علت اختلاف در احادیث

بسم الله الرحمن الرحیم

علت اختلاف در احادیث
در میان روایات و احادیث معصومین خاصه روایات فقهی به احادیث و روایاتی بر می خوریم که با یکدیگر تعارض دارند یعنی درست در مقابل یکدیگر هستند مثلا درحدیثی یک امری حلال دانسته شده و در حدیث دیگری حرام
درحدیثی امری پاک معرفی شده و در حدیث دیگری نجس
البته فقهای عظام برای رفع تعارض از احادیث روشهایی دارند ولی الان بحث ما در اینست که علت این تعارض در احادیث معصومین چیست؟
آیا این تعارض از ناحیه روات حدیث به روایات راه پیدا کرده یا علت دیگری دارد
یعنی راویان احادیث دچار اشتباه شدند در نقل احادیث و برداشت از کلام حضرات معصومین یا که علت دیگری دارد؟
آنچه پر واضح است اینست که بسیاری از تعارضات نتیجه فهم غلط روات بوده است که معنای کلام معصومین را درنیافته اند و در نتیجه مطلبی که غلط فهمیده اند را به امام معصوم نسبت داده اند
اما این تنها علت تعارض روایات نیست بلکه بسیاری از این تعارضات از ناحیه خود امامان معصوم بوده است که احادیث مختلف و متضادی را فرموده اند
و این حرکت از ناحیه امامان معصوم ع علتهایی دارد که در خود احادیث آمده است
یکی از آن علتها تقیه در مقابل مخالفین بوده که ائمه اطهار در مسائلی که پرسیده میشدند به وفق احکام فقهی آنان فتوی میدادند و این امر باعث می شد که کلامی که از امامان اهلبیت روایت میشود متعارض باشد زیرا به شیعیان خودشان احکام درست را میفرمودند وبه مخالفین چیزی میگفتند که موافق فقه انان باشد تا مشکلی بوجود نیاید
اما علت دیگر در تعارض روایات از ناحیه معصومین که خیلی مهم است اینست که حتی گاهی به شیعیان خود نیز احکام متضاد و مختلفی میفرمودند در اصول کافی راوی از امام صادق ع وقتی علت این امر را میپرسد که چرا شما به شیعیان خودتان هم احکام را مختلف بیان میفرمایید
حضرت ع در جواب میفرماید: این کار هم به نفع ماست و هم به نفع شما شیعیان زیرا اگر شما شیعیان اتفاق نظر داشته باشید و یکپارچه گردید دشمنان شما نسبت به شما حساس میشوند درحالیکه اگر شما باهم اختلاف نظر داشته باشید آنان به شما کاری ندارند( یعنی میگویند که اینها خودشان خودشان را قبول ندارند) و از شما دست برمی دارند {اصول کافی جلد یک نقل به معنا}
پس گاهی ائمه با سیاستی که داشتند احکامی را مغایر باهم به شیعیان میفرمودند تا شیعیانشان متحد نشده و در نتیجه دشمن احساس خطر نکند تا در صدد نابودی آنان برآید
البته تعارض در روایات علتهای دیگری نیز دارد

سایت ادبستان معرفت-استاد محمد مهدی معماریان ساوجی.