُوبَ مَا کانَ لَنَا أَن نُّشْرِک بِاللَّهِ مِن شَیءٍ ذَٰلِک مِن فَضْلِ اللَّهِ عَلَینَا وَعَلَی النَّاسِ وَلَٰکنَّ أَکثَرَ النَّاسِ لَا یشْکرُونَ
و [از ابتدا] از آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب پیروی کردهام، برای ما شایسته نیست که چیزی را شریک خدا قرار دهیم. این از فضل خدا بر ما و بر مردم است، ولی بیشتر مردم ناسپاسند. (۳۸)
⤴️ فرمود اینکه شرک نمیورزیم به خدا از فضل خدا بر ما و بر مردم است، حالا به مردم چه ربطی دارد؟!
در آیه ۶ همین سوره آمد که تمام میکند نعمت را بر شما و آل یعقوب. یعنی به واسطه حضرت یوسف که نعمت خدا بر او تمام میشود و ولی الله میشود، نعمت بر فرزندان یعقوب هم تمام میشود چون از جانب خدا سرپرست پیدا میکنند.
🖋 قرآن:( (اکثراً به خدا ایمان نمیآورند مگر اینکه مشرک هستند))
آنها که ایمان میآورند اکثراً ایمانشان به شرک آلوده است.
🖋 آنها که هیچ شرکی در وجودشان نیست مخلَص هستند.
🖋شناخت خداوند به این راحتی نیست.
در اصول کافی از امام صادق ع: خداوند به توهم قلوب پرستیده نمیشود.
یعنی اینکه چیزی را در ذهن خود بیاورید و بپرستید مشرک هستید، او خدا نیست، محصول ذهن خود را میپرستید، توحید به این راحتی نیست.
🖋پرستش خدا نیاز به شناخت از او دارد.
🖊آیه قرآن میفرماید:
سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یصِفُونَ * إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصین
منزّه است خداوند از آنچه توصیف میکنند، مگر بندگان خالص شدهٔ خدا.
🖋 فرمود شرک در وجود ما راه ندارد.
اما حتی آنهایی که ایمان میآورند اکثراً ایمانشان آلوده به شرک است زیرا اصلاً نمیدانند خدا چیست!! میگویند یکی آسمان، یکی زمین و یکی هم خدا، این عقیده شرک است.
🖋 فرمود این فضل بر ما و بر مردم است چون مردم از طریق ما میتوانند موحد حقیقی بشوند.
🖋 همه میگویند الله را پرستش میکنیم ولی الله چه کسی است؟!!
🖋 ابن تیمیهٔ ملعون میگفت شبهای جمعه خداوند به آسمان زمین نازل میشود، مثل پایین آمدن من از پلههای منبر و…..
🖋 چه کسی الله را میپرستد؟!!
عباد الله المخلصین خدا را میشناسند و حقیقتاً او را میپرستند، انبیا و اولیا و ائمه میدانند خدا کیست.
🖋 ما خدایی را میپرستیم که امام زمان ما میپرستد، ما خدایی را که محمد و آل محمد میپرستند میپرستیم.
🖋فرمود: ولکن اکثر الناس لا یشکرون…
هرکسی قدر نعمت ولایت را نمیداند و اکثر مردم شکر نمیکنند خدا را برای نعمت ولایت.
🖋به واسطهٔ امام است که خدا پرستیده میشود.
🖋از امام باقر (ع) چنین وارد شده است:
بِنا عُبِدَالله. وَ بِنا عُرِفَ اللهُ. وَ بِنا وُحِدَ اللهُ تَبارَکَ وَ تَعالی.
به وسیله ما خدا عبادت میشود و به وسیله ما خدا شناخته میشود و به وسیله ما توحید خداوند متعال تحقق مییابد.
🖋 ما خدایی را میپرستیم که امیرالمؤمنین حجت او و امام زمان حجت حی اوست.
🖊مردم همه خویشتن پرستند.
/از خارجی هزار به یک جو نمیخرند
گو کوه تا به کوه، منافق سپاه باش/
🖋 کسی که امام ندارد خدا ندارد و هیچ شناختی از خدا ندارد.
در قرآن سحره فرعون وقتی خواستند ایمان بیاورند گفتند:
(آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِینَ…رَبِّ مُوسَیٰ وَهَارُونَ)
🍎ما هم می گوییم:
((آمنا برب العالمین رب رسول الله و امیرالمؤمنین و رب حجت بن الحسن المهدی))
الحمدلله علی الولایه