۹۹-۱۲-۱۶ شرح عیون جلسه ۲۶۰

شنبه ۹۹/۱۲/۱۶ درس عیون
موضوع درس : شرح عین ۳۹ مراحل سفرها

منازل نفس به یک وجه هشت منزل است
۱-شره وحرص ۲-خمود ۳-تقتیر ۴-تبذیر ۵-جبن ۶-تهور ۷-جربزه ۸-بلاهت،

منزل جربزه و بلاهت این دو منزل در شفاء امده افراط و تفریط اندیشه در راههای جلب منافع دنیوی ویا نهایت کم فکری در آن است.
منازل قلبی چهار تا است .
۱- عفت ۲- شجاعت ۳- حکمت ۴-سخاوت
و اینها زیر مجموعه عدالت هستند عدالت گاهی وقت در عمل و گاهی وقت در اخلاق و گاهی وقت در قواست
عفت ربط به قوه شهویه دارد که عدالت ان عفت و پاکدامنی است،
در مورد غیرت ، روایت داریم غیور کسی است که نسبت به نوامیس دیگران نیز عفیف بوده و غیرت داشته باشد،
دو نوع غیرت داریم:
۱- غیرت حیوانی که فقط نسبت به ناموس خودش غیرت دارد.
۲- غیرت انسانی که همراه عفت است.

۲- شجاعت مربوط به قوه غضبیه است،
روایت از امیرالمومنین ع’ شجاعترین فرد کسی است که به خدا توکل دارد.

۳- حکمت مربوط به قوه عاقله است، که رئیس قوه انسانی است و خوراک او حکمت است که عقل بدون حکمت مثل جنگجوی بدون سلاح است.

۴-سخاوت برخورد عقل با “وهم ” است، چون “وهم” انسان را می ترساند و به بخل می کشاند،
واهمه، رئیس قوای حیوانی است، که باعث بر خورد بعضی از امور میشود ترس از فقر  و از پیری و از نداری ووووو

نکته مهم: بعضی انسانها فقط در حیطه خودشان کار دارند و فکر منافع شخصی خود هستند و فردگرا هستند و بعضی حیطه انها جهانی است و برای همه انسانها خوبی می خواهند.
روایت:  شخصی اینطور دعا کرد “خدایا پیامبر را رحمت کند و مرا و کسی را شریک در این امر نکن که پیامبر فرمود وسعت بدهید رحمت خدا را (استوسع رحمت الله)
متاسفاته در اخر الازمان فرد گرایی رواج پیدا کرده که باعث بخل و ترس ووووو میشود و افراد جهنم هم اینطور هستند به کمک هم نمی روند و هرکس خودش را می خواهد.
چرا ایثار خوب است چون انسان دیگران را بر خود ترجیح میدهد. که مومنین چنین صفتی را دارند.
وسعت دادن به نفس ناطقه خود را شریک با کل هستی بکنید.
کسیکه که خودش را شریک کند حتی به حیوانات هم احترام می گذارد.
نفس پرستی انسان را به طرف خود خواهی می برد و می گوید فقط من ” دقیقا یکی از مسائلی که باعث تک فرزندی شده همین است.

سخاوت یکی از شاخه هایی است که از بهشت اویزان شده و کسیکه که چنگ بزند به بهشت می رود.
حدیث در مورد سخاوت
حدیث رسول اکرم صلی الله علیه و آله :
اَلسَّخىُّ قَریبٌ مِنَ اللّه ، قَریبٌ مِنَ النّاسِ ، قَریبٌ مِنَ الجَنَّهِ؛
سخاوتمند به خدا، مردم و بهشت نزدیک است.
جوان گنهکار سخی نزد خدا از پیرمرد عابد و بخیل محبوبتر است.
چیزی که در آخرت به درد می خورد محبت بدون غرض است که امیرمومنان ع وقتی به دیگران کمک میکرد صورت خود را می پوشاند نا شناخته نشود .
یکی از افادات برخی از ارباب معرفت و آل حق در سفرهای سلاک این است.

سفر حرکت از موطن یا موقف متوجه به سوی مقصدی میشود در حالی که منازل و مراحل را طی میکند.
و بر دو قسم است:

۱- سفر صوری که بی نیاز از بیان است. (در سفرهای صوری اسراری نهفته است در وادی معرفت ، مثل سفر کردن بسوی بیت الله الحرام
۞ … ۚ وَمَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ۗ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا
کسی که برون آید از خانه خویش حالی که هجرت کننده است به سوی خدا و پیمبرش پس دریابدش مرگ همانا مزدش بر خدا افتاد و خدا است آمرزنده مهربان‌(۱۰۰)
یک بعد این ایه مصداق سفر حج خانه خدا و زیارت قبر رسول الله است .
واما بعضی گفته اند” بیت ، نفس است یعنی خروج از خانه نفس به سوی خدا و رسول خدا.

تمام سیر و سلوک این است ” مهاجرت بسوی خدا و رسول خدا با تمام افعال و رفتار،
اینکه خدا از من چه چیزی میخواهد یعنی فنا، اجرش با خداست.
خود سفر زمینی اثار و برکاتی دارد
روایت کسیکه به زیارت امام هشتم ع می رود در مسیر راه از سرما و گرما آزرده شود بدن او بر اتش جهنم حرام میشود.

۲- سفر معنوی . اهل مشاهده چهار سفر دانسته اند.
جناب ابن عربی فرموده است ان کسی ایمان حقیقی دارد و مومن واقعی است که اخلاق او زیر و رو شود حالا هر چقدر متحول شده ای ان مقدار سفر کرده ای،

سفر اول ” ابتدا سفر ” من الخلق الی الحق” با برداشت حجابهای ظلمانی و نورانی است که بین سالک و حقیقت وی می باشد
لَیسَ بَینَهُ و بَینَ خَلقِهِ حِجابٌ غَیرَ خَلقِهِ ،
روایت ” خداوند سبحان حجابی ندارد.
حدیث” برای خداوند ۷۰ هزار حجاب از ظلمت و نور است.
حجابها برای ما و نفس ماست نه خداوند! چون خداوند هوالاول و اخر و ظاهر و باطن …است
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز
(حافظ)
ترقی از مقام نفس به مقام قلب به مقام روح و از مقام روح به مقصداقصی و بهجت کبری است که بهشت زینت شده متقین در قول خداست وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّهُ لِلْمُتَّقِینَ
و آماده شد بهشت برای پرهیزکاران‌(۹۰)

اهل دل را به خرابات مغان ره ندهند. رخت تن را به سراپرده جان ره ندهند.
اهل دل صاحب مقام قلب است،
کسیکه مقام روح دارد ادراکات و مشاهداتی دارد که مال مقام قلب نیست.
متقین چه کسانی هستند ؟ کسیکه تقوی دارد و تقوی از پلیدهای نفس است و دیگری از انوار مقام قلب است..
خدا حجاب ندارد حجاب نفس ماست ما نمی توانیم ببینیم
من در خدا و با خدا و جلوه خدا بودم نمی دیدیم.
حالت فنا داریم، که در هنگام ذکر گاهی وقت به سالک حالت فنا دست می دهد.
جناب ابن عربی میگوید بهترین تمثلات در حالت فنا به انسان دست میدهد.
از قول حضرت اقا
ازجمادی مردم و نامی شدم.
وز نما مردم به حیوان سرزدم
. مردم از حیوانی و آدم شدم.
پس چه ترسم کی ز مردن کم شدم.
حملهٔ دیگر بمیرم از بشر.
تا بر آرم از ملایک پر و سر…
همینطور که مراحل را طی میکند فانی میشود.
سلوک از نفس خارج شدن است ، و هر گام در راه سیر و سلوک فنا است، فنا رشد و تکامل در راه خداست،
در حالت فنا گاهی اوقات انقدر شدید است که به او سکر دست می دهد،
گاهی وقت در حالت فنا احکام شریعت را نمیشود فرق گذاشت..
» حافظ »
رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار. دستم اندر دامن ساقی سیمین ساق بود.
رشته تسبیح رشته عبادات است در حالت جذبه رشته عبادت از دست سالک رها میشود .
اما مراتب فنا در ذات مقام سر و خفی و اخفی است.
الحمدلله علی الولایه