۱۴۰۳-۷-۸ شرح عیون مسائل نفس جلسه ۳۵۷

بسم الله الرحمن الرحیم

یکشنبه ۱۴۰۳/۷/۸، عیون مسائل نفس

جلد دوم، جلسه۳۵۷

🧿موضوع: عین ۵۵ در تکامل برزخی

🖊 آیا تکامل برزخی باخلود در جهنم هم خوانی دارد!!!

اگر قرار است همهٔ اهل جهنم خلود کنند در آنجا پس تکامل برزخی چه می‌شود؟!!

آیا تکامل برزخی مخصوص عده‌ای خاص است؟!!!

اهل برزخ همگی تکامل و ترقی دارند.

➖تکمله➖

⬅️الف) در شرح  قیصری بر فص شعیبی فصوص الحکم در بیان ترقی بعد از موت آمده است:

🖊 هم مومنانی که اهل کشف و شهود نیستند و هم مشرکان و کافران هم ترقی دارند و در واقع احکام اعمالشان ترقی آنها می‌باشد.

بعنی همینکه آن طرف شهود می‌کنند که اعمالشان چه حکمی داشته و… خودش ترقی است.

🕋ایه قرآن

🖊آیه ۴۱ سوره روم

ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا یَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ یِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ

⤴️فساد و پریشانی به کرده بد خود مردم در همه برّ و بحر زمین پدید آمد تا خدا هم کیفر بعضی اعمالشان را به آنها بچشاند، باشد که (از گنه پشیمان شده و به درگاه خدا) باز گردند.

🖊نوع دیگر ترقی درک انواع تجلیات بعد از موت است.

🖊فرد مومن آن طرف بهشتش را شهود می‌کند و فرد مشرک جهنمش را، پس تکامل برای همه حاصل می‌شود.

ترقی برای عارفان و برای کافران هر کدام به نحوی است.

🖊نوع دیگر ترقی: برداشت عذاب از ایشان بعد از انتقام منتقم از ایشان ترقی است.

🖊نوع دیگر ترقی: شفاعت، شفاعتگران برای ایشان ترقی است، که (پیامبر،  انبیاء،  اولیاء،  اوصیاء،  و دوستان مومن ووو) شفاعت می‌کنند.

⬅️ سخن خدای تعالی

🕋وَمَنْ کَانَ فِی هَٰذِهِ أَعْمَىٰ فَهُوَ فِی الْآخِرَهِ أَعْمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِیلًا

⤴️هر کس در این جهان نابینا (ی کفر و جهل و ضلالت) است در عالم آخرت نیز (از مشاهده بهشتیان و شهود و جمال حق) نابینا و گمراه‌تر خواهد بود.

🖊کسیکه از معرفت حق کور باشد، در آخرت هم  گمراه و کور محسوب می‌شود.

🖊خداوند دائماً چه در عالم و چه در وجود ما تجلی می‌کند.

🖊وقتی کسی این همه آیات و تجلیات خداوند را نمی‌بیند کور است. و این کوری ندیدن حق است که پیوسته تجلی می‌کند.

⬅️و اینکه حضرت ع فرمود:  إِذَا مَاتَ ابنُ آدم انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ، دلالت بر عدم ترقی ندارد. زیرا این ترقی به عمل نیست بلکه به رحمت الهی است.

🖊آنجا به علم او افزوده می‌شود و به عمل مرتبط نیست، ورود به آن عوالم از فضل الهی است و ترقیات به او دست می‌دهد. اما یک سری ترقیات که وابسته به عمل است قطع می‌شود.

🖊خیلی نعماتی حتی در دنیا به انسان داده شده است که ربطی به عمل انسان ندارد مثل داشتن چشم، پا، دست، وووـــــــــــــ

بابت این همه نعمت، ما عملی انجام نداده‌ایم.

🖊آنطرف هم خیلی چیزها به انسان می‌بخشند که بخاطر عمل نیست.

🖊حدیث از رسول الله (ص): شما فقط به عنایت و رحمت خدا وارد بهشت می‌شوید نه بخاطر اعمالتان بلکه با اعمال خود درجات بهشت را مشخص می‌کنید.

🖊کسی ممکن است بهشتی باشد ولی عمل نداشته باشد؟!! بله مثل ساحران فرعون،  ایمان آوردند و کشته شدند،  انها مومن بودند و وارد بهشت شدند، همه چیز به عمل نیست.

🖊در روایت داریم که به نماز و روزهٔ آنهایی که اهل ولایت نیستند نگاه نکنید که هیچ فایده‌ای برایشان ندارد.

🖊روایت: چه بسیار افراد گنهکاری که اهل ولایت هستند و وارد بهشت می‌شوند.

کسانی از خوارج بودند که شبی ۵۰۰ رکعت نماز

می‌خواندند و از اهل ولایت نبودند، با امیرالمؤمنین جنگیدند و کشته شدند و به درک واصل شدند.

🖊سند قرآنی: شیطان آنقدر عبادت کرد ولی ولایت حضرت آدم را نپذیرفت و از رانده شدگان بود و وارد جهنم شد.

🖊نکته دیگر اینکه خوب و بد بودن انسان‌ها آن‌طرف مشخص می‌شود.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ

عَمَّ یَتَسَاءَلُونَ ﴿۱﴾

عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیمِ ﴿۲﴾

الَّذِی هُمْ فِیهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿۳﴾

کَلَّا سَیَعْلَمُونَ ﴿۴﴾

ثُمَّ کَلَّا سَیَعْلَمُونَ ﴿۵﴾

⤴️از چه چیز سوال می‌کنند؟!!! از خبر عظیم!!

خبر عظیم «ولایت» است،  بزرگ‌ترین خبر در این عالم ولایت است.

❤امیرالمومنین : من نبا عظیم هستم.

🖊پرده‌ها که رفت کنار،  آن وقت متوجه می‌شوید که ولایت چه بود و شان امیرالمؤمنین چقدر عظیم بود و حق با علی بود…

⬅️ ب) آخر فص هودی فصوص الحکم و شرح قیصری و جامی بر آن  این که:

و چیزی جز اعتقادات در آنجا نیست، پس همه مصیبند….

🖊جنات مختلف هستند:

یکی جنت اعمال است که به هر عملی پاداش و جزایی می‌دهند و یک جنت،  جنت اخلاق است که مرتبط با جنت اعمال است اما خودش جنتی جداست،  مثلاً کسی مهربان است و دیگری سخاوتمند است و شخص دیگر با گذشت است ووو، و این جنت اخلاق بالاتر از جنت اعمال است.

 

🖊و یکی جنت عقاید که بالاتر از اینها است، کسی که خدا را قبول ندارد هزار هم آدم خوبی باشد کارش بی‌ارزش است.

🖊 کسی که خیلی گناهکار است اما خدا و پیامبر و ائمه را قبول دارد تکلیف او چیست!؟؟ قطعاً او در آخر به بهشت می‌رود.

🖊همانطور که شرک، تمام عبادات را از بین می‌برد، توحید و ولایت هم تمام گناهان را پاک می‌کند.

🖊 هر کسی که هر اعتقادی دارد بالاخره یک وجه درست در عقیده‌اش پیدا می‌شود، آن کسی که اعتقادش خراب است بالاخره یک جلوه‌ای از  خدا را پرستش می‌کند و بخاطر همان هم بهره‌ای از آن می‌برد.

🖊 هر کس در هر مسیری که می‌رود از خدا خارج نیست، گمراهان هم در انحرافات خود از خدا خارج نیستند.

🖊 و هر مأجوری سعید و هر سعیدی به نزد پروردگارش مرضی است و اگرچه زمانی در دار آخرت شقی گردد…

🖊 مظلوم‌ترین فرد در دنیا امیرالمومنین است که چقدر به او ظلم شده.

🖊 عده‌ای در عالم آخرت درد می‌کشند اما نهایت به سعادت می‌رسند همانطور که در دنیا خیلی از آدم‌های نیک دچار بیماری و… می‌شوند.

🖊 نعیم برای اهل جهنم برداشته شدن درد و الم است که خودش می‌شود یک نعمت.

🖊و یا نعیمی مستقل زاید است یعنی دردی که داشته از او برداشته می‌شود پس مثل بهشت نیست که یک سیب بدهند بخورد و لذتش را ببرد، انها لذت از نعمتی نمی‌برند بلکه فقط درد از آنها برداشته می‌شود.

🖊خلاصه در جهنم انسان ممکن است به راحتی برسد و این ترقی است.

🖊 (اما جناب ملاصدرا می‌فرماید من با ریاضت‌هایی که در علم و عمل کشیدم به این نتیجه رسیدم جهنم راحتی ندارد)

🖊 جناب ابن عربی می‌فرماید مأل و نهایت کار به رحمت الهی است و جهنمیان با آنجا خو می‌کنند.

⬅️ ج) و از جمله چیزهایی که در پیرامون مطلب مورد اشاره ما شایسته تدبر است دو امر است.

🖊امر اول: تدبر در اثر دال بر احکامی که برای اصحاب فترت‌ها (در زمانی که پیامبران نیستند) و کودکان و دیوانگان در روز قیامت قبل از دخول در جهنم و بهشت تشریع شده است.

▪️یعنی آنها حتماً نیاز به تکامل دارند بعداز موت.

🖊امر دوم: تدبر در قول خدای تعالی

یَوْمَ یُکْشَفُ عَن سَاقٍ یَ یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا یَسْتَطِیعُونَ

خَاشِعَهً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّهٌ وَقَدْ کَانُواْ یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ‏

⤴️ترجمه

روزی که از ساق پرده برداشته می‌شود. و به سجده کردن دعوت شوند ولی نتوانند.

دیدگانشان (از ترس) فرو افتاده و ذلّت و خواری وجودشان را فرا گرفته است. آنان (در دنیا) به سجده دعوت می‌شدند در حالی که سالم بودند ولی سجده نکردند و امروز دیگر عاجزند.

▪️یعنی در آخرت هم سجده و حالات دیگری هست پس حرکت و تکامل هست.

⬅️روایت: درمورد کشف ساق از امام موسی ابن جعفر ع سوال شد؟

حضرت دست گذاشت روی سر مبارکشان فرمود

سبحان الله و بعد دشداشه عربی اش را کشید بالا و ساق پایش نمایان شد و فرمود یعنی این؛

«یَوْمَ یُکْشَفُ عَن سَاقٍ»

روزی که پرده از ساق برداشته می‌شود

ساق چیست یا کیست؟ ساق الله است مانند یدالله.

البته دست خدا و ساق خدا مانند انسان نیست.

⬅️روایت: ساق امیرالمومنین ع است.

🖊ساق آن چیزی که انسان روی آن می‌ایستد و قوام بدن است.

🖊قوام این عالم هم به حجت خداست.

روزی که پرده از ساق برداشته می‌شود و گفته می‌شود سجده کنید به امیرالمؤمنین اما نمی‌توانند.

ریشه کلمه (سقی) است که به معنی نوشیدن است و اسم فاعل آن می‌شود (الساقی) که اسم فاعل بدون ال در عربی می‌شود (ساق).

و ساق و ساقی امیرالمومنین ع است که:

قرآن می‌فرماید:  ««وسقاهم ربهم  شراباطهورا»»

🖊سجده چیست؟

حالت خشوع است و اینجا می‌فرماید:

چشمانشان خشوع دارد و ذلیل اند که نهایت خشوع و ذلت در سجده است.

یعنی وقتی پرده کنار می‌رود اینها خواسته و ناخواسته خاشع و ذلیل می‌شوند که خودش از حالات سجده است، اگر چه نمی‌توانند سجده کنند و توفیق سجده ندارند.

چرا؟ اینها قبلاً به سجده خوانده شده بودند درحالیکه سالم بودند؛ پس معلوم می‌شود اینجا سالم نیستند.

⬅️روایت: کمرشان مثل شاخ گاو خشک می‌شود.

🖊در  دنیا سجده نکردید و از ولی خدا اطاعت نکردید.

مثل اینها مثل همان  شیطانی است که حضرت آدم ع را سجده نکرد.

این جا می‌خواهد بگوید سجده کردن در آخرت هم هست و علت دارد که این  آیه را می‌آورد؛ فکر نکنید در عالم آخرت همه چی ثابت است، نه.

حالا  قیام و رکوع را نفرمود اما سجود را فرمود هست.

در قرآن:

🕋القیامه

وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ

ﺳﺎﻕ ﺑﻪ ﺳﺎﻕ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﭽﺪ ; (۲۹)

إِیَىٰ کَیِّکَ یَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ

ﺁﻥ ﺭﻭﺯ، ﺭﻭﺯ ﺳﻮﻕ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ

ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮﺳﺖ . (۳۰)

حالا پیچیدن ساق به ساق چیست و چگونه است؟

سبحان الله از قرآن…

الحمدلله علی الولایه

دانلود فایل صوتی