۱۴۰۰-۱-۱۴ شرح عیون جلسه ۲۶۲

بسم الله الرحمن الرحیم

شنبه در س عیون
تاریخ ۱۴۰۰/۱/۱۴
موضوع درس : شرح عین ۳۹

بحث پیرامون اسماء اربعه و سفرهای چهارگانه

این اسفار شهودی هستند .
سیری که انسانهای الهی دارند شامل انبیاء هم می شود و به این سادگی نیست که هر کسی طی کند ممکن است کسی مدتها در سیر و سلوک باشد حتی سفر اول را هم طی نکرده باشد.
اینها اوج مقامات انسانی است .
در اقبال اسفار اربعه در سلوک انسانی در سفرهای فکری و استدلالی ،حکما این سفرها را بصورت علمی بیان کرده اند.
انسان چشم باز میکند و این عالم را می بیند نشانه هایی از قدرت و علم را می بیند از نظم که در ذره ،ذره ، این عالم هویداست.

هر موجودی برای خودش یک دین و راه و روشی،دارد.مثلا هر درختی برگها و میوه های مخصوص خودش را دارد با نظم خودش، که حاکم است و هیچ وقت از دین و راه و روش خودش بیرون نمی رود. مثلا درختی را میبینیم.

چه کسی این برگها را برایش درست کرده؟ به این صورت متحدالشکل
یک نظمی هست که یک ناظم و نظم دهنده می خواهد ، یک حکیم که بر اساس حکمت این نظم را بوجود اورده.
یک موجودی حاکم بر این عالم که تدبیر کرده و می کند ، تک تک موجودات را .
موجودات در ذات خود فقیر هستند چون ممکن الوجود هستند.

حدیث امیرالمومنین ع : اگر در بیابانی بروی و دیواری شکسته ببینی آن دیوار خرابه نشان میدهد کسی انجا بوده که آنراساخته
حالا این عالم با این نظم، ناظم ندارد؟ و از مخلوقات پی به خالق نمی بریم؟
همه چیز بر اساس نظم و عدل است پس خالقی عادل برعالم حاکم است
اقا جان می فرماید : دفتر وجودی هر موجودی را دانسته ورق بزنید که هر کدام آیتی است.

جناب سعدی :
برگ درختان سبز در نظر هوشیار
هر ورقش دفتریست معرفت کردگار

از انوار حکمتش بر تقدس اسما و صفاتش استشهاد می کنند.
سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِیٓ أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ۗ
زود است بنمایانیمشان آیتهای خویش را در سراسر گیتی و در خود ایشان تا روشن شود برای ایشان که او است حقّ -فصلت – ۵۳
ایات خدا یعنی نشانه ، یعنی دارد خدا را به ما نشان میدهد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ ﴿۱﴾
آنگاه که خورشید خاموش گردد (۱)
وَإِذَا النُّجُومُ انْکَدَرَتْ ﴿۲﴾
و آنگه که ستارگان همى‏ تیره شوند (۲)
وَإِذَا الْجِبَالُ سُیِّرَتْ ﴿۳﴾
و آنگاه که کوهها به رفتار آیند (۳)
وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ ﴿۴﴾
وقتى شتران ماده وانهاده شوند (۴)
وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ ﴿۵﴾
و آنگه که وحوش را همى‏ گرد آرند (۵)
وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ ﴿۶﴾
دریاها آنگه که جوشان گردند
وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ ﴿۷﴾
درآن هنگام میبینی که
نظام عالم کمالش مال خودش نبود و هیچ کدام استقلال نداشتند. نه کوه نه خورشید نه ستارگان …
هر وجود و کمالی را پرتوی از پرتوهای نورش و جلوه ای از جلوه های ظهورش می بینند.

و این سفر اول از سفرهای چهارگانه در ازای سفرهای سلوک از اهل الله است و این سفر من الخلق الی الحق می باشد.

اما وجود به معنای هستی و در مقابل عدم است .
هر چه هست وجود است و همه قائم به وجود هستند
لذا واجب بذاته و لذاته است.
همه چیز به وجود ظاهر است ، هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن
اولی که اول ندارد و اخری که اخر ندارد.
یَا مَنْ دَلَّ عَلَى ذَاتِهِ بِذَاتِهِ
از رسول خدا(ص) پرسیدند: «بماذا عرفت ربک» خدا را به چه چیزی شناختی؟ حضرت فرمودند: «بالله عرفت الاشیاء» به وسیله خدا اشیاء را شناختم.
وجود باعث ظهور اشیاء میشود پس وجود نور است .

وجود عین ماهیت نیست چون میشود ماهیت وجود داشته باشد یا نباشد خورشید میشود ماهیتش باشد میشود نباشد .
وجود ماهیت نیست که بگویم چه کسی به او وجود داده خودش غنی بالذات و خودش بسیط و عاری از فقر است.
در این سفر نظر به وجودش می افتد و می بیند وجود از هر چیز نزدیکتر است ودر عین نزدیکی دور است. ، خداوند یکتاست و همه قائم به او هستند
وقتی به احدیت پی بردی ، قرب و بعد و کفر همه می رود کنار .
پس احدیت ظاهر میشود صفات و اسماء می رود کنار ، و صفات هم مستهلک و مضمحل می شوند.
صمدیت چیست؟ الصمد الذی لا جوف له ، تو خالی نیست ، وجود پر است و صمد است .
قل هو الله احد ، الله الصمد،
یکتاست و جایی برای غیر نگذاشته.
غیرتش غیر در جهان نگذاشت
لاجرم عین جمله اشیا شد.

عالم جلوه خدا، و حضور خداست و حضور حق است که در ذره ذره عالم متجلی است

کلام امیرالمومنین ع
ٌ “دَاخِلٌ فِی الْأَشْیَاءِ لَا کَشَیْءٍ دَاخِلٍ فِی شَیْءٍ وَ خَارِجٌ مِنَ الْأَشْیَاءِ لَا کَشَیْءٍ خَارِجٍ مِنْ شَیْءٍ”
ترجمه: خداوند داخل در اشیاء است اما نه مانند چیزی که داخل در چیزی است و خارج از اشیاء است اما نه مانند چیزی که خارج از چیزی است.
الحمدلله رب العالمین

دانلود فایل صوتی