ادبستان معرفت
استاد محمد مهدی معماریان ساوجی

۱۴۰۳-۱۱-۱۱ شرح اصول کافی ائمه به مانند کدام دسته از گذشتگان می‌مانند؟

بسم الله الرحمن الرحیم

«الحمدلله رب العالمین الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و طبیب قلوبنا و شفیع ذنوبنا العبد المؤید الرسول المسدد المحمود الاحمد ابوالقاسم المصطفی محمد»

✳️پنج شنبه ۱۴۰۳/۱۱/۱۱-اصول کافی، جلد اول

🧿 موضوع: ائمه به مانند کدام دسته از گذشتگان می‌مانند و کراهت قول به نبوت ایشان

⬅️روایت (۶)

⤴️سدیر گوید، بامام صادق علیه السّلام عرضکردم: مردمی عقیده دارند که شما خدا و معبودید و برای دلیل عقیده خود این آیه قرآن را می‌خوانند: (((اوست که در آسمان معبود است و در زمین معبود است – ۸۴ سوره ۴۳-، (این‌ها گمان می‌کنند که معبود زمین امامانند) امام فرمود: ای سدیر! شنوائی و بینائیم، پوست و گوشتم، خون و مویم از اینان بیزار است و خدا از ایشان بیزار باشد، اینان دین من و دین پدران مرا ندارند. خدا در روز قیامت، مرا با آنها گرد هم نیاورد، جز آنکه بر آنها خشمگین باشد. عرضکردم: مردمی نزد ما هستند که عقیده دارند شما پیغمبرید! و این آیه قرآن را برای دلیل سخن خود قرائت می‌کنند: (((ای رسولان از چیزهایی پاکیزه بخورید و کار شایسته کنید که من بکردار شما دانایم – سوره ۲۳-))) امام فرمود: ای سدیر! شنوائی و بینائیم، موو پوستم، گوشت و خونم از اینها بیزار است و خدا و رسولش از اینان بیزار باشد، این‌ها بدین من و دین پدرانم نیستند، خدا در قیامت مرا با ایشان گرد هم نیاورد جز اینکه بر آنها خشمگین باشد. عرضکردم: پس شما چه موقعیتی دارید؟ فرمود: ما خزانه دار علم خدائیم، ما مترجم امر خدائیم، ما مردمی معصوم هستیم، خدای تبارک و تعالی مردمرا بفرمانبری ما امر فرموده و از نافرمانی ما نهی نموده است، ما حجت رسائیم بر هر که زیر آسمان و روی زمین است.

⬅️شرح حدیث

⤴️ امام بیزاری جست از آن کسانی که ائمه را خدا می‌دانند اما یک گروه دیگر هستند که گمان می‌کنند که ائمه رسولان الهی هستند بعد این آیه را تلاوت می‌کنند که ((ای رسولان بخورید از پاکیزه‌ها و عمل صالح انجام دهید به درستی که من به آنچه انجام می‌دهید دانا هستم))

چرا این آیه؟ کجای آیه مدنظر آنان است؟

می گویند موقع نزول قرآن که رسولان قبل نبودند و این جا خداوند می‌فرماید ای رسولان بخورید از پاکیزه‌ها.

پس این رسولان چه کسانی هستند؟!!! ائمهٔ اطهار اند.

آن‌ها برای خودشان اینگونه تفسیر می‌کردند که رسولان الهی که نیستند قرآن به آن‌ها می‌گوید که از پاکیزه‌ها بخورید و عمل صالح انجام بدهید پس اینها منظور ائمه اطهارند.

🖋 در جواب گفته می‌شود که این مربوط به زمان نزول قرآن که نیست! خود خداوند به زنبور عسل می‌فرماید:

((از غذاهای پاکیزه بخور و در مسیرهای پروردگارت حرکت کن))

خب زنبور عسل از موقعی که قرآن نازل شده این کار را انجام می‌دهد؟ خیر

🖊این‌ها دستورات و قوانین نظام آفرینش است.

این دستور برای رسولان الهی ربطی به نزول قرآن ندارد و اینها حقایق نظام هستی است، از قدیم دو دوتا چهار تا بوده است و یک قانون ثابت است.

🖋و البته آیه بیان می‌کند که رسولان الهی پاکیزه خوار بودند و عمل صالح انجام می‌دادند پس رسولان خدا غذا می‌خوردند، پس کسی پیدا نشود که بگوید اگر رسول خداست نباید غذا بخورد!

🖊 رسولان خدا پاکیزه می‌خورند و بعد عمل صالح انجام می‌دهند، این‌ها با هم چه ارتباطی دارد؟

حضرت آقا (علامه حسن زاده آملی) می‌فرمودند: هرزه خوار هرزه گو و هرزه کار می‌شود، کسی که غذای ناپاک بخورد، حرف بیهوده می‌گوید و عمل بیهوده انجام می‌دهد.

🖋پس اگر می‌خواهید اعمالتان درست باشد اول غذای حلال بخورید.

نمی‌شود کسی غذای حرام بخورد بعد نماز شب بخواند چون نیرویی که شما در بدنتان دارید برای عبادت از غذا به بدن شما می‌رسد، پس باید غذا حلال باشد تا کار درست از بدن بربیاید.

🖊امام خزینه دار علم خدا و مترجم امر اوست.

یعنی امام تبیین می‌کند که امری که خدا دستورش داده است درستش چیست.

درست و غلط را امام بیان می‌کند و اینکه اینجا چه کنی و آنجا چه نکنی.

🖋در همین اصول کافی دارد که جناب زید شهید که فرزند امام سجاد ع بود قیام کرد و با امام باقر ع یک بحثی می‌کند که می‌گوید امام باید شمشیر بکشد و در خانه‌اش ننشیند فقط ذکر بگوید ، باید شمشیر بکشد و از شیعیانش دفاع کند.

امام باقر ع فرمود: شما این را از کجای قرآن می گویید؟ به حسب ظاهر حرفش جالب است که امام قیام کند و بر علیه ظلم بجنگد (همان حرفایی که الان هم یک عده می‌زنند از زیدی مذهب‌ها)

🖋درحالیکه خداوند برای هر چیزی وقت مشخص کرده است و هر امامی می‌داند باید چه کند و چه نکند و می‌داند شیعیانش باید چه کنند و چه نکنند.

 

ترجمان امر خدا ما ائمه هستیم که می دانیم کجا باید سکوت کنید و بنشینید و کجا قیام کنید وگرنه هرکسی بخواهد از راه برسد و بگوید جهاد کنیم در راه خدا که نمی‌شود ووو……

[جهاد در راه خدا فقط و فقط در رکاب امام معصوم است و لاغیر]

⬅️امام رضا ع فرمود:

کسانی که قیام می‌کنند و می‌میرند مرگشان مرگ جاهلیت است.

این حدیث برای زمان امین و مأمون عباسی است که آنها هم حکومتشان به ظاهر اسلامی بود،

امام فرمود کسانی که کشته می‌شوند مرگشان مرگ جاهلیت است و فکر نکنید که اینها شهید هستند!

🖊در آخر حدیث امام صادق فرمود: ما قومی هستیم معصوم و دور از خطا و اشتباه.

بحث عصمت بحثی است که باید مفصل پیرامونش صحبت کرد که امام باید معصوم باشد والا امام نمی‌شود!

امام باید از جانب خدا باشد تا معصوم باشد.

می‌فرماید خداوند تبارک و تعالی امر کرده به اطاعت ما و نهی کرده است از معصیت ما.

نباید کسی سرپیچی کند از دستور ما چون خطا نمی‌کنیم.

(باید برای زندگی خود خط کش داشته باشیم که دنبال چه کسی برویم)

ما حجت خداییم و از جانب خداوند هستیم و نماینده خدا هستیم بر همگان، یعنی از مادون آسمان و مافوق زمین هر کسی که باشد ما حجت بر او هستیم.

⬅️روایت (۷)

⤴️امام صادق علیه السّلام می‌فرمود: ائمه مقام و منزلت پیغمبر را دارند ولی پیغمبر نیستند و آنچه از زنها برای پیغمبر صلی اللّه علیه و آله حلالست (زیادتر از چهار زن دائم و زن موهوبه) برای ایشان حلال نیست و اما نسبت بغیر آن ایشان بمنزلت رسول خدایند صلی اللّه علیه و آله.

⤴️یعنی ائمه سمت نبوت را ندارند، اما سمت ولایت رسول الله را دارا هستند، بعد می‌فرماید: و همچنین حلال نیست برای آنان از زنان آن چنان که برای رسول الله حلال بود.

در مورد حلال بودن نسا یک بحثی هست که رسول اکرم چند تا همسر داشتند؟ آیا بیش از چهار تا همسر داشتند؟

رسول اکرم همان چهار زنی که قرآن اجازه داده است را داشتند و بقیه زنهایی که نسبت داده شده به رسول اکرم ازدواج موقت بوده است.

اینکه می‌گویند ایشان ۹ تا همسر داشتند یعنی در طول عمرشان با ۹ تا زن ازدواج کردند نه همزمان، نمی‌شود که رسول خدا مخالف حکم قرآن عمل کند.

اما اینکه می‌فرماید حلال نیست برای ما در مورد زن‌ها، آنگونه که برای رسول الله حلال بود دلیلش اینست که بعضی زن‌ها خودشان را به رسول اکرم می‌بخشیدند ووو

➖پایان باب➖

🧿باب «ائمه محدَّث و مفهَّمند»

🖋 محدَث یعنی کسی که با او حدیث می‌شود، از کجا؟ از عالم غیب با او گفتگو می‌شود.

و مفهَم کسی است که به او تفهیم می‌کنند از آن طرف، چون یک موقع بحث گفتگو است و یک موقع سخن نیست، فقط فهم است.

🕋ففهمنا سلیمان…

فهم و علم نزدیک به هم هستند.

🖋علم همان دانستن است که می دانیم و یا کتاب می‌خوانیم که بدانیم اما فهم پی بردن به مراد طرف است.

گاهی وقت علم هست اما فهم نیست.

🖋 عین القضات همدانی یک پیری داشت به نام «شیخ برکت»

عین القضات می‌گوید من همهٔ قرآن را نمی‌فهمم اما او همه قرآن را می‌فهمد با اینکه دو سه تا سوره کوچک را فقط بلد است که از حفظ بخواند، فهم یک چیزی غیر از علم است.

و تفهیم خیلی باب وسیعی دارد.

⬅️روایت (۱)

⤴️عبیده بن زراره گوید: امام باقر علیه السّلام نزد زراره فرستاد تا بحکم بن عتیبه گوید که: اوصیاء محمد علیه و علیهم السّلام محدثند.

🖋اوصیای پیامبر ص علمای کتابی نیستند و

از آنطرف با آنها گفتگو می‌شود.

⬅️روایت (۲)

⤴️حکم بن عتیبه گوید: روزی خدمت علی بن الحسین علیه السّلام رفتم. حضرت فرمود: ای حکم آیا تو میدانی آن آیه ئی را که علی بن ابیطالب علیه السّلام قاتل خود را بدان می‌شناخت و امور بزرگ (غیبی) را بمردم خبر می‌داد؟ حکم گوید: من با خود گفتم: رشته‌ای از علم علی بن الحسین بدستم آمد که من هم بوسیله آن امور بزرگ را بدانم، بحضرت عرضکردم: نه.

بخدا، نمی‌دانم و گفتم: پسر پیغمبر! ممکن است آن آیه را بمن بفرمائید؟ فرمود: بخدا آن آیه قول خدای – عزذکره – است، که می‌فرماید: (((پیش از تو هیچ رسول و پیغمبر و محدثی نفرستادیم – ۵۲ سوره ۲۲ – در قرآن کلمه محدث نیست بحدیث ۴۳۷ رجوع شود))) و علی بن ابیطالب علیه السّلام محدث بود، مردیکه نامش عبدالله بن زید و برادر مادری علی بن الحسین بود، (زیرا امام چهارم از مادر او شیر خورده بود) مثل اینکه انکار کند، گفت: سبحان الله! او محدث بود؟!! امام باقر علیه السّلام (که در آن مجلس حاضر بود) بما توجه کرد و فرمود: هان بخدا، پسر مادر تو این را می‌داند، چون چنین فرمود: آن مرد خاموش شد، امام فرمود: همین است آنچه ابوالخطاب نسبت بآن هلاک و گمراه شد و معنی محدث نبی (پیغمبر) را نفهمید.

 

🖋شرح:

ابوالخطاب، کنیه محمد بن مقلاص است که عقیده داشت: ائمه علیهم السلام پیغمبرند زیرا شنیده بود که ایشان محدَثند و خیال می‌کرد هر محدَثی پیغمبر است (فرق میان آنها در حدیث ۴۳۶ گذشت) ابوالخطاب سپس غلو بیشتری کرد و گفت ائمه معبودند.

علامه مجلسی (ره) گوید: به عقیده من نویسندگان در این حدیث اشتباه کرده و صدر یک حدیث را بذیل حدیث دیگر چسبانیده‌اند و آن دو حدیث را در مرآت ص ۱۹۶ نقل می‌کند.

⬅️روایت (۳)

⤴️محمد بن اسماعیل گوید: شنیدم: حضرت ابوالحسن علیه السّلام می‌فرمود: ائمه دانشمندان، راستگویان، فهمیدگان، محدثانند.

🖋 فرمود: ائمه اطهار علما هستند.

🕋 [آیا آنان که می‌دانند با آنان که نمی‌دانند برابرند]

پس عالم با غیر عالم برابر نیست.

ائمه علمای حقیقی‌اند.

🕋 ((همراه صادقان باشید))

🖋 آن علمای صادق ما ائمه هستیم که ظاهر و باطن ما یکی است.

📗 جناب حافظ:

/مشکلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس

توبه فرمایان چرا خود توبه کمتر می‌کنند/

🖋طرف عالم است اما صادق نیست.

به مردم می‌گوید توبه کنید بعد خودش توبه نمی‌کند.

🖋 امام آن کسی است که ظاهر و باطنش یکی است.

⬅️روایت:

ما فقیه نمی‌شناسیم مگر محدَّث.

فقیه باید محدَث باشد یعنی از عالم بالا با او گفتگو بشود، اینکه فقط کتاب بخواند فقیه بشود نیست.

پس می‌توانید شما محدَث بشوید؟

بله پاک کنید خودتان را از عالم بالا باشما گفتگو می‌شود.

/رو سینه را چون سینه‌ها هفتاد شوی از کینه‌ها

وان گه شراب عشق را پیمانه شو پیمانه شو/

قلبت که پاک شد جام جهان نما می‌شود و خیلی چیزهایی را می‌بینی و می‌شنوی.

⬅️روایت (۴)

⤴️محمد بن مسلم گوید: کلمه محدث نزد امام صادق علیه السّلام ذکر شد، حضرت فرمود، محدث کسی است که صدا را بشنود و شخص را نبیند، بحضرت عرضکردم: قربانت گردم. امام از کجا می‌فهمد که آن کلام فرشته است؟ فرمود آرامش و وقاری باو عطا می‌شود که می‌فهمد آن کلام از فرشته است.

⤴️شرح حدیث

یک سکینه و وقاری به او دست می‌دهد تا جایی که متوجه می‌شود این کلام ملک است.

گاهی وقت ممکن است شخص را هم ببیند یعنی ندیدن فرشته مطلق نیست، گاهی وقت ممکن است هم صدا را بشنود و هم شخصی که با او گفتگو می‌کند را ببیند.

اما از کجا می‌فهمد که شیطان نیست؟!!!

🖋 تمثل شیطانی فرق‌هایی دارد با تمثل ملکی، تمثل اگر از جانب شیطان باشد و صورت داشته باشد یعنی طرف شخصی را ببیند، قطعاً در آن شخص عیب و نقصی وجود دارد و جامعیت انسان را ندارد.

یک اشکالی در آن صورت هست.

❗ نکته:

و وقتی آن صوت از جانب شیطان می‌آید طرف را پریشان می‌کند و اضطرابی به او دست می‌دهد.

🖋اما وقتی از جانب فرشته است یک خنکا و سکونت و وقار و آرامشی پیدا می‌کند.

⬅️ روایت:

در بصائر الدرجات شخصی از امام صادق ع می‌پرسد که آقا امام از کجا می‌فهمد که آن کسی که با او سخن می‌گوید شیطان نیست حضرت توضیح می‌دهد که شیطان همراه با تشویش و سردرگمی و این‌هاست و فرشته فرق می‌کند اما آخرش می‌گوید حضرت فرمود:

شیطان جرات نمی‌کند نزدیک امام شما بشود چه برسد به اینکه بخواهد حرف بزند!

⬅️ روایت:

مؤمن اگر نمازهای پنج گانه را سر وقت بخواند شیطان جرات نمی‌کند به او نزدیک بشود، وقتی نماز را شل می‌خواند شیطان پررو می‌شود و نسبت به او جری می‌شود.

⬅️روایت (۵)

حمران بن اعین گوید: امام باقر علیه السّلام فرمود: همانا علی علیه السّلام محدث بود، حمران گوید: من نزد رفقایم رفتم و گفتم: خبر شگفتی برای شما آورده‌ام، گفتند: چه خبر؟ گفتم از امام باقر علیه السّلام شنیدم که می‌فرمود، همانا علی علیه السّلام محدث بود. گفتند: تا از او نپرسی کی به او حدیث می‌گوید، کاری نکرده‌ای، بمن فرمود: فرشته‌ای با او حدیث می‌گوید، عرضکردم: می‌فرمائید: علی پیغمبر است، امام با دست این چنین اشاره کرد (یعنی نه) و فرمود: بلکه مانند همدم سلیمان یا همدم موسی یا ذوالقرنین است، مگر بشما خبر نرسیده که خودش فرمود: در میان شما هم مانند او هست. (بحدیث ۶۹۹ رجوع شود).

❗نکته: واقعاً آنها خودشان می‌دانستند چه سؤال دقیقی دارند می‌پرسند؟!!!

ظاهراً اینها خودشان رویشان نمی‌شد بروند به خدمت امام و او می‌رفت محضر حضرت که گفت وقتی دوباره رفتم محضر حضرت گفتم آن که شما برای من گفتید به دوستان گفتم و آنها گفتند تو کار مهمی انجام ندادی مگر این که از حضرت بپرسی چه کسی با علی ع حدیث می‌کرد؟

امام فرمود فرشته‌ای با او سخن می‌گفت.

گفتم یعنی پیغمبر بود؟ امام دستش را به سمت بالا حرکت داد یعنی نه و فرمود: مثل صاحب سلیمان بود یعنی آصف ابن برخیا و مانند صاحب موسی یعنی حضرت خضر که اینها در قرآن آمده است که چه علومی داشتند و پیغمبر هم نبودند یا مثل ذوالقرنین.

 

🖋حضرت علی ع فرمود: و مثل ذوالقرنین در میان شماست.

🖋نکته‌ای که اینها پرسیدند خیلی نکته مهمی بود چون حدیث شدن از آن طرف مختلف است یک موقع هست اولیای خدا با طرف سخن می گویند و یک موقع هست فرشتگان با طرف سخن می گویند که این مرتبه‌اش خیلی فرق می‌کند و گاهی می‌شود که خود خداوند با طرف سخن می‌گوید.

🕋یاذوالقرنین…

خداوند با ذوالقرنین حرف میزند زیرا او مقدس است و تقدس مراتب دارد.

گفتگو با عالم بالا مراتب دارد.

برای اولیای خدا هم مراتب دارد، گاهی خداوند حدیث می‌کند گاهی فرشته و گاهی انبیا و ائمه و گاهی عرفا و علمای قدیم با ولی خدا حدیث می‌کنند از آن طرف و علومی که دریافت می‌شود هم متفاوت است.

🖋و گاهی طرف کلام امام معصوم را می‌شنود یا در صحیفه‌ای می‌بیند که به اینها احادیث برزخی می‌گویند.

❗ نکته:

در امت‌های دیگر هم ممکن است محدَث وجود داشته باشد؟ بله

🖋نمونهٔ آن خانم ژاندارک که یک دختری بود که هجده الی نوزده سالگی به شهادت رسید برای فرانسه بود و زمانی بود که انگلیس به فرانسه حمله می‌کرد در چند صد سال پیش و این مأمور شد برای نجات فرانسه، یک دختر پاک و خیلی مؤمن که مسیحی بود و پیروزی عجیبی را کسب کرد و انگلیسی‌ها را از خاک فرانسه بیرون برد و بعد در یک خیانتی که به او شد اسیر شد و انگلیسی‌ها این را زندان کردند و بازجویی کردند تمام بازجویی‌هایش را هم نوشتند و نوشته‌هایش هست و محققین می گویند اگر دشمنانش اینها را ننوشته بودند ما باور نمی‌کردیم چون بازجویی‌هایش را دشمنانش نوشتند که علناً می‌گوید از عالمی با من گفتگو می‌شود و فلان انسان الهی را می‌دیدم ووو…

یا مثل همان داستان فاطیما در شهر پرتغال آن دو سه تا بچه مسیحی که حضرت زهرا سلام الله علیها را زیارت کردند و الان هم هست شهر فاطیما که حضرت ظاهر شد برای آنها و فرمود من دختر پیغمبر خدایم و بانوی تسبیح هستم.

(عجیب این که امام صادق ع می‌فرمود: تسبیح را خانم فاطمه زهرا درست کردند)

بعد فرمود من شهید شدم و چقدر با اینها حرف زد و نوشته شده و ثبت شده است.

➖پایان باب➖

🖋شب اول ماه شعبان است، ماه رسول الله رحمه للعالمین است و ماه شعبان یک سبکی خاصی دارد یک شعفی دارد یک نورانیتی دارد و نیمه شعبان هم به روایتی لیله القدر است.

الحمدلله علی الولایه

دانلود فایل صوتی

مطالب مرتبط
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.